De Wageningse scale-up Revyve gebruikt gepatenteerde technologie om eiwitten en vezels te produceren uit biergist. Die ingrediënten zijn hard nodig, vanwege de grote tekorten hieraan in de voedingsmiddelenindustrie, nu veel mensen willen overstappen op een plantaardig dieet uit duurzaamheidsoverwegingen of om diervriendelijker te consumeren. Het proces van Revyve is, naar eigen zeggen, minder kostbaar dan de productie van dierlijke eiwitten, heeft een lagere CO2-voetafdruk en kan E-nummers vervangen. Einddoel is het voedselsysteem efficiënter, diervriendelijker, duurzamer en gezonder te maken.
Revyve wint micro-organismen uit biergist en vormt ze om tot ingrediënten voor voedsel.
Eiwittransitie, een kwestie van tijd?
‘De eiwittransitie is een complex politiek vraagstuk’, stelt Corjan van den Berg, growth officer en medeoprichter van Revyve, dat in 2019 van start ging onder de naam FUMI Ingredients. ‘Aan de ene kant zien veel gevestigde boeren het met lede ogen aan, want ze hebben vaak net geïnvesteerd in betere stallen. Aan de andere kant werken ondernemers hard aan allerlei innovaties om de transitie juist mogelijk te maken. De overheid zit hier tussenin. Eén ding is wat Revyve betreft glashelder: het is zonder meer noodzakelijk om ons voedsel duurzamer te gaan produceren.’
De beschikbare ingrediënten, zoals de eiwitten die uit planten komen, zijn echter niet voldoende om allerlei texturen voor voedingsmiddelen te kunnen maken. Dit komt doordat ze bepaalde functionaliteiten missen, zoals de eigenschap om te binden, te emulsificeren en te geleren. Daar zijn micro-organismen voor nodig.
‘Ook grote vleesverwerkende bedrijven zien potentie’
Vleesvervangers worden meestal gemaakt op basis van plantaardige ingrediënten zoals soja, of opgewerkt in een lab. Fermentatie is hiervoor een alternatief. Het wordt gebruikt om allerlei micro-organismen te kweken zoals ook gebeurt bij de productie van bijvoorbeeld bier en yoghurt. Revyve doet het net even anders. Het bedrijf werkt niet met zelfgekweekte micro-organismen, maar wint ze uit bestaande biomassa. Hiervoor werkt het samen met bedrijven die biomassa kweken, zoals bierbrouwerijen. Deze leveren hun biergist, een bijproduct van bierproductie. Zo maakt Revyve van afval, iets wat normaal gesproken verwerkt zou worden tot veevoer, iets waardevollers, namelijk geüpcyclede ingrediënten voor voedsel.
Clean-label product
Daarmee biedt Revyve voedselproducenten een oplossing om een clean-label product in de markt te zetten. Die bedrijven zijn best bereid over te stappen op zo’n duurzaam alternatief, maar zien ook de nodige risico’s. Ze gebruiken immers al tientallen jaren recepten met ingrediënten waarvan ze weten dat ze werken. ‘Het is spannend om dit te veranderen. De intentie om te verduurzamen door meer plantaardige producten aan te bieden, is er wel’, ziet Van den Berg, ‘maar hiervoor moeten bedrijven wel de producten testen en hun marketing aanpassen.’ De grootste uitdaging is het toevoegen van een nieuw ingrediënt aan het recept van een groot voedingsmiddelenbedrijf. Dat proces kan zo maar twee tot vier jaar in beslag nemen. Om die drempel voor klanten te verlagen, heeft Revyve een eigen lab en keuken ingericht, waar geïnteresseerde gebruikers hun recepten voor bijvoorbeeld pasta of veganistische boterhamworst kunnen testen.
Consument gemotiveerder
De vleesvervanger heeft het de afgelopen twee jaar erg zwaar gehad. De kosten van een vegetarische hamburger zijn fors, dus de marges stonden onder druk. ‘Bedrijven die plantaardige producten produceren, moeten hun nieuwgebouwde faciliteiten terugverdienen. Dit terwijl hun vleesverwerkende concurrenten hun apparatuur en productielijnen al tientallen jaren hebben staan, waardoor zij veel kosteneffectiever kunnen produceren’, legt Van den Berg uit. ‘Daardoor zijn de laatste paar jaar een hoop start-ups binnen deze sector failliet gegaan.’
