Via de brief ‘Investeer in bèta-technisch onderwijs’ hebben de maakindustrie, de hightechindustrie en de topsectoren van Nederland het nieuwe kabinet onlangs uitgenodigd om met hen in gesprek te gaan over de toekomst van bèta-technisch onderwijs en investeringen in het bèta- en techniekdomein.
Het nieuwe kabinet zegt prioriteit te willen geven aan talent, versterking van de kenniseconomie en innovatie zodat Nederland gaat behoren tot de top 5 van de landen met een goede concurrentiepositie. Maar tegelijkertijd bevat het hoofdlijnenakkoord maatregelen die onderwijs en onderzoek hard raken. Dit kan volgens de betrokken sectoren grote gevolgen hebben voor de toekomst van Nederland.
Link magazine juli/augustus 2024 Thema Mens, Cultuur, Organisatie & Productiviteit. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
‘In Nederland zijn we inmiddels gelukkig overtuigd van het belang van een innovatieve maakindustrie en diens bijdrage aan ons verdienvermogen’ zegt Marc Hendrikse, voorzitter en boegbeeld Holland High Tech, topsector High Tech Systemen en Materialen. ‘Dit maakt onze maakindustrie van strategisch belang voor onze economie én ook voor onze autonomie. Dit kan natuurlijk niet zonder goed opgeleid personeel en gedegen bèta-technisch onderwijs. Daarin snijden schaadt ons verdienvermogen op de lange termijn en kan onze strategische autonomie, onder andere in de hightech industrie, ondermijnen. In de aanloop naar Prinsjesdag zijn we zeer benieuwd wat de ontwikkelingen zijn rondom bèta-technische onderzoek en onderwijs in de begroting die net is afgerond.’
De helft van de ondertekenaars van de brief zijn internationale bedrijven, naast bekende nationale namen en de topsectoren. Evenals de Kenniscoalitie zijn de ondertekenaars bezorgd dat de voorgenomen bezuinigingen de positie van Nederland als kennis- en innovatieland afbreken.
‘Bèta-technisch onderzoek en onderwijs is van essentieel belang voor de grote maatschappelijke transities waarin we ons bevinden, zoals die op de terreinen van energie, grondstoffen, gezondheid, veiligheid, duurzaamheid, digitalisering en klimaat’, aldus de ondertekenaars. ‘In het huidige regeerakkoord wordt onder andere het Nationaal Groeifonds stopgezet (bezuiniging: 6,8 miljard euro), wordt het Fonds Onderzoek & Wetenschap verlaagd (1,1 miljard euro) en worden de landelijke sectorplannen voor hoger onderwijs gekort (met 215 miljoen per jaar). Dit terwijl iedere euro die via het Nationaal Groeifonds en het Fonds Onderzoek en Wetenschap is geïnvesteerd tot 2040 maar liefst 5,80 euro aan bbp-rendement oplevert. Door het schrappen van beide fondsen loopt de Nederlandse economie op lange termijn 90 miljard euro mis. Dit komt neer op 5.000 euro per Nederlander.’
De voorgenomen bezuinigingen gaan volgens de ondertekenaars ook de Nederlandse arbeidsmarkt raken. ‘De industrie is sterk afhankelijk van goede technici en wetenschappers opgeleid in de bèta-techniek. In de laatste 10 jaar is de vraag naar bèta-technisch geschoolden dan ook alleen maar gegroeid. In 2023 bleek het aantal vacatures in de bèta-techniek 2,7 keer groter dan in 2016: van ruim 42.000 in 2016 naar bijna 113.000 in 2023. De voorgenomen bezuinigingen op onderwijs en wetenschap zullen deze kloof tussen vraag en aanbod aan bèta-technische krachten verder vergroten en een probleem vormen voor het Nederlandse bedrijfsleven’, aldus de bezorgde ondertekenaars.
