Vanaf volgend jaar moeten (grote) organisaties eraan geloven. Dan worden ze verplicht om uitvoerig te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens en milieu. Eind 2022 nam de EU-raad van ministers de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) aan: de implementatie ervan in de Nederlandse wetgeving is gaande. Dat betekent nu al heel veel voorbereidend werk: bedrijven kijken welk scala aan data ze moeten verzamelen, hoe ze hun governancestructuur het beste kunnen inrichten en hoe ze straks hun uitgebreide rapportages gaan opleveren. In de tussentijd kunnen mkb’ers de kop niet in het zand steken: klanten kloppen spoedig aan voor CO2-data uit de keten.
Europese richtlijn laat bedrijven uitgebreider dan ooit rapporteren over duurzaamheid
Sparck Technologies in Drachten, producent van automatische verpakkingsmachines voor de e-commerce-industrie, is volgend jaar aan de beurt: dan moet het bedrijf verplicht rapporteren over zijn duurzaamheidsinspanningen. Sparck Technologies heeft ruim op tijd een brede interne werkgroep Duurzaamheid aan het werk gezet. Ceo Kees Oosting: ‘Samen met Wieke Ambrosius, adviseur bij Berenschot, zijn we gestart om tot een onderbouwde duurzaamheidsstrategie te komen, waarmee we meteen ook voorsorteren op de CSRD. We brengen onze huidige inspanningen in kaart en bepalen de impact die wij als organisatie hebben op mens en milieu, plus de belangrijkste risico’s en kansen op het gebied van duurzaamheid.’
Wieke Ambrosius
Voor Sparck Technologies zijn bijvoorbeeld thema’s als energieverbruik op de eigen productielocatie maar ook van de installed base relevant, net zoals duurzame inkoop en het gebruik van circulaire materialen. ‘Op elk van deze thema’s formuleren we concrete doelstellingen op de korte, middellange en lange termijn, en kijken we continu naar de voortgang’, zegt Oosting. ‘We focussen op de gebieden waar wij de meeste duurzame impact kunnen hebben. Niet alles kan, we moeten keuzes maken en prioriteiten stellen.’
Minder afval, materiaal en uitstoot
Voor die duurzame inkoop en duurzame materialen gaat het bedrijf op zijn beurt partijen in de toeleverketen bevragen over hun duurzaamheidsbeleid. De leveranciers moeten inzicht geven in de impact van hun producten en van hun manier van werken. Als die informatie over de ingekochte materialen er is, wil Sparck Technologies de minst duurzame materialen vervangen door duurzamere alternatieven. Op lange termijn koopt het enkel en alleen nog aantoonbaar duurzame materialen in.
Oosting: ‘Voor onze klanten – e-commercebedrijven – leveren wij een belangrijke bijdrage aan hún uitdagingen op het gebied van duurzaamheid. Ons verpakkingssysteem van dozen op maat, waarbij slechts 5 procent loze ruimte resteert, zorgt voor substantieel minder afval (want de machines gebruiken minder vulmateriaal), minder materiaalgebruik (want er is minder karton nodig) en minder CO₂-uitstoot (want het vraagt minder transport). We blijven stappen zetten, bijvoorbeeld door verdere optimalisatie van het kartonverbruik van de verpakkingsmachines.’
‘Duurzaamheid is een ketenbrede verantwoordelijkheid’
Duurzaamheid is een ketenbrede verantwoordelijkheid, benadrukt Oosting. De machineproducent verbetert ook de remote control-functie van zijn systemen. Data-analyse maakt meer predictive maintenance mogelijk, en dat leidt tot minder (fysieke) services en daarmee tot minder reisbewegingen en dus minder CO₂-uitstoot.
Optimalisatie van de eigen bedrijfsprocessen telt voor de ceo net zo zwaar: Sparck Technologies richt zijn fabriek volledig opnieuw in en kijkt meteen naar zaken als isolatie, efficiënte verlichting en ergonomische werkplekken. ‘Het opzetten van een rapportagesysteem en het rapporteren over de relevante onderwerpen voor ons bedrijf is een logisch vervolg’, zegt Oosting. ‘Wat niet wegneemt dat het nog véél werk is.’
Forse veranderingen
Het Venlose Kellpla levert hightech kunststof componenten aan oem’ers en mkb-bedrijven in uiteenlopende sectoren. Die klanten vragen steeds explicieter om CO2-arme en circulaire componenten, merkt ceo Kim Kelleners. Haar bedrijf met 45 medewerkers valt niet meteen onder de CSRD-richtlijn, maar bereidt zich wel actief voor. Als het ruim 70-jarige Kellpla succesvol wil blijven, hebben de hightech klanten concrete cijfers nodig voor hun rapportages. Een klant als Canon moet in zijn productdata de cijfers van zijn toeleveranciers meenemen, benadrukt Kelleners.