Bedrijven willen wel verduurzamen door meer plantaardige producten aan te bieden, maar vinden de aanpassingen van hun vertrouwde recepten spannend.
De productiekosten van vleesvervangers worden pas lager op het moment dat bedrijven die plantaardige producten maken hun faciliteiten voor het grootste gedeelte hebben kunnen afschrijven. Het is dus een kwestie van tijd voordat het rendabel wordt voor deze bedrijven. Als daarnaast de vleesprijzen stijgen, neemt het prijsverschil toe ten gunste van vleesvervangers en is de consument meer gemotiveerd om een plantaardige variant te kopen en dus een duurzamere keuze te maken. Van den Berg: ‘Ook grote vleesverwerkende bedrijven zien potentie in de markt van plantaardige producten; velen van hen hebben inmiddels een afdeling opgezet die plantaardige alternatieven produceert.’
Hoop blauwtjes
In april 2023 had Revyve zijn financiering van 8 miljoen euro rond. ‘Het was een heel lastig traject’, vertelt Van den Berg. ‘2022 was een jaar dat geen enkele investeerder geld stak in plantaardige ontwikkelingen. Op basis van het slecht presterende aandeel van het beursgenoteerde Amerikaanse bedrijf Beyond Meat concludeerden ze namelijk dat het niet goed ging met de sector.’
Link magazine februari/maart 2024 Thema: De keten op orde op lokaal niveau.
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Nadat Revyve een hoop blauwtjes had gelopen, vond het uiteindelijk gehoor bij partijen met een horizon van langer dan twee jaar en een langetermijnstrategie gericht op een plantaardige toekomst. ‘Dan kom je uit bij partijen als Cosun en Oost NL; daar hadden we een heel goede match mee en toen hadden we dus vrij snel een goede deal gemaakt’, aldus Van den Berg. ‘Partijen die het vanuit sociaal-maatschappelijk perspectief bekijken en een langetermijnvisie hebben, kunnen goede investeringen doen in bedrijven met nu nog een relatief lage waardering. Die gaan straks een klapper maken.’
Opschalen
Momenteel bestaat Revyve uit zestien medewerkers en is het bezig met de bouw van zijn fabriek die naar verwachting over enkele maanden gaat draaien. ‘De verhuizing van het lab naar de fabriek is de kroon op het harde werk van het team in de afgelopen jaren’, aldus Van den Berg. Daarna is het doel alle geproduceerde ingrediënten zo snel mogelijk te verkopen en op te schalen. De fabriek die momenteel wordt gebouwd, is namelijk nog klein; de volgende moet zeker tien keer zo groot worden. Van den Berg: ‘De eerste twee jaar zullen we een paar honderd ton ingrediënten per jaar produceren. De verwachting is dat dit daarna zal groeien naar meer dan duizend ton per jaar.’
Uitdagingen bij deze opschaling zijn onder meer de wetgeving en vergunningen, zoals voldoen aan de eisen met betrekking tot afvalwaterzuivering. Daarnaast is de aanvraag van een zwaardere elektriciteitsaansluiting ingewikkeld, want door netcongestie is het aantal aansluitingen beperkt. Revyve zegt hiervoor een oplossing te hebben gevonden, maar wil er niet al te veel over kwijt. Het vinden van personeel, met name procesoperators, is een andere uitdaging. Daar is een groot tekort aan in Nederland.
Revyve werkt met veel bedrijven in de hele keten: van leveranciers van de biomassa tot eindgebruikers van de ingrediënten, waaronder met name productontwikkelaars die vleesvervangers, sauzen of bakkerijproducten maken. ‘Het kost tijd om tot een goed werkend model te komen’, heeft Van den Berg ervaren.
Op langere termijn is Revyve van plan ook in andere landen fabrieken te openen, om op internationaal niveau impact te kunnen maken. Het bedrijf gaat op dat moment een tweede investeringsronde doen, maar wil zich eerst op een aantal punten bewijzen: het goed laten draaien van de fabriek en het verkopen van alle ingrediënten die het produceert.
