Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat, reageert enthousiast op de RHIA Belofte die zij gisteren van Adri Bom-Lemstra, gedeputeerde Economie en Innovatie, ontving. “Op weg naar een volgend kabinet is het belangrijk gezamenlijk op te trekken en duurzame innovatie voor de luchtvaart hoog op de agenda te zetten. Nu is het moment. Er is een groot potentieel voor een heel mooi ecosysteem.” De RHIA Belofte is een handreiking om een coalitie van bedrijven, overheden en kennisinstellingen uitvoeringspartner te laten zijn voor de transitie naar een duurzame luchtvaart.
RHIA-partners geven uitvoering aan beleid en ambities sector
Nu de coronacrisis voortsleept, wordt er veel minder gevlogen. Om de luchtvaart een toekomst te geven en te verduurzamen werkt een brede coalitie aan innovatieprojecten op en rondom Rotterdam The Hague Airport (RTHA). De coalitie wil uitvoering geven aan de doelstellingen van nationaal luchtvaartbeleid, waaronder de Luchtvaartnota 2020-2050. Innovatie is het sleutelwoord. “Regionale samenwerking bevordert de ontwikkeling van fieldlabs voor cross-sectorale innovatie, en daarmee nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid. De impact kan de regio en Nederland ontstijgen als partners meerjarig durven te investeren,” benadrukt gedeputeerde Adri Bom-Lemstra. De RHIA-partners sluiten aan op een initiatief van de Duurzame Luchtvaarttafel voor een propositie die in ontwikkeling is.
Concrete innovaties in ontwikkel-, test- en demonstratieomgeving
Gezamenlijke inspanningen hebben al geleid tot concrete projecten. De luchthaven RTHA is het middelpunt van innovaties voor nieuwe luchtvaartuigen, duurzame energie en vernieuwende onderwijs- en onderzoeksfaciliteiten. Binnen het Fieldlab Next Aviation wordt gewerkt aan vliegtuiginnovaties zoals toekomstige aandrijvingen voor (hybride-) elektrisch en waterstof vliegen. Binnen de RTHA Campus worden studenten opgeleid in de praktijk door mensen uit de praktijk. In het Airport Technology Lab werken partners aan data-gedreven innovatie en het verbeteren van luchthavenprocessen. Met de demonstratiefabriek Zenid willen partners dagelijks ongeveer 1.000 liter synthetische kerosine met CO2 uit de lucht gaan produceren.
Samenwerken als voorwaarde voor succesvolle innovatie
Om de activiteiten van RHIA-partners en anderen mogelijk en succesvol te maken is samenwerking – nationaal en internationaal – cruciaal. Dick Benschop, president en CEO van Royal Schiphol Group, merkt op dat “de overheid, industrie en kennisinstellingen beter moeten samenwerken, zodat innovatie, investeringen en beleid elkaar versterken. Zo kunnen we niet alleen sterker, maar ook duurzamer uit de crisis komen.”
Belangrijkste punten:
• Tijdens een digitaal werkbezoek van minister Van Nieuwenhuizen aan Rotterdam The Hague Innovation Airport (RHIA), presenteert een brede coalitie zich als uitvoeringspartner voor ambities van het Rijk en de luchtvaartsector op weg naar duurzame luchtvaart
• De RHIA Community bestaat uit 70 partners waarvan 10 vertegenwoordigers deelnamen aan het digitale werkbezoek: Dick Benschop (Royal Schiphol Group), Allard Castelein (Havenbedrijf Rotterdam), Ron Louwerse (Rotterdam The Hague Airport), Maarten van Dijk (SkyNRG), Marcel van de Kar (Vopak), Henri Werij (TU Delft), Michel Peters (Koninklijke NLR), Adri Bom-Lemstra (provincie Zuid-Holland), Roos Vermeij (gemeente Rotterdam) en Miranda Janse (RHIA)
· “RHIA als innovatie ‘runway’ voor concrete en opschaalbare innovaties met impact, zoals duurzame luchtvaartbrandstoffen en synthetische kerosine (demonstratiefabriek Zenid), nieuwe propellers, waterstof aangedreven en elektrische vliegtuigen (Fieldlab Next Aviation), en duurzame energie dankzij een zonnepark als onderdeel van een Smart Energy System.”
Achtergrond
De luchtvaartindustrie is verantwoordelijk voor 3% van de wereldwijde door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot en heeft de uitdagende doelstelling om deze uitstoot in het komende decennium aanzienlijk te verminderen. In tegenstelling tot het wegvervoer kan de luchtvaart nog niet meteen overschakelen op elektrische of waterstof-aandrijving en is daarom afhankelijk van duurzame vliegtuigbrandstoffen (SAF). Met het gebruik van SAF, en in het bijzonder synthetische kerosine, kunnen emissies van conventionele vliegtuigen drastisch worden verlaagd. Met de realisatie van de proef- en demonstratiefabriek Zenid zetten RHIA-partners SkyNRG, Uniper en Climeworks in op de productie van synthetische kerosine waarvoor CO2 uit de lucht wordt gefilterd. Meer informatie over SAF is te vinden op https://stichtingrhia.nl/sustainable-aviation-fuels-duurzame-brandstof-luchtvaart/.