Kellpla kijkt of het alle benodigde data – liefst per product – via geautomatiseerde systemen beschikbaar kan stellen aan klanten. Bij de voorbereidingen op de CSRD-wensen van klanten maakt het bedrijf onder meer gebruik van de Innovatiespin van transitiemakelaar Erik de Ruijter, een praktische tool om een duurzaamheidsstrategie te vertalen in concrete acties. Groot voordeel is dat een familiebedrijf als Kellpla altijd al werkt met een lange horizon waarin aandacht is voor medewerkers, regio en milieu. Die focus op duurzaamheid en duurzame relaties horen daarbij.
Kim Kelleners (Kellpla): ‘Ons bedrijf gaat fors veranderen. Ik wil duurzaamheid bij alle collega’s tussen de oren krijgen, want we moeten het samen doen.’ Foto: Lisette van Aerle
Kelleners: ‘Ons bedrijf gaat fors veranderen. Ik wil duurzaamheid bij alle collega’s tussen de oren krijgen, want we moeten het samen doen.’ Kellpla wil de eigen footprint onder meer verlagen door vermindering van de CO2-emissies en het gebruik van recyclaat. Het vergt de nodige investeringen om duurzamer te kunnen spuitgieten, weet de ceo. De koelwaterinstallatie uit 2021 wordt uitgerust met duurzamere motoren, er komen nieuwe – bij voorkeur alleen elektrisch aangedreven – spuitgietmachines. De lijst met energiebesparende maatregelen van de Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie NRK was de afgelopen jaren al een mooi hulpmiddel om binnenshuis aan de slag te gaan. Bovendien is Kellpla lid van Stichting Duurzame Bedrijventerreinen waarin bedrijven, gemeente en Ondernemend Venlo samenwerken.
Hotrunners voor matrijzen
Kelleners wil ook kennis delen met klanten en leveranciers zoals Helian Polymers. Kelleners: ‘We willen met klanten het gesprek aangaan over de matrijzen. We kunnen bijvoorbeeld een grote stap zetten door alleen nog maar matrijzen met hotrunners te gebruiken.’ Een hotrunner zorgt ervoor dat de kunststof verwarmd blijft en zich goed verdeelt in de matrijs. Dat bespaart veel materiaal dat nu verloren gaat in de aanspuitingen.
De footprint kan ook verlaagd worden door reshoring, stelt Kelleners: koop matrijzen weer in Europa in plaats van bijvoorbeeld China. ‘Meten is daarbij weten. Sinds 2015 hebben we een ERP- en een MES-systeem. Binnenkort wordt de volgende generatie geïmplementeerd.’ Voorraad-, productie- en verkoopdata zijn aan elkaar gekoppeld. Kellpla wil zijn klanten vanaf 2025 cijfers kunnen verschaffen over de CO2-uitstoot van de geleverde producten, en dan zowel scope 1-data (uitstoot door eigen productie) als scope 2-data (uitstoot door de keten). ‘Naast kwaliteit, leverzekerheid en prijs wordt het leveren van die CO2-data echt een nieuwe klanteis. Het zal voor veel mkb’ers niet makkelijk zijn daaraan te voldoen. Ik begrijp hun zorgen over de veranderende eisen. Wij hopen het verschil te kunnen maken en een stap te zetten in de digitale data-uitwisseling met onze klanten.’
Link magazine april 2023, Thema: Parijs halen: De energietransitie. Vraag een exemplaar op bij de uitgever van Link magazine: uitgever@linkmagazine.nl
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Berenschot en de Transitiemakelaar.
Meer informatie en transparantie in de keten
De CSRD-richtlijn betekent een forse uitbreiding van de huidige Europese Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Grote bedrijven die nu onder die NFRD vallen, moeten vanaf 1 januari 2024 meteen aan de CSRD-eisen voldoen. Voor andere (grote) bedrijven geldt dat vanaf 2025. Voor het beursgenoteerde mkb gaat de CSRD-rapportage op 1 januari 2026 in; voor niet-beursgenoteerde mkb’ers komt er waarschijnlijk een lichtere CSRD-variant.
‘Groot’ is in dit geval als aan minimaal twee van de volgende criteria wordt voldaan: 1) meer dan 250 medewerkers, 2) meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar of 3) meer dan 20 miljoen euro op de balans. Op de site van de SER staat de Beslisboom CSRD, om te achterhalen wie wanneer moet beginnen met rapportages. Maar los daarvan: álle bedrijven gaan het effect van de CSRD merken, zeker als ze produceren voor rapportageplichtige klanten die dergelijke data nodig hebben.
In de duurzaamheidsrapportage gaat het om Environment, Social en Governance, de drie bekende ESG-indicatoren. Bedrijven moeten onder meer nauwgezet rapporteren over materiële duurzaamheidsontwikkelingen die mogelijk leiden tot (financiële) risico’s, zoals grondstoffenschaarste, extreem weer en transitierisico’s, en over hun ecologische en sociale impact op mens en milieu, inclusief biodiversiteitsverlies en mensenrechtenschendingen in de keten.
