De beurzen ESEF Maakindustrie & Technishow vormen een hoogtepunt in het jaar voor de maakindustrie. Machinebouwers, toeleveranciers en producenten worden hier voor het eerst sinds jaren weer helemaal bijgepraat over toeleveren, uitbesteden, productontwikkeling en engineering. Op de beurzen zijn van 12 tot en met 15 maart verschillende inhoudelijke programma’s te zien. Kijk je naar de line-up, dan valt op hoe de verschillende trends en ontwikkelingen in elkaar grijpen.
Het BLMC Ketentheater gaat vooral in op de strategische trends in de maakindustrie en presenteert praktische antwoorden die mogelijk zijn op deze trends. Zowel trendwatchers als directeuren die met beide voeten in de praktijk staan, constateren dat er geen shortcuts zijn. Om in deze dynamische markt succesvol te zijn, is een duidelijke visie nodig, waarin samenwerking, nieuwe productiestrategieën en wendbaarheid centraal staan.
DGA Platform bij Boon Edam over wendbaarheid en veerkracht, ‘Wíl je eigenlijk wel echt naar configure-to-order?’ Illustratie Tom van Dun
Ketenverstoringen, schaalvergroting en consolidatie
Dat horen we bijvoorbeeld van David Kemps, Sector Banker Industrie bij ABN AMRO. Hij bestudeert in die rol continu de ontwikkelingen die invloed hebben op de maakindustrie. ‘Iedereen in deze markt heeft te maken met hoge energieprijzen, ketenverstoringen, nieuwe duurzaamheidswetgeving en een krappe arbeidsmarkt. Dat zorgt voor een noodzaak tot schaalvergroting, digitalisering en consolidatie.’ Hightech-expert Gil Heijmans van inkoopvereniging NEVI valt hem bij. Hij signaleert dat de hightechindustrie in hoog tempo professionaliseert en steeds hogere eisen stelt aan toeleveranciers. ‘Leveranciers moeten mee in die ontwikkeling, zowel in schaal als in kwaliteit.’ Een belangrijke strategie voor die kwalitatieve schaalbaarheid klinkt door in de hele ESEF-beurs: bedrijven maken steeds meer de stap van maatwerk naar vormen van modulaire productie.
De 1-daagse masterclass vindt opnieuw plaats op woensdag 17 april en donderdag 3 oktober 2024. Aanmelden en informatie.
Maatwerk is niet meer heilig
Welke afkortingen je ook gebruikt: van ETO naar ATO of CTO, of van MTO naar MTS, het komt erop neer dat het niet meer te doen is om voor elke klant maatwerk te maken. Michel van Buren is directeur van BLMC en ziet dat in de praktijk steeds duidelijker: ‘De tijd van oneindig beschikbare grondstoffen, machinecapaciteit en arbeid zijn voorbij. We spraken altijd wel van ‘limited resources’ maar sinds corona, de blokkade van het Suezkanaal en de oorlog in Oekraïne weten we weer echt wat schaarste is. En hoe onvoorspelbaarheid voelt. Bedrijven moeten slimmer produceren en dat betekent werken met bouwstenen. Dat geeft de productiviteit en flexibiliteit die je nodig hebt. Bovendien is het een manier om service en onderhoud betaalbaar en schaalbaar te maken.’ BLMC heeft een methode ontwikkeld om die transitie te maken, die ook in het BLMC Ketentheater gepresenteerd wordt.
Parallelle productiestrategieën
Voor veel engineering-gedreven bedrijven is die beweging naar modulariteit niet zo vanzelfsprekend. ‘Onze klanten hebben echt een eigen eisenpakket,’ klinkt het vaak. Hierop heeft senior business consultant Louis Verelst een duidelijk antwoord. ‘Het is niet of-of. Je kunt best ETO en ATO naast elkaar hebben bestaan. Voor sommige klanten is maatwerk misschien nog steeds nodig. Voor anderen is een modulaire aanpak beter, omdat het de kosten van bouw en onderhoud verlaagt. De kunst is om te bepalen welk klantsegment welke aanpak vereist. Voor die verschillende segmenten richt je verschillende processen in. Als je dat heel bewust doet, bereik je optimale resultaten.’
Rob Schouten (Selmers): ‘Ik heb ChatGPT ook gevraagd om een salesplan voor Selmers te schrijven. Dan komt er toch iets uit waarvan je denkt: “Ach, helemaal niet gek als denkstuk.”’ Foto’s: Terence Loos
Praktijkcases van Selmers, SEW Eurodrive en Royal Boon Edam
Verschillende bedrijven presenteren in het BLMC Ketentheater hun eigen praktijkvoorbeelden en bevestigen hoe belangrijk de relatie met ketenpartners daarbij is. Zo werkt SEW Eurodrive, aandrijfspecialist en componentenleverancier, al jaren op basis van ATO. Toen zij te maken kregen met ketenverstoringen, ontwikkelden ze samen met klanten en leveranciers gelijkwaardige alternatieven. Selmers, dat installaties levert voor het coaten en behandelen van stalen buizen en pijpen, is een echte netwerkorganisatie waarin geen hiërarchie bestaat. Op die manier ontwikkelen ze zichzelf in een tempo waar anderen van dromen. Royal Boon Edam, bekend van premium draaideuren, toegangs- en beveiligingspoorten, vertelt openhartig hoe het bedrijf standaardisatie combineert met flexibiliteit en daarmee de steeds veeleisender klanten succesvol bedient.
