‘Met onze expertise geven wij onze klanten een voorsprong.’ Vijf studenten van de Technische Universiteit Delft, allemaal jarenlang lid van het Forze Hydrogen Racing Dreamteam, richtten begin 2017 zepp.solutions op. Zepp staat voor zero emission power and propulsion. Ze onderzochten of al hun kennis en kunde van waterstofbrandstofcellen concrete business cases kon opleveren. En dat gaat lukken. Inmiddels is er een prototype voor een terminaltrekker met een zepp-brandstofcelsysteem in ontwikkeling bij fabrikant Terberg uit Benschop.
zepp.solutions groeit aan de hand van concrete projecten van klanten
Missionarissen willen de zepp-oprichters zichzelf niet noemen. Niet álles in het vervoer en de logistiek hoeft op waterstof te gaan rijden, zegt co-founder Jan Bot. ‘Het is natuurlijk ook prima als bijvoorbeeld voor elektrisch rijden gekozen wordt, als dat beter is.’ Maar bij sommige applicaties zijn de voordelen van waterstofbrandstofcellen evident. En dan werkt zepp.solutions (met inmiddels elf medewerkers op kantoor in Delft en in de productie- en testfaciliteit in Rotterdam) graag mee om een optimaal systeem in elkaar te zetten. Bot studeerde Technische Aardwetenschappen in Delft (‘dan ga je bijvoorbeeld op zoek naar olie en gas’), werd vanuit een passie voor autosport één van de coureurs bij het waterstofraceteam van de TUD, en weet nu alle ins en outs van deze zero-emissietechnologie van de toekomst.
Snel bijtanken
‘Waar zouden we waterstof nog meer kunnen toepassen dan bij die snelle sportwagen, dachten we. Iedereen was altijd verbaasd als wij met onze waterstofwagen aan kwamen zetten en wilde er meer van weten. Veel ondernemingen gebruiken nu nog dieselmotoren, maar willen en moeten de overstap maken naar elektrische batterij- of brandstofcelsystemen.’ Brandstofcellen worden – bijvoorbeeld door Toyota – toegepast in personenauto’s, maar het wachten is toch nog steeds op de infrastructuur. Als mensen maar heel beperkt waterstof kunnen tanken, komt de verkoop niet echt van de grond. Maar de zepp-ondernemers zagen wel andere sectoren met gunstiger vooruitzichten voor waterstof.
‘Wil je 24/7 in bedrijf zijn, dan is de batterij een complexe optie’
Denk aan captive fleets, zegt Jan Bot: dat zijn vloten van voertuigen die op een afgesloten terrein gebruikt worden, zoals terminaltrekkers voor het rangeren van opleggers in havens en distributiecentra. Die worden intensief en lang achter elkaar gebruikt, moeten enorme vermogens kunnen leveren met liefst zo min mogelijk CO2-uitstoot, en moeten snel weer kunnen bijtanken. ‘Als je rechtstreeks op elektrische energie rijdt, moet je steeds uren aan de oplader. Met waterstof gaat dat veel sneller en zet je desgewenst een extra tank in het voertuig voor extra range.’
Terminaltrekker
Via, via kwam zepp.solutions in contact met Terberg Benschop, wereldwijd marktleider in trekkers voor logistieke toepassingen. ‘Wij waren een start-up met vijf studenten die wat leuks wilden. Dus het kostte wel wat tijd om elkaar te leren kennen. Maar Terberg is een vooruitstrevend bedrijf. Ze produceren al een volledig elektrische versie van hun terminaltrekker. Er is echter een deel van de markt dat niet kan beschikken over de benodigde laadinfrastructuur of simpelweg geen tijd heeft om op te laden. Daar komt een waterstofversie goed van pas. Wil je 24/7 in bedrijf zijn, dan is de batterij een complexe optie.’
De zepp-ingenieurs hadden het nodige voorwerk verricht voor ze met Terberg om tafel gingen. ‘We hadden al een algoritme ontwikkeld waarmee we de optimale configuratie van een brandstofcellensysteem op waterstof kunnen berekenen. Wat is het vermogensprofiel, wat zijn de speciale wensen van de klant, wat is technisch mogelijk, hoe kunnen we een systeem vanaf de kale brandstofcel optimaal opbouwen? We lopen als zepp vooruit qua waterstofkennis en kunnen goed de klantbelangen in kaart brengen.’ Met financiële ondersteuning van de Demonstratieregeling Klimaattechnologieën & Innovaties in Transport van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bouwden Terberg en zepp.solutions een prototype. Terberg krijgt als launching customer een volledig plug and play brandstofcellensysteem aangeleverd, inclusief tank en de engineering om het systeem in de trekker te integreren. Met interfaces zowel op soft- als hardwaregebied. Zepp.solutions geeft ook advies over de benodigde batterij die het kortstondig vermogen levert en die continu opgeladen wordt vanuit het brandstofcelsysteem.
Link magazine juni/juli 2020, Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: uitgever@linkmagazine.nl
Schip zonder trillingen
De Delftenaren zijn intussen met tal van partijen – waaronder de TU Delft, rondvaartbedrijf Zilvermeeuw, Yerseke Engine Services, de haven van Oostende, de Britse Solent University en het Belgische WaterstofNet – het Europees demonstratieproject ISHY gestart: Implementation of Ship Hybridisation. De partijen bekijken wat waterstof als brandstof kan betekenen voor een rondvaartschip in de Biesbosch (geen trillingen, geen uitstoot, geen lawaai!), een schip dat de medewerkers van een windmolenpark-op-zee kan vervoeren, en een binnenvaartschip. Die binnenvaart is een enorme markt, maar tegelijkertijd een moeilijke sector om te vergroenen, weet Jan Bot, onder meer omdat waterstof nog steeds duurder is dan de accijnsloze diesel. Door de coronacrisis stellen bedrijven wellicht duurzame investeringen uit in de maritieme sector én elders.
Jan Bot: ‘Maar de markt voor zero-emissie toepassingen is groeiende, daar zijn we van overtuigd. Wij groeien aan de hand van concrete projecten met klanten organisch mee. Natuurlijk willen we uiteindelijk wel een paar honderd man in dienst hebben en duizenden systemen afleveren, maar dit gaat stap voor stap. We zoeken samenwerking met partijen die serieus met waterstof aan de slag willen en geven hun een voorsprong met onze expertise.’ De markt moet het willen en een belangrijk obstakel is ook nog de kostbare techniek. ‘Op termijn, als de componenten grootschalig geproduceerd kunnen worden, zijn ongetwijfeld grote kostendalingen mogelijk.’
zepp.solutions is gespecialiseerd in de ontwikkeling, integratie en implementatie van brandstofcellensysteemoplossingen. Van links naar rechts de oprichters Kevin Schreiber, Remco Duba, Jan Bot, Joost Kortleve en Jonas Brendelberger, die allemaal kennis meebrachten van hun eigen studierichting.
