Alhoewel de bill of materials (BOM) aanvankelijk een deftig synoniem was voor de ouderwetse stuklijst, is de betekenis en inhoud ervan inmiddels behoorlijk geëvolueerd. Dit mede dankzij de cloud, waar de BOM veel makkelijker door verschillende partijen benaderbaar is. Daardoor speelt de BOM een steeds belangrijker rol in de totale keten, van idee tot en met disposal. Dit onder meer door er gegevens aan te koppelen over CO2-footprint, servicebehoefte, gewicht en sustainability. Desondanks blijft het de vraag of de BOM altijd in alle situaties compleet en accuraat moet zijn. Volgens Pieter Dejonghe van Siemens Digital Industries Software hangt dit vooral af van de wensen, eisen en voorschriften waarmee een fabrikant te maken heeft.
Pieter Dejonghe van Siemens: ‘Formule 1-auto’s worden tussen twee races op soms wel duizend punten gewijzigd. Ook de BOM zal dan nauwgezet aangepast moeten worden.’ Foto: Frank Senteur
– In de BOM van kritieke systemen dient ook expliciete track & trace-informatie te staan.
– ‘De angst voor cloudapplicaties begint langzaam plaats te maken voor vertrouwen.’
– ‘Werken conform cto kan alleen als je variabiliteit in de BOM kunt brengen.’
– ‘Het is meer noodzaak dan wens om in de BOM aandacht aan milieu en duurzaamheid te schenken.’
BOM gaat naar de cloud
Pieter Dejonghe, head of presales and business development Benelux, legt uit waar Siemens Digital Industries Software zich zoal mee bezighoudt: ‘We helpen fabrikanten bij de transformatie naar een zo volledig mogelijke digitale werkomgeving. Daardoor stellen we hen in staat om hun gehele industriële waardeketen te digitaliseren en te integreren door middel van onder andere PLM-oplossingen, Manufacturing Operations Management-oplossingen en Total Integrated Automation-applicaties. Ook leveren we CAD-software, waaronder Capital voor elektrische en elektronische systeemontwikkeling.’ Op wereldschaal richt Siemens zich in min of meer gelijke delen op de markten lucht- en ruimtevaart, defensie en automotive. Binnen de Benelux ligt die verhouding iets anders, omdat het bedrijf daar ook sterk vertegenwoordigd is binnen de (hightech) machine-industrie.
Een sprekend praktijkvoorbeeld is het Formule 1-team van Red Bull. ‘Ook in het kader van het BOM-onderwerp trouwens’, benadrukt Dejonghe. ‘De F1-wereld wordt gedreven door data. Bij elke training en elke race worden er vele gigabytes aan gegevens verzameld. Die moeten allemaal worden geanalyseerd en daar speelt onze software een belangrijke rol bij. Met al die data bouwen we ook comprehensive digital twins waardoor simulaties steeds betrouwbaarder worden.’ De auto’s van Max Verstappen en Sergio Perez worden volledig geëngineerd met Siemens-software en via simulaties op detailpunten telkens verbeterd. ‘Op het gebied van aerodynamica hebben we bijvoorbeeld intelligente flow-simulatiesoftware ontwikkeld, waardoor Red Bull met minder windtunneltijd kan volstaan.’
Tussen twee races in worden F1-auto’s op soms wel duizend punten gewijzigd. Die aanpassingen moeten allemaal goed worden vastgelegd om achteraf te kunnen beoordelen welke updates hebben gewerkt en welke niet. ‘De As-Built BOM wordt dus constant aangepast aan de nieuwste versie die steeds verder gaat afwijken van de As-Engineered BOM’, legt Dejonghe uit. ‘Zo snel als F1-auto’s veranderen kom je bij machines niet gauw tegen natuurlijk, maar ook daar heb je met wijzigingen te maken.’
Verschillende BOM’s
Er zijn verschillende BOM-types. Veelal wordt begonnen met de As-Engineered BOM of EBOM (Engineering Bill of Materials). Deze stellen ingenieurs van een product vast tijdens de ontwerpfase en is vaak gebaseerd op een CAD- of EDA-model (Electronic Design Automation). Nadat iets in productie is gegaan, worden in de praktijk echter al snel wijzigingen aangebracht. Op onderdeelniveau, maar ook op het gebied van software. Zo ontstaat de As-Built en, na bijvoorbeeld een aanpassing tijdens onderhoud, de As-Serviced BOM. Daarbij moet in de BOM van kritieke systemen zoals auto’s en vliegtuigen ook expliciete track & trace-informatie staan, zodat bij problemen exact kan worden teruggezocht waar een onderdeel of stukje software vandaan kwam.
Apart labelen
Veel machinebouwers zien op tegen de administratieve rompslomp die het bijhouden van de BOM vaak met zich meebrengt. Kan dat anders? ‘Jawel, bijvoorbeeld door elk onderdeel van een nieuwe machine apart te labelen’, zegt Dejonghe. ‘Dan is duidelijk wat erin zit. Ook na een reparatie of servicebeurt bijvoorbeeld. Gaat er na verloop van tijd iets kapot, dan kun je aan de hand van die labels een onderdeel makkelijk nabestellen zonder dat de BOM daarvoor actueel hoeft te zijn.’