Hoe je zulke ketensamenwerking vormgeeft, dat vinden bedrijven soms nog lastig. ‘Het is altijd een combinatie van een goede relatie, gebaseerd op vertrouwen én duidelijke afspraken over bijvoorbeeld data, kosten en juridische zaken,’ aldus Michel van Buren. ‘Beide vergen evenveel aandacht, ze gaan hand in hand.’
Meer uitdagingen
De ketenverstoringen van de laatste jaren hebben duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar sommige ketens zijn. De geopolitieke spanningen met China hebben al veel bedrijven ertoe gebracht hun productie (deels) elders onder te brengen, en dat is nog maar een van de landen waar dat voor geldt. Containerprijzen, gevaren van transport (zoals nu door de Houthi-rebellen in de Roze Zee) en duurzaamheidsoverwegingen zijn ook redenen om inkoop en productie dichter bij huis te brengen. Maar hoe doe je dat? Ook daar gaan sprekers in het BLMC Ketentheater op in. Niek Bloemendaal presenteert een methode om het optimale toeleveringsnetwerk in te richten en Michel Vrolijk van inkoopnetwerk Verum deelt zijn beste tips om het meeste te halen uit de verschillende inkoopcontracten.
Link magazine februari/maart 2024 Thema: Verdienmodel van de toekomst voor de BV Nederland. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Elk productiebedrijf weet dat stilstand achteruitgang is. Zeker in een wereld die zich zo snel ontwikkelt. Wat de meest rendabele manier is om jezelf te verbeteren, is nogal eens een onderwerp van discussie in de boardroom. Uitbreiden of optimaliseren binnen de bestaande capaciteit? Strategische allianties aangaan en of zelfstandig hyperspecialiseren? Digitaliseren; ja natuurlijk, maar welke processen vooral? Zulke gesprekken zijn geholpen met een objectieve analyse en een solide business case. Hoe je die maakt, laat Edwin Steenbrink zien, aan de hand van Data Driven Decision Making. ‘Om de keten te besturen, heb je inzicht nodig. Je moet weten hoe je het doet op verschillende keten-KPI’s. Dan weet je ook waar het beter kan, zeker als je daar een benchmark naast legt van vergelijkbare bedrijven.’
Elke verbetering hoe groot of klein ook, is uiteindelijk mensenwerk. Job Bout helpt als Operations Director a.i. bedrijven die te maken krijgen met groei, maar die moeite hebben om die groei operationeel aan te kunnen. Job: ‘Output verdubbelen binnen een jaar, dat is mogelijk.’ Zijn collega Giso Scioni legt daarbij de focus op de menselijke kant van het opschalen, Fredrik Blömer onthult de succesfactoren van Lean: ‘Dat is meer dan ‘opruimen en schoonmaken’, daily stand-up meetings en informatieborden. Het is een mindset voor het uitbannen van verspilling, die door het hele bedrijf gedragen moet worden.’
Duurzaam doorzetten
Tot slot, wie is er al druk bezig met de CSRD? Klimaatverandering, die fundamentele ontwikkeling waar we tot voor kort misschien de ogen voor konden sluiten, rammelt nu aan de fabrieksdeur. En wel in de vorm van duurzaamheidsverslaggeving waar niemand aan ontkomt. Raphaël den Uyl van BLMC heeft er in zijn praktijk dagelijks mee te maken. Hij laat zien waar je je op moet voorbereiden en wanneer. Geen overbodige luxe, aangezien de rapportageverplichting voor veel bedrijven al in 2025 van start gaat.
De ontwikkelingen om ons heen zijn snel, onvoorspelbaar en hebben grote impact op iedereen in de maakindustrie. Gelukkig zijn er antwoorden. Het is vooral belangrijk vooruit te blijven kijken en steeds voorbereid te zijn op mogelijke veranderingen. Dus werk vanuit een duidelijke visie, onderhoud een goede relatie met leveranciers en klanten en zorg dat je alternatieven hebt voor cruciale leveranciers en processen. Op die manier blijf je wendbaar en relevant, wat er ook gebeurt in de wereld om ons heen. Aanmelden voor het Ketentheater
Alle mensen die in dit artikel aan het woord zijn gekomen, vertellen hun verhaal in het BLMC Ketentheater op ESEF Maakindustrie. Daar zijn nog meer theaters te vinden, zoals de Future Arena, Vrouwen in de Maakindustrie en het Innovatieplein.
