Nieuwe markten hebben impact. Ook op Bosch Transmission Technology, dat zich niet langer kon beperken tot alleen de productie van de metalen duwband. Dus koos het bedrijf voor een andere koers, vond het als Bosch Thin Metal Technologies nieuwe niches en investeerde het in de benodigde productielijnen. Onder meer voor de e-stacks, die dienst doen in elektromotoren. Nu al is duidelijk dat de productie ervan flink omhoog moet. ‘Het gaat nog sneller dan we dachten.’
Ivo Schoneveld, directeur productie, Bosch maakt de onderdelen van de duwband hier zelf, via tal van metaalbewerkingen. En dat alles met detectie tot op micronniveau, met afmetingen dunner dan een mensenhaar. Een complex proces en daardoor lastig te kopiëren. ‘Was het makkelijk geweest, dan stond deze fabriek hier niet meer.’ Foto’s: Marc Brökling/Fabro
‘Dit is wat we altijd al deden, aan die kennis houden we vast’
Maak de duwband zoals ze die bij Bosch in Tilburg produceren maar eens na. Niet te doen, zegt Ivo Schoneveld stellig. Andere bedrijven hebben het geprobeerd, maar zonder succes. En dat zit ’m vooral in de precisie, vertelt de directeur productie tijdens een rondleiding door de fabriek. Elke duwband bestaat uit minuscule metalen plaatjes, bijeengehouden door fijne snaren. Bosch maakt de onderdelen hier zelf, via tal van metaalbewerkingen. En dat alles met detectie tot op micronniveau, met afmetingen dunner dan een mensenhaar. Een complex proces, zegt Schoneveld, en daardoor lastig te kopiëren. ‘Was het makkelijk geweest, dan stond deze fabriek hier niet meer.’
Uitontwikkeld product
De duwband vormt het hart van de continu variabele transmissie. Toegepast in voertuigen, voor de overdracht van het motorvermogen naar de aandrijfas. De massaproductie van de band startte in 1985, in maart dit jaar kwam de teller uit op 100 miljoen. Volgens Schoneveld heeft die jarenlange productie gezorgd voor specifieke kennis. ‘We kennen de toleranties, hebben nauwelijks afkeur. De duwband is een zo goed als uitontwikkeld product.’
Een toekomstbestendige situatie zo lijkt het. Toch is er met de groeiende elektrificatie steeds minder vraag naar duwbanden. Waardoor Bosch er eerder al voor koos om de productie hier af te bouwen, en die te verhuizen naar de zusterfabriek in Vietnam. Tegelijkertijd ging het als Bosch Thin Metal Technologies aan de slag met nieuwe producten. Die krijgen hier in Tilburg steeds meer de overhand. En wel zodanig, dat het bedrijf verwacht dat vanaf 2030 de omzet van de nieuwe producten die van de duwbanden overstijgt.
Minuscuul stanswerk
Hoe die nieuwe koers uitpakt, blijkt even verderop in de hal. Hier staan onder meer de productielijnen voor e-stacks: een stapeling van dunne plaatjes, die het hart vormen van een elektromotor en vanaf het laatste kwartaal van 2023 in serieproductie zijn. Ook draait inmiddels de productie van luchtlagers. Die zijn bedoeld voor de markten van bijvoorbeeld brandstofcellen en luchtvaarttechniek, waarbij Bosch kunstmatige intelligentie inzet voor foutdetectie. En kijk die enorme pers: later dit jaar moet die zorgen voor minuscuul stanswerk van platen voor brandstofcellen. Vanwege de kracht staat de installatie in een drie meter diepe put op een aparte fundering. En dat bovendien op stempels, wat volgens Schoneveld noodzakelijk is. ‘Anders veroorzaakt de pers te veel trillingen. Dat is hier met al het precisiewerk geen optie.’
Dicht bij eigen competenties
De overgang naar andere producten lijkt een fikse stap. Toch blijft Bosch in Tilburg dichter bij de herkomst dan het lijkt. Immers, de technologie van de duwband maakt dit alles mogelijk, vertelt Han-Hein Spit, vice president bij Bosch Transmission Technology. ‘We hebben het voor elk product over dun metaalwerk, met de nauwkeurigheid van een horlogedeeltje. Dit is wat we altijd al deden. En aan die kennis hebben we vastgehouden.’
‘We doen nu een stap terug, om daarna weer te groeien’
Het was volgens Spit verleidelijk om zich vooral te laten leiden door waar de markt om vraagt. ‘Maar dat bleek niet het juiste uitgangspunt. Het gaat erom dat je vooral goed weet waarmee je jezelf al onderscheidt. Daarom zijn we dicht bij de eigen competenties gebleven. En hebben we ons afgevraagd hoe we die konden koppelen aan de marktbehoeften.’
Dezelfde kennis, ander product
Voor de focus op competenties deed Bosch heel bewust een beroep op de eigen medewerkers. ‘Velen werken hier al jaren’, vertelt Spit. ‘Hun ervaring maakt het bedrijf tot wat het is. Daarom hebben we hen zo veel mogelijk betrokken bij de transitie. En hun gevraagd waar onze kennis van de duwband ook van pas zou komen.’
Dus benadrukt Spit dat de verandering hier in Tilburg iets is van het hele bedrijf. Het draagvlak is er, zo klinkt het. En daarmee veelal ook het begrip, toen Bosch vorig jaar bekendmaakte voor de duwbandproductie 175 arbeidsplaatsen te schrappen. ‘We moeten het tijdelijk met minder mensen doen, daar ontkomen we met deze veranderingen niet aan. Waar mogelijk vangen we de verliezen op via bijvoorbeeld pensioneringen. Ook gaat een deel mee naar de nieuwe productie, waarvoor overigens dertig vacatures uitstaan. We doen nu een stap terug, om daarna weer te groeien.’
Aan de bak
Mogelijk gebeurt juist dat laatste al in de nabije toekomst. Zeker gezien het recente bericht van het Bosch-hoofdkantoor in Duitsland, met de opdracht de beoogde productie van de e-stacks flink te verhogen. Cijfers kan Spit niet noemen. ‘Maar we moeten flink aan de bak, met hopelijk op korte termijn een lijn erbij. Dat is uitdagend, maar ook een goed teken. Het gaat nog sneller dan we dachten.’
Hoewel de opzet voor die nieuwe productie nog niet rond is, heeft de vice president er voldoende vertrouwen in. ‘Kan het niet linksom, dan maar rechtsom. Gelijk aan de mentaliteit bij veel Nederlandse bedrijven. Die gaan uit van hun technische skills en voegen daar ondernemerschap aan toe. Dat is hier in Tilburg niet anders.’
Team voor ontwikkeling elektrolysers
Binnen Bosch maakten de afgelopen jaren meerdere vestigingen werk van waterstoftechniek. Zo ook de locatie in Tilburg, die inmiddels een prominente bijdrage levert. De vestiging heeft momenteel weliswaar geen actieve rol in de productie van elektrolysers, wel focust een team van vijftig tot zestig mensen op de ontwikkeling ervan. Half april liet het Bosch-concern weten dat de omzet in Nederland voor 2023 uitkomt op 1,85 miljard euro. Spit: ‘We staan binnen het concern bekend als een locatie die niet wacht op elk besluit van bovenaf. We gaan zelf aan de slag voor ons bestaansrecht – en juist dat voegt veel toe.’
Nomineer NU, tot 10 setember, je beste partners voor de Dutch Industrial Suppliers and Customer Awards 2024!
