Nu de coronapandemie in ons land over haar hoogtepunt heen lijkt, gaat alle aandacht uit naar het weer opstarten van onze samenleving. De keuzes bij het opstellen van het stimuleringsbeleid bepalen in belangrijke mate onze toekomstige economische positie in de wereld en daarmee onze welvaart en welzijn.
Als handelsnatie is het van belang wereldwijd te kijken naar maatschappelijke ontwikkelingen en naar domeinen waarin we sterk zijn: precisiemachines, met ASML als belangrijk voorbeeld, maar ook waterbeheersing, landbouw/agrotech, transport en opslag van direct hernieuwbare energie, en geïntegreerde fotonische circuits en systemen. Al deze sterke kennisposities zijn het resultaat van eerder door de overheid gevoerd langetermijnbeleid en gerichte langetermijninvesteringen in onderzoek en ontwikkeling.
Zo is na de Watersnoodramp van 1953 een aantal decennia geïnvesteerd in gedegen onderzoek naar systemen voor de beheersing van waterstromen en voor bescherming van het land tegen extreme stormvloed, stijgend zeewaterniveau en sterk wassende rivieren. Door die kennis toe te passen in eigen land heeft Nederland nu wereldwijd een toppositie op het gebied van watermanagement, van grote relevantie gezien de klimaatverandering en de resulterende zeespiegelstijging.
Verder stimuleerde Nederland na de voedselschaarste tijdens WOII de intensieve landbouw en veeteelt. Het hieraan gekoppelde onderzoek en de ontwikkelactiviteiten binnen en rond de Universiteit van Wageningen leverden ons eveneens een hoge kennispositie op, zowel voor het veiligstellen van de voedselproductie voor de groeiende wereldbevolking als voor de noodzakelijke productieaanpassingen vanwege klimaatverandering. Onze agrotech-bedrijven dragen wereldwijd bij aan de transitie naar duurzame voedselproductie, herstel van de begroeiing en daarmee aan een versneld herstel van de koolstofevenwichten op aarde.
Ten aanzien van de globale opwarming heeft Nederland als belangrijke Europese energienatie de afgelopen zestig jaar fors geïnvesteerd in kennis van met name opslag en transport van energie. In licht aangepaste vorm is deze kennis direct in te zetten voor opslag en transport van moleculaire energiedragers – op dit moment nog de belangrijkste bottlenecks voor een snelle en gedegen energietransitie. Door hierin verder te investeren, kan Nederland ook op dit gebied relevante economische activiteiten ontplooien.
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Tot slot is ons land wereldwijd een belangrijk knooppunt voor datadistributie en ‑opslag. Geïntegreerde fotonica is een volgende-generatie-technologie waarmee tegen een veel lager energieverbruik per bit veel grotere hoeveelheden data parallel verwerkt kunnen worden. Met het nationale plan op het gebied van (geïntegreerde) fotonica (PhotonDelta) wordt de huidige kennispositie verder uitgebouwd, doorontwikkeld en onder meer toegepast in de zeer snelle verwerking van sterk groeiende datastromen en nieuwe sensorsystemen.
Kortom, gedegen langetermijnoverheidsbeleid gecombineerd met forse investeringen in onderzoek en ontwikkelprogramma’s zijn een zeer sterke motor voor onze toekomstige economische positie. De nieuwe regering moet zich dan ook realiseren dat het langetermijnlandsbelang haar eerste prioriteit is. Want gedegen toekomstgericht beleid en goede langetermijnkeuzes gebaseerd op onze sterktes zijn bepalend voor welvaart en welzijn in onze samenleving.
TON
Ton Backx is gepensioneerd hoogleraar Modelgebaseerde Regeltechniek aan de Technische Universiteit Eindhoven en onder meer oud-directeur van het Institute for Photonic Integration
