Tijdens de 3DExperience World-conferentie van Dassault Systèmes was het AI voor en AI na. Het thema is zeker niet nieuw voor de leverancier van ontwerpsoftware, maar gebruikers van zijn 3DExperience-platform en de SolidWorks-tools krijgen wel steeds meer AI-gebaseerde features in hun gereedschapskist. Kennisdeling is daarbij het sleutelwoord want voor een goed AI-algoritme zijn veel data nodig. Dassault vertrouwt op zijn brede gebruikersgemeenschap. ‘Want wat de duizenden bezoekers hier doen deze week tijdens de conferentie, is hun kennis delen’, betoogt Gian Paolo Bassi van Dassault. De clouddiensten die het bedrijf naar buiten brengt, moeten de drempel verder verlagen.
– ‘In de toekomst draait het om de integratie van modellering, simulatie en AI.’
– ‘Ver voordat ChatGPT van AI een huiskamerbegrip maakte, waren wij al met de technologie bezig.’
– ‘Je kunt niet in één keer van nul naar honderd.’
– ‘In de VS bleef een offerte voor grondstoffen vroeger dertig dagen geldig, nu regelmatig nog maar 24 uur.’
Dassault zet stevig in op kunstmatige intelligentie
‘Laten we gelijk de olifant in de kamer benoemen’, zegt Bernard Charlès als hij half februari het podium betreedt tijdens de jaarlijkse Dassault-conferentie 3DExperience World: ‘Artificial intelligence.’ Volgens de bestuursvoorzitter van Dassault Systèmes gaat AI de toekomst van ontwerp en design bepalen. ‘Je kunt wel zeggen dat de industrie het ontwerpproces opnieuw aan het uitvinden is.’ Op het gigantische scherm in het conferentiecentrum van Dallas laat Charlès zien hoe dat er in de praktijk kan uitzien. ‘Magic SolidWorks, hier heb je mijn schets van een fietsstuur, kun je hier een volledig ontwerp voor maken?’, praat hij tegen de animatie. De toekomstige versie van Dassaults ontwerptool kan dat inderdaad. ‘Via op AI gebaseerde interfaces kunnen ontwerpers straks geoptimaliseerde designs maken. Je kunt dan bijvoorbeeld het algoritme vragen om alternatieven te geven met een lager gewicht.’ Die functionaliteit biedt het 3DExperience-platform van het Franse bedrijf nu nog niet, maar dat lijkt een kwestie van tijd. Charlès besluit: ‘In de toekomst, zeg de volgende 25 jaar, draait het om de integratie van modellering, simulatie en AI om digital twins en virtuele universums te creëren.’
Bounding box
Dassault Systèmes werkt hard om AI stevig te integreren in zijn platform en productportfolio. ‘Artificial intelligence is niet nieuw bij Dassault’, benadrukt SolidWorks-ceo Manish Kumar even later. ‘Ver voordat ChatGPT van AI een huiskamerbegrip maakte, waren wij al met de technologie bezig.’ Kumar vertelt dat SolidWorks al behoorlijk wat features bevat die draaien op kunstmatige intelligentie. ‘En er zitten er heel veel in de pijplijn zoals command prediction en AI-gedreven animaties.’
Kumar geeft een eenvoudig voorbeeld om te demonstreren hoe ontwerpen met generatieve AI in de praktijk gaat werken. ‘Stel je wil een boekenkast ontwerpen. Het enige wat je dan hoeft te doen, is de grenzen aangeven en AI genereert een ontwerp voor je binnen die bounding box. Daar heb je toch geen AI voor nodig, zou je zeggen. En dat klopt ook. Wat AI bijzonder maakt, is dat hetzelfde AI-model ook salontafels voor je kan ontwerpen, weer nadat je de grenzen hebt ingevoerd.’
Voeden en trainen
In een van de break-outsessies tijdens 3DExperience World verduidelijkt Kumar hoe SolidWorks die AI-feature heeft kunnen realiseren. ‘We hebben eerst duizenden boekenkasten en tafeltjes gecreëerd. Niet handmatig natuurlijk, maar automatisch. Al die tekeningen zijn voldoende om het AI-model te voeden en te trainen.’
