Van een spanningsveld tussen maatwerk (engineering-to-order) en het gebruik van standaard basisproducten (configure-to-order) is bij PM geen sprake. Op basis van de wensen en specificaties van de klant bepaalt de motionspecialist uit Dedemsvaart elke keer opnieuw de optimale motionoplossing, waarbij kennis, ervaring en creativiteit hand in hand gaan. Dé manier om de time-to-market voor de klant – tastbaar spanningsveld bij elke opdracht – zo veel mogelijk te verkorten en betrouwbare oplossingen te leveren.
Bert Post toont hoe klein een miniatuurslede is. Foto’s: PM
‘De kleinste details bepalen of iets werkt of niet’
PM staat in de markt bekend als ontwikkelaar en fabrikant van lineaire precisielagers, wrijvingsarme sledes en klantspecifiek ontworpen positioneersystemen. Daarbij richt dit familiebedrijf, dat stamt uit 1966, zich op de hightech industrie, waaronder de semicon-, medisch-technische, analytische en precisie-optische markt. Inmiddels telt PM zo’n 220 medewerkers, van wie 10 procent werkt op de afdeling r&d en engineering. De nieuwbouw in Dedemsvaart dateert alweer van 2004, met een productieplant van 13 duizend vierkante meter, waaronder 2.250 vierkante meter cleanroom. PM doet namelijk alle kritieke processen in eigen huis, met in elke hal een aparte discipline.
Breed portfolio
De producten variëren van catalogusproducten tot meer klantspecifieke componenten voor degenen die bijvoorbeeld een extra gat, randje of andere aanpassing willen. Daarnaast ontwikkelt en bouwt het eigen engineeringsteam motionsystemen op basis van requirements van de klant. Dit varieert van enkelassige systemen tot configuraties die over meerdere assen kunnen bewegen. Ook de lengte wisselt: van 100 bij 50 millimeter tot 1,5 bij 1,5 meter. Tot slot beschikt PM over een afdeling large machining, met een machine die tot elf meter kan frezen, speciaal voor klanten in de ruimtevaart. Maar ook voor bijvoorbeeld complexe en nauwkeurige frames voor positioneersystemen of voor assemblages die gebruikt worden in chipmachines van ASML.
Steeds kleinere oplossingen
Door de jaren heen heeft Gert Lennips, managing director bij PM, de klantvraag zien veranderen. ‘De eisen komen steeds hoger te liggen. Nauwere specificaties, lagere toleranties. En doordat de inbouwruimte steeds beperkter wordt, zijn steeds kleinere oplossingen vereist’, zegt hij. ‘Efficiency op de vierkante meter is belangrijk voor klanten. Ze willen een fabriek neerzetten met zo veel mogelijk machines voor een zo hoog mogelijke output. Dus hoe kleiner de machines, hoe beter.’
Zijn collega Jan Willem Ridderinkhof, manager r&d en engineering, wijst op een andere trend: miniaturisering. ‘In de analytische wereld moeten de componenten steeds kleiner en lichter zijn. Daardoor heb je het qua toleranties van systemen, zoals de jitter-spec, over enkele nanometers’, zegt hij. ‘Een andere belangrijke eis is nauwkeurigheid van de beweging en stilstaan op positie. Om een product te kunnen inspecteren met een lens of camera, mag het op positie geen trillingen vertonen. Dus moet alles goed samenwerken voor een zo laag mogelijke jitter-spec. Dat wordt alleen maar belangrijker.’
Om diezelfde reden nemen ook de eisen aan materialen toe, zegt salesmanager Bert Post. ‘Vanwege de temperatuurgevoeligheid van staal zorgen we bijvoorbeeld dat het slijpen steeds op dezelfde temperatuur gebeurt om de verlangde nauwkeurigheid te realiseren.’ Want de klant mag dan steeds kleinere producten eisen, hij wil niet inboeten aan kwaliteit, snelheid, stijfheid, nauwkeurigheid of levensduur. ‘Daar ligt de uitdaging. We zijn echt op nanometerniveau aangeland, sommige klanten praten zelfs al over picometer. Dat kwam tien jaar geleden niet voor.’