Inmiddels hebben negen landen (Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Spanje, Zweden, Oostenrijk en Nederland) in de EU, op initiatief van minister Van Nieuwenhuizen, uitgesproken een bijmengverplichting te willen voor SAF.
Details ‘RHIA Belofte’
De RHIA-partners zien kansen in de uitdagingen van de energietransitie en de urgentie om te verduurzamen. Kansen voor pionierende ondernemers, starters op de arbeidsmarkt, studenten die hun grenzen verleggen en reizigers voor wie de wereld aan hun voeten ligt. Om de transitie naar een duurzame luchtvaart mogelijk te maken werkt het consortium in de regio aan concrete innovaties. Een regio waar de Nederlandse luchtvaartindustrie is geconcentreerd. En bovendien een regio die met het havenindustrieel complex, de land- en tuinbouw in het Westland en het life science and health cluster rondom Leiden een economische motor is van Nederland.
De onlangs gepresenteerde Groeiagenda Zuid-Holland zet in op een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling van de economie: 120.000 meer banen, meer wonen en minder CO2 en een betere bereikbaarheid ter land, ter zee en in de lucht. Vanuit die regio met een operationele luchthaven, luchtvaart-gerelateerde maakindustrie en internationaal vooraanstaande kennisinstellingen in de luchtvaart presenteren de samenwerkende partijen in RHIA zich als uitvoeringpartner voor het innovatiebeleid van het Rijk en de Nederlandse luchtvaartsector. Door groot te denken, en klein te doen. Werken aan pilot- en demonstratieprojecten en de samenwerken met andere luchthavens om succesvolle innovaties op te kunnen schalen en zo impact te maken in de duurzame transitie.
Dick Benschop CEO Royal Schiphol Group: “De overheid, industrie en kennisinstellingen moeten beter samenwerken, zodat innovatie, investeringen en beleid elkaar versterken. Zo kunnen we niet alleen sterker, maar ook duurzamer uit de crisis komen.”
Allard Castelein president-directeur Havenbedrijf Rotterdam: “Rotterdam heeft alles in huis om het Europese centrum voor de productie en handel in SAF te worden. De synergievoordelen die bestaan dankzij de bestaande industrie en de sterke inzet op de energietransitie bieden voordelen voor de grootschalige productie van bio-kerosine en de opschaling van andere duurzame productie-processen zoals e-fuel.”
Maarten van Dijk CEO SkyNRG: “Synthetische kerosine, gemaakt uit CO2 uit de lucht, water en groene elektriciteit is een van de hoekstenen voor een toekomstbestendige, duurzame luchtvaart. Om daar te komen zijn eerste stappen noodzakelijk. Zenid werkt daarom aan een eerste demonstratiefabriek om dagelijks 1.000 liter synthetische kerosine te produceren.”
Adri Bom-Lemstra gedeputeerde Economie en Innovatie provincie Zuid-Holland: “Regionale samenwerking bevordert de ontwikkeling van fieldlabs voor innovatie, en daarmee nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid. De impact kan de regio en Nederland ontstijgen als partners meerjarig durven te investeren.”
Marcel van de Kar directeur New Energies Vopak:“De energietransitie vraagt om nationale en internationale samenwerking tussen zeer veel partijen. Vanuit Vopak kunnen en willen we bijdragen door het ontwikkelen van infrastructuur die de internationale energie- en grondstoffentransitie nodig heeft.”
Michel Peters algemeen directeur Koninklijke NLR: “Duurzame brandstoffen (SAF) en innovaties in aandrijf-technologie zijn cruciaal voor de toekomst van de luchtvaart. Dit blijkt ook uit het rapport ‘Destination 2050’. De RHIA Community zet in op SAF en een fieldlab voor elektrisch en waterstof aangedreven vliegen als integraal onderdeel van het Nationaal Onderzoeks- en Ontwikkelprogramma.”
Ron Louwerse directeur Rotterdam The Hague Airpor: t“Rotterdam is de ideale plek voor SAF en waterstof. Het haven-industrieel complex is de voornaamste leverancier in de voorziening van luchtvaartbrandstoffen voor West-Europa én RTHA is de operationele omgeving waar SAF in de praktijk kan worden gebracht.”
Roos Vermeij wethouder gemeente Rotterdam: “RHIA is bij uitstek een innovatieplatform die de regionale en landelijke economie verbreedt en vernieuwt. én een platform voor de ontwikkeling van een voor Rotterdam belangrijke schonere en stillere luchtvaart. RHIA biedt innovatieve ondernemers en start-ups volop kansen en studenten nieuw perspectief, zoals met RTHA Campus.”
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Henri Werij decaan Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek TU Delft : “Om duurzame brandstoffen, zoals synthetische kerosine, waterstof en elektrisch vliegen werkelijkheid te maken is samenwerking met de luchthaven, het bedrijfsleven en kennisinstellingen binnen het Fieldlab Next Aviation voor ons als internationaal toonaangevende speler in R&D binnen de luchtvaart van essentieel belang.”
Miranda Janse directeur RHIA : “De RHIA Community bundelt onze innovatiekracht en speelt in op kansen voor de transitie op weg naar toekomstbestendige mobiliteit. Mogelijk gemaakt door een proactieve overheid laat RHIA innovatie vliegen.”
