Gisteren heeft de EU nieuwe economische sancties en ook militaire maatregelen tegen Rusland bekend gemaakt die vanzelfsprekend ook de Nederlandse industrie kunnen raken.
De EU heeft gisteren in het kader van de European Peace Facility (EPF) steunmaatregelen aangenomen die zullen bijdragen tot de versterking van de vermogens en de veerkracht van de Oekraïense strijdkrachten om de territoriale integriteit en de soevereiniteit van het land te verdedigen, en de burgerbevolking te beschermen tegen de aanhoudende militaire agressie. De steunmaatregelen, met een totale waarde van 500.000.000 euro, zullen dienen ter financiering van de levering van uitrusting en voorraden aan de Oekraïense strijdkrachten, waaronder – voor het eerst – wapens.
‘Naar aanleiding van het verzoek van de minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne reageren wij onmiddellijk door de Europese Vredesfaciliteit in te zetten voor twee noodhulpmaatregelen ter financiering van de levering van dodelijk en niet-dodelijk materieel aan het Oekraïense leger. Dit is de eerste keer in de geschiedenis dat de EU wapens levert aan een derde land. Wij doen alles wat in ons vermogen ligt om Oekraïne te steunen, wij staan aan de zijde van het Oekraïense volk.’
Afgekondigd op 25 februari:
Technologiesector
De EU heeft verdere beperkingen ingesteld op de uitvoer van dual-use goederen en technologie, alsmede beperkingen op de uitvoer van bepaalde goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de technologische versterking van de Russische defensie- en veiligheidssector. Het gaat onder meer om producten zoals halfgeleiders of geavanceerde technologieën.
Financiële sancties
Het vrijdag goedgekeurde pakket breidt de bestaande financiële beperkingen verder uit, waardoor de toegang van Rusland tot de belangrijkste kapitaalmarkten wordt beperkt. Het verbiedt ook de notering en het verlenen van diensten in verband met aandelen van Russische staatsentiteiten op handelsplatforms in de EU. Bovendien worden nieuwe maatregelen ingevoerd die de financiële instroom van Rusland naar de EU aanzienlijk beperken, door een verbod op de aanvaarding van deposito’s van Russische onderdanen of ingezetenen boven een bepaalde waarde, op het aanhouden van rekeningen van Russische cliënten door de EU Central Securities Depositories op de verkoop van in euro luidende effecten aan Russische cliënten.
Deze sancties zullen gericht zijn tegen 70% van de Russische bankmarkt en tegen belangrijke staatsbedrijven, onder meer op defensiegebied. Zij zullen de leenkosten van Rusland verhogen, de inflatie aanwakkeren en de industriële basis van Rusland geleidelijk uithollen. Daarnaast worden maatregelen genomen om te voorkomen dat het fortuin van de Russische elite wordt verborgen in veilige havens in Europa.
In aanvulling daarop is door de European Commission, het VK, Canada en de VS op 26 februari gesteld dat geselecteerde Russische banken uit het SWIFT-berichtensysteem worden verwijderd. Dit zal ervoor zorgen dat deze banken worden losgekoppeld van het internationale financiële systeem en dat hun vermogen om wereldwijd te opereren wordt geschaad.
Energiesector
De EU zal een verbod instellen op de verkoop, levering, overdracht of uitvoer naar Rusland van specifieke goederen en technologieën op het gebied van olieraffinage, en zal beperkingen invoeren op de verlening van aanverwante diensten. Met een dergelijk uitvoerverbod wil de EU de Russische oliesector treffen en het Rusland onmogelijk maken zijn olieraffinaderijen te moderniseren. De exportinkomsten van Rusland waren in 2019 goed voor 24 miljard euro.
Transportsector
De EU heeft een uitvoerverbod ingesteld voor goederen en technologie in de lucht- en ruimtevaartindustrie, alsook een verbod op het verstrekken van verzekerings- en herverzekeringsdiensten en onderhoudsdiensten in verband met die goederen en technologie. De EU zal ook een verbod instellen op de verlening van daarmee verband houdende technische en financiële bijstand. Dit verbod op de verkoop van alle vliegtuigen, reserveonderdelen en uitrusting aan Russische luchtvaartmaatschappijen zal een van de belangrijkste sectoren van de Russische economie en de connectiviteit van het land aantasten, aangezien driekwart van de huidige commerciële luchtvloot van Rusland gebouwd is in de EU, de VS en Canada.
Visumbeleid
Diplomaten, andere Russische ambtenaren en zakenlieden zullen niet langer in aanmerking komen voor de versoepeling van de visumplicht, die geprivilegieerde toegang tot de EU mogelijk maakt. Dit besluit heeft geen gevolgen voor gewone Russische burgers. Het besluit zal in werking treden op de dag waarop het wordt aangenomen. De Europese Unie veroordeelt in de sterkst mogelijke bewoordingen de niet-uitgelokte en niet-gerechtvaardigde militaire agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne, alsook de betrokkenheid van Belarus bij deze agressie.
Geen ruimte voor geld en dwang
De Europese Unie eist dat Rusland zijn militaire acties onmiddellijk staakt, alle strijdkrachten en militaire uitrusting onvoorwaardelijk terugtrekt van het gehele grondgebied van Oekraïne en de territoriale integriteit, de soevereiniteit en de onafhankelijkheid van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen volledig eerbiedigt. De Europese Raad roept Rusland en de door Rusland gesteunde gewapende formaties op het internationaal humanitair recht te eerbiedigen en hun desinformatiecampagne en cyberaanvallen te staken.
Voor het gebruik van geweld en dwang om grenzen te veranderen is in de 21e eeuw geen plaats. Spanningen en conflicten dienen uitsluitend door middel van dialoog en diplomatie te worden opgelost. De EU zal nauw met de buurlanden blijven samenwerken en herhaalt dat zij de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Georgië en de Republiek Moldavië onvoorwaardelijk steunt en zich daarvoor inzet. Zij zal de nauwe coördinatie met partners en bondgenoten, in het kader van de VN, de OVSE, de NAVO en de G7, voortzetten.