Bewezen producten
Hoe gaat PM om met die toenemende klanteisen en hoe voorkomt het dat elk product apart moet worden geëngineerd? ‘Met onze basisproducten vangen we al een deel van vraag op’, antwoordt Lennips. Daarnaast gebruikt PM bouwblokken om tot een totaaloplossing te komen en om de time-to-market voor de klant te verkorten. ‘Die standaard oplossingen – onze PLM-database zit er vol mee – zorgen voor herkenbaarheid bij de klant. Die wil betrouwbare, bewezen producten. Per klant bekijken we wat de vraag is, aan welke eisen moet worden voldaan en proberen we te komen tot een optimaal resultaat.’
De basisproducten bewegen ook mee met de markt. ‘Als je klantwensen vaak voorbij ziet komen, ga je ermee aan de slag. Zo hebben we als enige ter wereld miniatuursledes met kruisrollagers ontwikkeld die zorgen voor meer stijfheid, langere levensduur en meer draagkracht’, vertelt Post. Andere innovaties liggen op het vlak van de eerdergenoemde miniaturisering en in bijvoorbeeld gecurvede geleidingen en de toevoeging van nieuwe bewegingen, zoals tip-tilt om een sample onder een bepaalde hoek te kunnen inspecteren. ‘Als we niet doorinnoveren, halen andere productielanden ons in. Bovendien is dit de enige manier om hier in Nederland te kunnen produceren’, stelt Ridderinkhof.
Voelsprieten
Voor de ontwikkeling van nieuwe producten heeft PM continu zijn voelsprieten uitstaan in de markt. ‘Neem het Vega-systeem voor inspectie van wafers. Daarvoor hebben we eisen van klanten gebundeld en zijn we bij klanten langs geweest om specificaties te bespreken en te achterhalen waar ze naartoe willen’, vertelt Lennips. De ontwikkeling en uitwerking van dit systeem heeft enkele jaren in beslag genomen. ‘Toekomstige vragen van klanten willen we opvangen met afgeleiden van dit systeem. En zo de opgebouwde kennis over bijvoorbeeld thermische uitzetting steeds opnieuw gebruiken om snel een nieuw design te kunnen neerzetten.’
Link magazine september/oktober 2023. Thema: de heilige graal van volledige digitale integratie. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginker@linkmagazine.nl
Omgekeerd betrekken klanten PM ook regelmatig bij het bepalen van de specificaties. ‘Die gelegenheid grijpen we aan om feedback op te halen over de interpretatie van de specificaties. Wat wil de klant nu echt bereiken? Hiervoor moet je zijn proces goed begrijpen’, aldus Post. ‘Stel, een klant opteert voor tip-tilt voor het uitvoeren van een meting of ter compensatie van positionering. Als wij dan een nauwkeurig onderdeel kunnen leveren, is compensatie niet nodig en kan de klant daar op bezuinigen.’
Wisselwerking
Daarnaast kent PM ook een continue wisselwerking tussen r&d en productie: is het maakbaar, maar ook: is het maakbaar te krijgen als het niet maakbaar lijkt? ‘Nu producten complexer worden en we bijvoorbeeld trillingen op nanometerniveau moeten tegengaan, is nauwkeurigheid essentieel. Alles wordt dan belangrijk. Wat een stuk staal gaat doen, welke motor je erin zet, of onderdelen aan elkaar worden geschroefd. Zelfs de walsrichting heeft invloed op hoe materiaal reageert’, betoogt Ridderinkhof. ‘We streven ernaar onze lagers tot het uiterste uit te ontwikkelen. Hoe nauwkeuriger, hoe beter we kunnen concurreren met andere typen lagers.’
Komende tijd blijft PM investeren in r&d, procesoptimalisatie en verdere digitalisering van het productieproces om verstoringen in de fabriek zo veel mogelijk te voorkomen. ‘We willen voorop blijven lopen en daartoe onze productieprocessen nog strakker neerzetten. En ook de prestaties van onze producten meten op basis van realtime informatie en eventuele afwijkingen detecteren, de uitkomsten terugkoppelen en producten verder verbeteren’, zegt Lennips. ‘Gestructureerd werken is de sleutel tot kwaliteit over series, om ervoor te zorgen dat het resultaat steeds hetzelfde of beter is. De kleinste details bepalen of iets werkt of niet.’
