Menig industrieel bedrijf worstelt met vragen rondom smart data, zo merkt Christian Wendler, ceo van het Duitse automatiseringsconcern Lenze. Dus stond hij er tijdens een bezoek aan Nederland graag langer bij stil, sprak hij met Link over de inzet van smart data en wat daarvoor nodig is, en nam hij misvattingen weg. Want starten met smart data is in zijn ogen niet per definitie complex. ‘Wij zorgen voor de vertaling naar IT, de klant hoeft die expertise niet te hebben.’
– ‘Domeinexpertise en een kleinere, afgebakende dataset: dán hebben we het voor onze klant over smart data.’
– ‘Juist die eigen kennis van machine en applicatie maakt het verschil.’
– ‘Sta ervoor open, probeer uit wat werkt en wat niet.’
– ‘De toepassing van smart data wordt breder, zoveel is zeker.’
– ‘De wijze waarop we vandaag de dag omgaan met onze mobiele telefoons, zo simpel moet het zijn.’
Starten met smart data begint met een digitale mindset
Christian Wendler wil naar eigen zeggen dicht bij zijn mensen staan. Zeker in de periode tijdens en na corona, die evengoed impact had op de ruim 4.000 medewerkers van Lenze. Hun inzet maakte indruk op de ceo. Waarna hij beloofde ze te komen bedanken, en de afgelopen tijd de daad bij het woord voegde. Wendler bezocht veel van de ruim veertig landen waar Lenze is gevestigd. Sprak er met medewerkers, beantwoordde hun vragen en nam hen mee in de strategie van het automatiseringsconcern. Ook bezocht hij lokaal zo veel mogelijk klanten. ‘Enorm waardevol. Er is niets belangrijker dan je klant goed begrijpen.’
Innovatiegedreven
Wendlers wereldreis zit er bijna op wanneer Link hem spreekt op de locatie van Lenze in Den Bosch. Hij heeft al meerdere Nederlandse bedrijven bezocht waarbij hem nog maar eens duidelijk werd: zo innovatiegedreven als hier is het vrijwel nergens. ‘De mentaliteit van trial-and-error vind ik indrukwekkend. Ook bij bedrijven in het middensegment. Ze hebben een flinke sprong gemaakt qua digitalisering, IT en OT komen steeds meer samen.’ Kijk alleen al naar de laatste machineontwerpen, stelt Wendler. Machinebouwers lijken wat minder geneigd om machines voor de zekerheid te oversizen, efficiëntie in het ontwerp komt meer voorop te staan.
‘Trial-and-error geldt net zo goed voor smart data’
Dit tot tevredenheid van de ceo, die bevestigd ziet waar het Lenze om gaat. Immers, het bedrijf wil met hardware, software en diensten de brug slaan tussen IT en OT, en introduceerde daarvoor eind vorig jaar automatiseringsplatform Nupano. Dat gaat uit van een open standaard, en moet ervoor zorgen dat klanten ook zonder al te veel IT-kennis de benodigde intelligentie kunnen toevoegen aan hun machines. Dit maakt de weg vrij voor digitale diensten, als basis voor nieuwe businessmodellen zoals servitization. En de verbinding voor dat alles? Daarvoor zorgen smart data.
Zicht op besparingen
Wendler is stellig: wie smart data op de juiste wijze toepast, ontgint voor zichzelf een enorm potentieel. Niet in de laatste plaats wanneer de interpretatie van de data verloopt via een digital twin. Deze virtuele kopie van een machine geeft de gebruiker zicht en grip op wat zich afspeelt in de werkelijke machine. Bijvoorbeeld in een distributiecentrum voor e-commerce, waar processen volgens Wendler doorgaans verlopen alsof alle transportbanden continu vol liggen met pakketten. ‘In de praktijk blijkt echter dat slechts zo’n 5 procent volledig is beladen. Ongeveer 45 procent is hooguit half beladen, en op de andere helft van de banden ligt zelfs niets. Stel dus dat je meer controle kunt uitoefenen op het proces, zodat de banden op de juiste momenten zo weinig mogelijk energie verbruiken. We hebben dat berekend voor een gemiddeld distributiecentrum en het resultaat vertaald naar zo’n 13.000 soortgelijke centra wereldwijd. De CO2-besparing zou neerkomen op een uitstoot gelijk aan die van circa 4 miljoen personenauto’s.’
Dat maakt de potentiële winst duidelijk. Maar hoe vertalen bedrijven dit naar de eigen omgeving?