Bij samenwerking helpt de cloud om een BOM actueel te houden
Machinebouwers moeten zich eveneens afvragen welke gegevens ze nodig hebben om een machine zo lang mogelijk na ingebruikname te kunnen blijven servicen. ‘En ze zouden ook kunnen nadenken over hoe ze een machine na verloop van tijd een tweede leven kunnen geven door retrofit, ombouw of upgrade.’ Dan hebben ze er alle baat bij dat ze te allen tijde de As-Engineered BOM kunnen oproepen, weet Dejonghe. Machinebouwers hoeven daarin niet zover te gaan als vliegtuigbouwers. ‘Het is voldoende als je bijvoorbeeld de BOM uit 2016 kunt oproepen die in het PLM-systeem is opgeslagen.’ Bij de automobielindustrie is het weer anders. Hier volgen de productreleases elkaar zeer snel op, vaak in een maandelijkse cadans, om te resulteren in een continu evoluerende BOM. ‘Een Tesla Model Y van een jaar geleden is een heel andere auto dan die van nu, omdat er continu wordt doorontwikkeld. Dan praat je in feite elke keer over een nieuwe BOM’, aldus Dejonghe.
Link magazine juli/augustus 2024 Thema Mens, Cultuur, Organisatie & Productiviteit. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Co-makers in de cloud
Veel bedrijven werken bij het ontwikkelen en produceren van hun systemen samen met toeleveranciers die delen van een machine of systeem engineeren. Hoe creëer je in die gevallen een actuele BOM? Dejonghe: ‘Vroeger moesten daarvoor Excel-sheets en CAD-data worden uitgewisseld en die gegevens moesten vervolgens in het configuratiebeheersysteem – meestal PLM – worden gezet. Tegenwoordig helpt de cloud daar een handje bij.’ Toeleveranciers en ontwikkelpartners kunnen via de cloud inloggen in het overkoepelende PLM-systeem waarin de BOM wordt beheerd. Daarbij is het gebruikelijk dat toeleveranciers hier voor een bepaalde tijd toegang toe krijgen. ‘Ook moet je afbakenen in hoeverre toeleveranciers bepaalde gegevens mogen inzien. De ontwikkelpartner zet zijn gegevens dan in jouw PLM-omgeving, zodat beide partijen elkaars oplossingen kunnen zien en hier gericht op kunnen inspelen.’
Meer vertrouwen
Veel ontwikkelende bedrijven zijn of waren huiverig om gegevens en Software as a Service (SaaS)- applicaties vanuit de cloud te gebruiken. Verschillende ontwikkelingen hebben daar inmiddels verandering in gebracht. Om te beginnen is het steeds lastiger om aan goede IT-specialisten te komen. Zelf applicaties beheren wordt daardoor moeilijker. Daarnaast zijn providers van clouddiensten veel verder en stringenter met beveiligingsoplossingen dan individuele bedrijven. ‘De almaar toenemende cyberdreigingen vereisen dusdanig professionele en actuele beveiligingen dat dit voor individuele bedrijven niet bij te houden is. De angst voor cloudapplicaties begint dus langzaam plaats te maken voor vertrouwen en in het kader van configuratiebeheer is dat een goede ontwikkeling.’
Software-BOM
Bij een volledige configuratie gaat het om mechanisch, elektrisch, elektronisch en softwareontwerpen. Elke keer dat dat een ontwikkelaar op de save-knop klikt, ontstaat een nieuwe versie. ‘Bij software praat je vaak over ontelbare versies. Daarvoor bestaat dus een apart beheersysteem. Op het moment dat een softwareversie ook daadwerkelijk in de machine komt, incorporeer je die release in de BOM of het PLM-systeem.’ Het is mogelijk om bij complexe systemen onderdelen, maar ook aan softwarecomponenten maturity-levels toe te kennen. Door ze bijvoorbeeld het predicaat ‘proto’ mee te geven, is duidelijk dat het een testfase betreft. Krijgen die delen eenmaal het predicaat ‘production’, dan gaat het over de werkbare versie, wat je ook aangeeft in de BOM.
Servitization
Als er sprake is van Service Level Agreements (SLA’s), is het helemaal van belang om het configuratiebeheer goed te organiseren, benadrukt Dejonghe. ‘Denk dan vooral aan de As-Built en As-Serviced BOM’s. Je wilt immers niet dat iemand naar de andere kant van de wereld reist met het verkeerde onderdeel in zijn koffer. In de As-Built/As-Serviced BOM leg je alles ook vast op serienummer. Dit mede om te vermijden dat de klant bij uitval op eigen houtje onderdelen gaat vervangen, want dat zie je dan onmiddellijk aan het andere serienummer. In het kader van uitgebreide SLA’s is het bovendien wenselijk – misschien zelfs noodzakelijk – om met remote monitoring de machine op afstand in de gaten te houden.’
Variabiliteit in de BOM
‘Klanten verwachten producten die speciaal voor hen gemaakt zijn, maar dan wel voor een standaardprijs’, zegt Dejonghe tot slot. ‘Nu werken veel bedrijven nog volgens de engineer-to-order methode, maar de wens is veelal om conform het cto-model te werken: configure-to-order. Dat kan alleen als je variabiliteit in de BOM kunt brengen. Een complex thema, maar wel belangrijk om daar slim mee om te gaan. Ook is het meer noodzaak dan wens om in toenemende mate aandacht aan milieu en duurzaamheid te schenken. Daarvoor moet je informatie over bijvoorbeeld gewicht, CO2-footprint, productiekosten, recyclebaarheid, et cetera toevoegen aan componenten in de BOM. Dat gebeurt op zekere schaal al, met doelgerichtere, economischer en duurzamere resultaten als gevolg.’
Nomineer NU je beste partners tot 10 september voor de Dutch Industrial Suppliers and Customer Awards 2024!