De vraag rijst dan hoe bedrijven de AI-features in het Dassault-platform kunnen gebruiken. ‘Open data zijn zeer beperkt in de industrie’, weet Gian Paolo Bassi, senior vice president 3DExperience Works bij Dassault Systèmes. ‘We kunnen natuurlijk niet het IP van onze gebruikers inzetten om de AI-modellen te trainen; dat zijn immers niet onze data. Als ze ons geen toestemming geven, zullen we dat vertrouwen absoluut niet schaden. Dat lijkt me evident.’ Gebruikers moeten het model dus trainen met hun eigen data. ‘Wij bieden ze daarvoor een platform’, aldus Bassi, die onderscheid maakt tussen IP en kennis. ‘Als gebruikers een bug ontdekken, hebben we bij Dassault geen informatie over het specifieke product nodig om toch met een oplossing te komen. Gebruikers delen die informatie dus graag, om de bug voor henzelf te fiksen, waarna de hele community ervan profiteert. Zo verbeteren we al jaren onze software.’ En zo zal het ook met alle AI-features gaan, verzekert Bassi. ‘Wat de duizenden bezoekers hier doen deze week tijdens de conferentie, draait immers om kennisdeling.’
‘De industrie is het ontwerpproces opnieuw aan het uitvinden’
Kumar vult aan: ‘We geven klanten de mogelijkheid om data te delen, anoniem. Vergelijk het met een anonieme enquête. De clouddiensten die we bieden, maken het voor gebruikers extra makkelijk. Daarmee moedigen we ze aan om te kijken wat ze in de cloud kunnen, wat dat hun brengt. Zeker ook op het gebied van AI.’
Gebruiker Viscon
Tijdens 3DExperience World valt de term artificial intelligence in vrijwel elke keynote of presentatie. Hebben gebruikers er überhaupt behoefte aan? We vragen het Ton van Gilst, business information manager bij Viscon Group uit ’s-Gravendeel, die op dag 2 van het event op het grote podium een korte voordracht mag geven. Een dag later in de perskamer reageert hij opgetogen: ‘Ja, daar zitten we zeker op te wachten.’ Viscon ontwikkelt en levert geïntegreerde procesoplossingen voor de productie en distributie in de agro en food. ‘De lay-out van die systemen gebeurt grotendeels op basis van logica. Neem de veiligheidshekken en lichtschermen rondom alle apparatuur. Dat gaat allemaal volgens CE-regelgeving in Europa en UL/CSA-normen in Noord-Amerika. Die richtlijnen zijn 100 procent duidelijk. Onze projectengineers zijn momenteel echter behoorlijk wat tijd kwijt met dat vervelende werkje. Het zou ons super veel tijd schelen als dat soort dingen kon worden gegenereerd.’ In de opzet van de lay-out schat Van Gilst dat zo’n AI-hulpmiddel ongeveer een kwart van de tijd zou kunnen besparen.
Ook bij de ontwikkeling van klemmensets ziet hij interessante mogelijkheden voor AI. In Viscons systemen zitten vaak kratten of pallets die moeten worden opgepakt en verplaatst. Voor de standaardmerken heeft het bedrijf natuurlijk al een klemoplossing bedacht, maar er komen steeds weer nieuwe productdragers op de markt. ‘Het zou top zijn als de software het patroon van zo’n nieuwe krat of pallet zou kunnen herkennen en op basis van die informatie een klemmenset op maat zou kunnen ontwerpen. Qua functionaliteit verandert er immers niets, dus AI zou ons systeem kunnen aanpassen op de krat of pallet die we moeten handlen.’
Van Gilst weet dat hij nog even geduld moet hebben; meer AI-oplossingen van Dassault staan op de rol voor later dit jaar. ‘Maar wat ik deze week heb gehoord, gaat het zeker die kant op. En we hebben het ook niet à la minute nodig, want we doen het al jaren zonder.’ Viscon wacht ook daarom tot service pack 2 van de nieuwe software beschikbaar is. ‘We hebben nooit problemen gehad hoor, maar ooit dat advies gekregen. En wat maakt dat halfjaartje nou uit?’
