Vier jaar geleden schreef Link Magazine in het katern FLINK over de start-up DrX Works. De broers Jom en Thomas Luiten zetten dit bedrijf op: ze willen de door Jom ontwikkelde ultrasnelle elektronenmicroscopie vermarkten. Inmiddels werkt een team van zeven mensen aan het selecteren van de juiste partners die in staat zijn de ultranauwkeurige componenten te produceren. Gelijktijdig onderzoeken ze nieuwe markten waarop deze bijzondere technologie meerwaarde biedt.
Inmiddels is veel kennis opgedaan van de beste manier van produceren van alle componenten. Foto: DrX
Thomas Luiten: ‘DrX Works hoeft niet te exploderen in de markt. We moeten zelf de groei kunnen beheersen en bijhouden.’ Foto: Bart van Overbeeket
Terug naar de tijd die voorafging aan de oprichting van DrX Works: Jom Luiten werkt samen met Thermo Fischer Scientific aan de ontwikkeling van ultrasnelle elektronenmicroscopie. Omdat hierbij de elektronenbundels worden gemanipuleerd en er wordt gewerkt met een microgolftrilholte die ultrakorte pulsen genereert, kan deze techniek ultrasnelle bewegingen in beeld brengen. Daar waar conventionele elektronenmicroscopen losse foto’s maken, geeft de ultrasnelle technologie de resultaten weer in een filmpje.
Het belang van deze ontwikkeling ligt onder meer bij materiaalonderzoek. Jom Luiten: ‘In materialen spelen zich veel ultrasnelle processen op nanoniveau af, die met conventionele elektronenmicroscopie niet te volgen zijn. Door op de frequentie van de ultrakorte pulsen af te stemmen, kun je met de ultrasnelle elektronenmicroscopie – middels het stroboscoopeffect – die processen wel nauwkeurig volgen.’
Gewilde technologie
Jom bewees de technologie in de praktijk via een zelfgebouwde onderzoeksopstelling. De wetenschappelijke wereld reageerde met dermate veel enthousiasme, dat er al snel enkele van deze opstellingen werden verkocht. Had de vinding potentie om deze breder op de markt te zetten? Broer Thomas zag tijdens de intreerede van Jom aan de TU Eindhoven duidelijk parallellen met zijn eigen werkzaamheden waarin transparantie en reactiesnelheid in bedrijfsprocessen centraal staan. Hij stelde voor een bedrijf op te richten om het briljante idee van Jom professioneel te vermarkten. Thomas: ‘Best een dingetje begreep ik later. Wetenschappers willen nu eenmaal ontwikkelen, kijken of hun theorie klopt en of het in een proefopstelling werkt. Zo ja, dan publiceren ze er graag over, en is de volgende stap om een nieuw onderzoek te starten. Vele malen liever dan alle stappen doorlopen die nodig zijn om het idee op de markt te zetten. Dan maar de la in.’
Gelukkig zag Jom ook het belang ervan in om zijn technologie niet voor zichzelf te houden, maar versneld beschikbaar te maken voor de gehele wereld. Fundamenteel onderzoek naar materiaaleigenschappen is immers voor vele vakgebieden interessant. Jom: ‘We ontdekten al snel dat het belangrijk was om terug te keren naar onze kernexpertise met betrekking tot trilholtes voor elektronenbundels. Het is verleidelijk om meer technieken te onderzoeken, maar dat zou leiden tot half werk.’
Van zelf doen naar uitbesteden
Een eerste werkende oplossing was al gelukt, voor de transformatie naar een marktrijp product was Thomas erbij gekomen. ‘Er is een aantal uitgangpunten waarmee je rekening moet houden’, geeft hij aan. ‘We hebben hier niet te maken met massaproductie, maar met specials en kleine series van zeer nauwkeurige apparatuur. Om de standaard productie te kunnen uitbesteden is het belangrijk dat we partners vinden die dit kunnen.’
De eerste opstellingen zijn in eigen beheer gebouwd bij de TU Eindhoven. De betrokken medewerkers hebben hierbij kennis opgedaan van de beste manier van produceren, de vereiste kwaliteit en de reproduceerbaarheid. Om de productie beheerst uit te besteden en zo klanten continuïteit te bieden, is deze maakkennis essentieel. Thomas: ‘Er zijn niet veel bedrijven die ultranauwkeurig kunnen produceren conform onze eisen. Daarom proberen we zo goed mogelijk te matchen met bedrijven die de grootste potentie hebben. Zo brengen we waar nodig onze tooling naar hen toe en passen wij het product aan om de maakbaarheid te vergroten. Zodanig dat we de stabiliteit van het productieproces kunnen garanderen in de wereld van zeer hoge precisie en ultrasnel. Een proces van nauwe samenwerking, gericht op kwaliteit en integrale risicoreductie.’
Het gaat bij DrX niet om massaproductie, maar om specials en kleine series van zeer nauwkeurige apparatuur. Foto: DrX
Chipinspectie
Ook onderzocht DrX Works de markten waar zijn technologie een meerwaarde kan bieden. De broers dachten die eigenlijk al goed te kennen, maar niets bleek minder waar. Jom: ‘We hebben in de afgelopen jaren vooral systemen geleverd aan gebruikers die naar óns toekwamen; groot en klein. Door het marktonderzoek zijn we echter op nog veel meer potentiële klanten gestuit, waaraan we niet eerder hadden gedacht.’
Een interessante markt is bijvoorbeeld de halfgeleiderindustrie waar de technologie kan ondersteunen bij de inspectie van de werking van chips. Daarnaast maakt de technologie nieuwe onderzoeksmethoden mogelijk naar biologische weefsels waarmee DrX Works het domein van life science aanboort.
‘Opa zou trots geweest zijn’
Wat heeft het bedrijf de afgelopen jaren gedaan? In elk geval de broers het besef gegeven wat het runnen van een bedrijf betekent. Thomas: ‘Als bedrijfskundige was het voor mij wel even wennen in de wereld van de natuurwetenschappers. En andersom gold hetzelfde. Maar uiteindelijk hebben we elkaar nodig en dat is gebleken bij de marktverkenningen. Vier jaar geleden waren we wellicht opportunistischer, maar het enthousiasme is er niet minder om geworden. En bovendien hebben we een gemeenschappelijke visie: het steeds beter en slimmer leveren van technologieën die onderzoeksmogelijkheden op steeds hoger niveau brengen. We hoeven niet te exploderen in de markt. We moeten zelf de groei kunnen beheersen en bijhouden, en dat lukt goed.’
Naast marktverkenning noemen de twee broers haast nonchalant twee toegevoegde octrooien die betrekking hebben op de synchronisatie van microgolven en een nieuwe manier om een elektronenbundel te produceren. Of eigenlijk drie octrooien. Ten tijde van het interview was het nieuwste patent nét verleend aan een supernauwkeurige flexibele techniek om elektronenbundels te manipuleren. ‘Opa zou trots geweest zijn’, mijmert Jom. Want opa Xavier Luiten was een uitvinder pur sang en is in de naam van het bedrijf vernoemd.
In de stilte die volgt, resoneren de woorden van Thomas: ‘Er zit een grote verliefdheid in wat we doen. Geen managers, de besluitvorming gaat razendsnel en onze werknemers moeten een ondernemersmentaliteit hebben. We doen het samen. Stapje voor stapje met een bewuste vertraging tot waar we nu zijn: op een springplank.’
