Voor het overgrote deel van de bedrijven is het tekort aan technici het afgelopen jaar toegenomen of gelijk gebleven. De verwachting voor de komende vijf jaar is niet anders. Dat leidt volgens werkgevers tot drukte en stress op de werkvloer. Op maatschappelijk niveau remt het met name de innovatie. Aldus de TechBarometer 2022 die dit voorjaar is gepubliceerd. Dit rapport inventariseert de actuele industriële-arbeidsmarkttrends, -ontwikkelingen en -knelpunten en is gebaseerd op de input van 1.000 technisch werkgevers, 2.500 technici en 1.000 potentiële zij-instromers.
De voornaamste oorzaak van het tekort is volgens werkgevers dat jongeren minder vaak kiezen voor een technische opleiding. Opvallend genoeg richten de meeste initiatieven van het bedrijfsleven zich niet op deze groep. Bedrijven zetten vooral in op het breder opleiden van personeel en het aantrekkelijk promoten van het bedrijf onder technici. Daarnaast vinden werkgevers dat de overheid onvoldoende doet om het technici-tekort terug te dringen. Er moet vooral geïnvesteerd worden in het promoten van de sector, het bieden van omscholing met baangarantie en de samenwerking met brancheorganisaties.
Zowel de energietransitie als smart industry biedt kansen en uitdagingen voor de technische sector en het terugdringen van het personeelstekort. Werkgevers, technici en potentiële zij-instromers vinden allemaal dat beide ontwikkelingen positieve effecten hebben. Maar werkgevers en technici verschillen duidelijk van mening als het gaat om het aantal technische banen dat gecreëerd kan worden door de energietransitie en smart industry. Daar waar werkgevers dit meer aanduiden als een kans, zien de technici dit eerder als een bedreiging.
De arbeidsmarkt wordt momenteel gekenmerkt door veel concurrentie. Een meerderheid van de technici is het afgelopen jaar benaderd door een andere werkgever of recruiter voor een nieuwe baan. Evenwel zijn technici over het algemeen loyaal aan hun werkgever. Redenen om wel van baan te wisselen, hebben allemaal te maken met groei- en ontwikkelmogelijkheden. Wie personeel wil behouden, moet de ontwikkeling van zijn mensen dus stimuleren. In de praktijk is dit echter nog best lastig: waar werkgevers vooral willen dat technici zich ontwikkelen op het gebied van ICT, netwerken en data, ligt de behoefte van technici elders.
Voor het vinden van een nieuwe baan of het aantrekken van medewerkers raadplegen zowel werkgevers als technici vooral LinkedIn en hun eigen netwerk. Een meerderheid van de werkgevers is van mening dat tijdens sollicitaties meer gelet moet worden op motivatie dan op het voldoen aan alle technische kwalificaties. Toch ergert bijna een derde zich aan onbekwame mensen die op technische vacatures afkomen (31%). Motivatie alleen is dus blijkbaar niet genoeg.
Zij-instromers kunnen een grote oplossing zijn voor het tekort, maar slechts een kleine groep overweegt daadwerkelijk om zich te laten omscholen naar de techniek. Een reden daarvoor is dat de meerderheid van de potentiële zij-instromers niet weet waar ze moeten beginnen. Potentiële vrouwelijke zij-instromers staan overwegend positief tegenover de technische branche. Maar daadwerkelijk de overstap maken, is een ander verhaal. Een meerderheid van de vrouwen vindt het technische vak niet bij zichzelf passen en overweegt omscholing dan ook niet serieus. Gesprekken met vrouwelijke omscholers laten zien dat vrouwen de techniek echt als mannenwereld beschouwen. Daarmee is het tekort aan vrouwen in de sector mogelijk een vicieuze cirkel: zonder vrouwen blijft het een mannenwereld, wat vrouwen mogelijk afschrikt. De branche moet dus kritisch kijken hoe het technische vak interessant en aantrekkelijk is te maken voor vrouwen, aldus de TechBarometer 2022.