Cadence-integratie
Niet het complete softwareportfolio van Viscon komt uit de koker van Dassault Systèmes. Wat Van Gilst betreft, zou dat best kunnen maar collega’s hebben nog hun bedenkingen. ‘Je kunt ook niet in één keer van nul naar honderd’, beseft hij. Zo heeft het bedrijf gekozen voor het ERP-systeem van ECI Software Solutions uit Leusden. ‘Daarmee zijn we zeker niet uniek in de Nederlandse maakindustrie, dus onze Dassault-reseller Cadmes had een koppeling klaarliggen’, vertelt Van Gilst. De verbinding tussen het PDM-systeem dat Viscon bij ECI betrekt, en het ERP-pakket kostte wel wat hoofdbrekens. ‘We hebben toen een zzp’er ingehuurd voor een beetje maatwerk, en toen was het uiteindelijk zo gepiept.’
De elektronicaontwerpers bij Viscon werken weliswaar met Eplan maar zullen met interesse hebben kennisgenomen van de aankondiging die Dassault in Dallas deed. Het bedrijf versterkt zijn samenwerking met Cadence, een andere leverancier van elektronica- en pcb-designtooling. De cloudgebaseerde integratie van het 3DExperience-platform met de Cadence-software geeft gebruikers de mogelijkheid om over de volle breedte van een bedrijf te ontwikkelen, van pcb’s en 3D-mechanica tot aan simulatie. De partners stellen dat dit de doorlooptijd van het totale design tot een factor vijf kan verkorten.
Silo’s afbreken
Artificial intelligence kan ook nuttig zijn om de muren tussen engineering en productie te doorbreken. ‘Mensen in engineering en mensen in productie hebben hetzelfde doel: het best mogelijke product in de markt zetten. De uitdaging zit ’m erin dat ze onvoldoende met elkaar praten’, aldus Mike Buchli, salesmanager 3DExperience Works en productiespecialist binnen Dassault. ‘Door die miscommunicatie kunnen zaken verkeerd worden geïnterpreteerd of uit hun verband worden getrokken.’ De sleutel in dat gesprek zijn data, meer specifiek: een single source of truth. ‘Ons 3DExperience-platform geeft je de mogelijkheid om alle informatie bij elkaar te brengen en over de grenzen van verschillende afdelingen heen te delen.’ Door de silo’s af te breken, kunnen bedrijven op die manier sneller beslissingen nemen. ‘En dat is precies waar het in productie om draait.’
Buchli wil niet al te veel kwijt over de specifieke AI-features die binnen Dassault momenteel in ontwikkeling zijn, maar hij heeft wel een voorbeeld van een bestaande tool. ‘Neem onze Manufacturing Checker’, zegt hij. ‘Die kan op basis van de geometrie van een ontwerp adviezen geven over de maakbaarheid. Natuurlijk produceert iedereen net even anders, maar als je in de handleiding van bijvoorbeeld een cnc-machine kijkt, staan daar heel wat regels in over wat er wel en niet kan. Hoe diep kun je boren? Welke radius is haalbaar? Met die kennis wijst onze Manufacturing Checker de mogelijke probleemgebieden in je ontwerp aan. Het is dan aan de engineer om in overleg met zijn productiecollega samen naar een oplossing te zoeken.’ De tool geeft overigens ook een seintje als een design wellicht meer geschikt is voor 3D-printing dan voor de meer traditionele maakmethodes.
Buchli adviseert ontwerpers zich sowieso goed te verdiepen in wat er op de productievloer mogelijk is, maar ook om te kijken naar de toeleverketen. ‘Hier in de VS kreeg je vroeger een offerte voor grondstoffen die dertig dagen geldig bleef. Nu is dat regelmatig nog maar 24 uur’, vertelt hij. ‘Dat is een gamechanger, want de schaarste heeft effect op iedereen. Kapitaalkrachtige bedrijven kopen voor alle zekerheid meer in, om te voorkomen dat ze zonder voorraad komen te zitten, zoals de afgelopen jaren aan de orde was. Engineers doen er goed aan die kennis te benutten bij hun ontwerpkeuzes.’