De grote oliemaatschappijen zijn hun kraakprocessen de laatste jaren steeds verder aan het optimaliseren voor de productie van brandstoffen. Dat levert meer en betere benzine op, maar gaat wel ten koste van de kwaliteit van een bijproduct: bitumen dat onder meer gebruikt wordt in asfalt. De oliemaatschappijen vinden dat niet erg – aan benzine verdienen ze nu eenmaal het meest. De wegenbouwers zijn er echter niet blij mee. Het bitumen plakt in hun asfalt de steentjes minder goed aaneen waardoor de laag sneller slijt. Daar komt bij dat het bindmiddel, door de stijgende olieprijzen, steeds duurder wordt. Dus zijn de bouwers naarstig op zoek naar alternatieven. En dan het liefst van het type bio-based, zodat ook het milieu er voordeel bij heeft, vertelt Jeroen Buijs, manager onderzoek, ontwikkeling en advies van NTP.
De wegenbouwer heeft vanaf 2018 voor in totaal 87.000 vierkante meter aan proefvakken gelegd met het zogeheten Grasfalt. Een deel van het bitumen hierin is vervangen door het natuurlijke kleefmiddel lignine dat wordt gewonnen uit olifantsgras. Deze lignine wordt geleverd door de Arnhemse start-up Miscancell. Die heeft een bijzonder proces ontwikkeld dat olifantsgras uiteen laat vallen in diverse bruikbare componenten, waaronder de lignine.
De eerste resultaten van Grasfalt zijn goed. De proefvakken – fietspaden, maar ook rotondes en toegangswegen waar veel vrachtverkeer overheen gaat – houden zich goed, aldus Buijs. ‘Het nadeel is alleen dat er toch nog bitumen in verwerkt is. Asfalt gaat normaal gesproken tussen de twaalf en vijftien jaar mee. Daarna wordt het weggefreesd en vervolgens gemengd met nieuw asfalt. Maar er is wel steeds weer nieuw bindmiddel nodig. Daarom willen we toe naar een middel dat wel voor 100 procent bio-based is.’
Link magazine editie september 2022 thema Arbeidsmarktkrapte: een zorg, maar ook kansrijk. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Dus is er samen met Miscancell, bindmiddelspecialist BMI Esha en nog vier andere partijen verbonden aan het Asfalt Kennis Centrum gewerkt aan Harsfalt. Het bindmiddel hierin is gebaseerd op twee bio-componenten geleverd door BMI Esha en de lignine van Miscancell. Dit drie-componenten bindmiddel is dus 100 procent bio-based, aldus Buijs. Na enkele tests in het laboratorium heeft NTP, samen met vier andere aannemers, er deze zomer twee proefvakken mee aangelegd, in een parallelweg in de gemeente Assen en in een drukkere doorgangsweg in de gemeente Oude IJsselstreek. ‘We gaan die nu vier jaar monitoren om het tempo van veroudering in kaart te brengen.’
Dat stadium is het Grasfalt inmiddels voorbij. Het blijkt niet sneller te slijten dan traditioneel asfalt. En behalve dat het bindmiddel erin deels bio-based is, voorkomt het ook CO2-emissies. Het olifantsgras neemt veel CO2 op (tot zes keer meer dan bos) en bij de aanleg kan worden gewerkt met een temperatuur die 40 graden Celsius lager ligt, wat gas scheelt. Met die verkoopargumenten wordt het nu door NTP in Nederland bij opdrachtgevers als gemeentes en Rijkswaterstaat aan de man gebracht. ‘En uit alle hoeken van de wereld krijgen we er vragen over. Nee, nog geen orders. De wegenbouw is een conservatieve sector.’
