Het is spitsuur op het Nederlandse elektriciteitsnetwerk. Voor ondernemers is het dringen geblazen als ze een nieuwe aansluiting nodig hebben. De netcongestie staat zo regelmatig economische groei in de weg. Want het is al lang geen zekerheid meer dat er in een nieuw pand of op een extra productiesite stroom uit het stopcontact komt.
Het probleem van het overvolle netwerk is best een beetje vreemd. Om de verkeersanalogie door te trekken: met een aansluiting betaal je in feite voor je eigen rijstrook, zodat je de garantie hebt dat je in volle vaart in exact een uur van Utrecht naar Eindhoven kunt rijden. Altijd, zonder uitzondering, vol gas. De energieleverancier heeft de piekcapaciteit speciaal voor jou gereserveerd. Maar wees eerlijk, vraagt jouw fabriek altijd de maximale stroom die in het energiecontract staat? Natuurlijk niet. Dus waarom deel je geen rijstrook met je buurman(nen)? Daar zitten wel wat haken en ogen aan, want wat gebeurt er als jullie op hetzelfde moment haast hebben?
Een alternatief is om flexibel om te gaan met de capaciteit in je bedrijf. Dat is interessant om de netcongestie te omzeilen, omdat je alleen produceert als er ruimte op het net is. Bovendien speel je ermee in op de grilligheid van het aanbod. Want tegenwoordig, maar zeker in de (nabije) toekomst, schommelt de hoeveelheid energie die beschikbaar is. Een dag geen zon en geen wind en er is een tekort, terwijl er op een winderige zomerdag juist te veel energie is. Die variatie vertaalt zich uiteraard in de prijs. Dus, zet je machines eens uit als de zon niet schijnt of als het windstil is.
Wellicht krijg ik hiermee de lachers op mijn hand, ik weet wel wat de eerste reacties waarschijnlijk zijn: ‘Onmogelijk! Mijn productielijn stilzetten is kapitaalvernietiging. En hoef ik dan op die uren mijn personeel ook niet te betalen?’ Mijn tegenargument is dit: netbeheerder TenneT houdt er rekening mee dat bij een laag elektriciteitsaanbod de prijs voor 1 MWh (in 2033) kan oplopen tot – schrik niet – 5.000 euro. Laat dat bedrag even goed indalen, het is geen tikfout. Ter vergelijking: op een typische dag betaal je tussen de 50 en 100 euro. TenneT rekent erop dat 20 procent van de industrie zijn vraag zonder veel problemen omlaag kan schroeven. De overige bedrijven zullen dat met een figuurlijk pistool tegen hun hoofd ook moeten doen. Want 100 keer meer betalen voor energie – die in Nederland toch al prijzig is – dat houdt niemand lang vol.
Natuurlijk, voor een bakker is tijdelijke stilstand geen optie. Een paar dagen geen vers brood op de plank omdat het ’s nachts niet waaide, en hij kan zijn deuren sluiten. Maar lang niet alle producten zijn zo bederfelijk en kunnen prima op voorraad worden gemaakt.
Uiteraard betekent het dat je als ondernemer moet investeren in meer capaciteit in je fabriek, zodat je een hogere productie kan draaien op de momenten dat het stroomaanbod groot en de prijs laag is. Ook moet je hard op zoek naar zeer flexibele medewerkers. Ja, daarmee gaat de bezettingsgraad van je machinepark omlaag. Zonde misschien, maar het alternatief is dat je soms de hoofdprijs moet betalen omdat je het niet een dagje rustig aan kunt doen. Maak het rekensommetje eens voor jouw situatie.
ALEXANDER PIL Hoofdredacteur Link Magazine, alexander.pil@linkmagazine.nl