‘Alles start met een digitale mindset. En daarmee met het beantwoorden van meerdere vragen. Wat wil je bereiken? Welke informatie wil je begrijpen? Hoe passen smart data in de eigen strategie? We merken dat veel bedrijven met deze vragen worstelen en zijn daarom, in elk geval in Nederland, gestart met workshops voor digitalisatie. Daarin staan de vragen die ik net opwierp centraal. Ook maken we tijdens de workshop een blauwdruk van eenieders situatie, nu en straks. Die aanpak werkt, er ontstaat meer duidelijkheid.’
Want aan dat laatste ontbreekt het veelal?
‘Er zijn zeker misvattingen. Met als voornaamste toch wel dat verbetering van een machine en bijbehorende processen per definitie afhankelijk is van een enorme set gegevens. Dat beeld klopt niet. Begrijp me goed, big data komen uiteraard van pas. Maar dan vooral in situaties waarin het onbekende wordt onderzocht. Bijvoorbeeld in het verkeer, waar de correlatie van allerlei verkeersbewegingen tot een nieuwe route-indeling leidt. Maar van dat onbekende is bij machines en applicaties geen sprake, onze klanten hebben daarvan een goed begrip. Die kennis maakt het verschil, gecombineerd met onze domeinexpertise voor hard- en software. Pas beide toe op een kleinere, afgebakende dataset en je komt tot de basis voor analyse en interpretatie. En dán hebben we het voor een bedrijf over smart data. Kortom, kwaliteit boven kwantiteit.’
Link magazine december/januari 2023/2024: Vertrouwen in de keten, niet alleen voor relaties tussen bedrijven; ook tussen afdelingen binnen een organisaties. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
En kan een bedrijf dan zomaar aan de slag? Er moet toch een zekere basis zijn?
‘In principe is één goed opgeleide elektronicaengineer voldoende. Iemand die in elk geval weet hoe een drive in beweging wordt gezet. Zie dat als de basis, daarna is het aan ons. We leggen uit hoe de data toe te voegen, en uiteraard ook hoe die te monitoren en te interpreteren. Nogmaals, wij zorgen voor de vertaling naar IT, de klant hoeft die expertise niet te hebben. Die toevoeging vormt voor veel bedrijven een groot verschil en maakt starten met smart data minder complex dan het lijkt. Mijn advies aan bedrijven: sta ervoor open, probeer uit wat werkt en wat niet. Trial-and-error geldt net zo goed voor smart data.’
Wie moeten verder betrokken zijn? Integratie van smart data raakt toch al snel aan de strategie.
‘Dat hangt af van de doelstelling. Bij het verhogen van de overall equipment effectiveness – de OEE – of het verlagen van de CO2-uitstoot begint de inzet doorgaans bij de directeur. Maar de vraag om smart data kan net zo goed starten bij bijvoorbeeld de onderhoudsmensen. Sterker nog, we merken dat juist bij hen de behoefte groot is. Zoals op een van de grootste Europese luchthavens, waar honderden transportbanden staan. Ze kunnen het zich gewoonweg niet veroorloven om uit te gaan van onvoorziene situaties en te reageren op storingen. Daarom werken ze met ons samen aan predictief onderhoud. En daarmee samenhangend aan de optimalisatie van de beschikbaarheid van onderhoudspersoneel en onderdelen.’
Welke kant gaat het op met smart data?
‘De toepassing ervan wordt breder, zoveel is zeker. Logisch ook, de kansen zijn ernaar, zowel in ecologisch als economisch opzicht. En denk naast digitalisatie en decarbonisatie overigens ook aan de krapte op de arbeidsmarkt. Alleen al in Duitsland neemt de beroepsbevolking de komende tien jaar naar verwachting met 20 tot 25 procent af. Dat is enorm veel. Automatisering biedt daarvoor de oplossing. Dus zie ik het voor Lenze als taak om het gebruik en de implementatie van onze technologie zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De wijze waarop we vandaag de dag omgaan met onze mobiele telefoons, zo simpel moet het zijn.’
‘Data blijven binnen de machine’
Laat bedrijven voor hun machines eerder klein dan groot denken. Tenminste, als het gaat om de omvang van hun datasets, zo verduidelijkt Christian Wendler, ceo van Lenze. ‘Small data zijn hier het startpunt voor smart data. Juist die beperkte omvang geeft zicht op wat er in de machine speelt en hoe dat te monitoren en eventueel te corrigeren is.’ Bijkomend voordeel is volgens Wendler dat het aantal cybersecurity issues vermindert. ‘Bij big data moet je de gegevens kwijt in de cloud. Small data pas je echter toe binnen de machine zelf, wat betekent dat de gegevens alleen voor de gebruiker bereikbaar zijn. Dat is wel zo veilig. En maakt de toepassing van smart data nog laagdrempeliger.’
