Bij het aanvragen van een octrooi moet een uitvinder worden aangewezen. Traditioneel was dat altijd gewoon een natuurlijk persoon. Met de voortgang van kunstmatige intelligentie en het feit dat AI een steeds essentiëler hulpmiddel wordt in de ontwikkeling, rees de vraag of AI als uitvinder kan worden opgevoerd. Over het antwoord op deze vraag laat het Verenigd Koninkrijk geen twijfel bestaan: het is een duidelijk nee.
In de recente Britse zaak ‘Thaler vs Comptroller’ lag de focus op twee octrooiaanvragen. Aanvrager wees zijn AI-machine DABUS aan als de autonome uitvinder van een voedselcontainer en een waarschuwingslicht. Omdat de aanvrager niet dezelfde was als de uitvinder, moest Thaler aangeven hoe hij de rechten van DABUS had verkregen om octrooiaanvragen in te dienen. Hij verklaarde dat hij daartoe het recht had omdat hij de eigenaar van de machine was.
In eerste instantie werden de octrooiaanvragen afgewezen. Duidelijk niet tevreden, ging Thaler in hoger beroep, uiteindelijk bij de Hoge Raad. Die stelde zichzelf drie vragen: wat is de reikwijdte en betekenis van de term ‘uitvinder’ zoals vermeld in de octrooiwet? Was Thaler feitelijk de eigenaar van een uitvinding gemaakt door DABUS en dus gerechtigd om een octrooiaanvraag in te dienen? Was het juist om te concluderen dat de aanvragen moesten worden ingetrokken? Op de eerste vraag oordeelde de raad dat volgens de wet een uitvinder een natuurlijk persoon moet zijn. Dus, bij gebrek aan de menselijke aard van DABUS, kon de AI-machine niet worden aangewezen als uitvinder. Op de tweede vraag was het antwoord dat louter het feit dat Thaler eigenaar is van DABUS, hem niet het recht geeft op eigendom van diens creaties. Op de derde vraag oordeelde de raad dat de octrooiaanvragen niet voldeden aan de formele eisen zonder uitvinder of gerechtigde aanvrager. Dus bevestigde de rechtbank dat het inderdaad correct was om de octrooiaanvragen in te trekken. Een uitspraak die overigens in lijn is met beslissingen elders in soortgelijke rechtszaken.
Deze beslissing zal een grote invloed hebben op sectoren die sterk afhankelijk zijn van octrooiaanvragen, zoals de life sciences en farmaceutica. Ze bevestigt dat uitvindingen die autonoom zijn gecreëerd via AI geen aanspraak kunnen maken op octrooibescherming. Bijgevolg zullen deze sectoren hun benaderingen van de integratie van AI in hun onderzoeks- en ontwikkelfasen moeten heroverwegen. Het is zaak om ervoor te zorgen dat AI nooit de autonome uitvinder gaat zijn. Om dit te bereiken, is menselijke betrokkenheid naast AI in het ontwikkelproces noodzakelijk. Samenwerking tussen menselijke uitvinders en AI-technologieën is cruciaal om een natuurlijk persoon als uitvinder aan te wijzen.
Magdaleen Jooste is juriste en octrooigemachtigde bij BG.legal.
