Vanuit Hengelo voorziet Leering de wereldmarkt van ‘A-kwaliteit’ straalmachines. Zelfs de president van de VS behoort tot de klandizie. De Twentse machinebouwer dankt die positie aan de eigen ‘cycloontechnologie’ – inmiddels veertig jaar oud, maar zelfs door de wetenschap niet te verbeteren – en aan de keuze voor langdurige partnerships. Zo ook met Metal Work, dat de complete pneumatiek al veertig jaar toelevert.
‘Wetenschappers concludeerden dat er niets te optimaliseren viel’
Op de productievloer bij Leering staat, in allerlei uitvoeringen, een groot aantal straalmachines. Deels omdat er voorzien moet worden in een grote vraag, deels omdat uitlevering vertraagd wordt. En dat laatste omdat dat ene onderdeeltje mist; een sourcingprobleem dat in deze coronatijd veel bedrijven treft. Een van de machines staat er inmiddels vier maanden, bestemd voor een Amerikaanse eindklant. Uitlevering is niet mogelijk: er mist een pneumatisch component, dat de door de klant voorgeschreven leverancier niet levert. Dus is Leering met de vaste pneumatiekleverancier Metal Work in overleg: of die een oplossing kan bieden? Voorafgaand aan het interview met Link hebben directeur operations André Zoeteweij en salesmanager Freek van der Waardt van Metal Work het knelpunt al besproken. ‘Ik moet het nakijken, maar ik denk dat we het onderdeel op de plank hebben en het morgen hier kunnen hebben’, stelt Van der Waardt zelfbewust. ‘Als dat zo is’, aldus Zoeteweij, ‘gaan wij met de klant praten. Goede kans dat hij er dan in meegaat. Hij wil die machine nu toch écht een keer geleverd krijgen.’
Langdurige partners
Metal Work is een van de pakweg zestig toeleveranciers van Leering. Het gaat om vooral Nederlandse en Duitse bedrijven, die in veel gevallen al jaren deel uitmaken van de supply base van de machinebouwer. ‘Als wij eenmaal een geschikte partner hebben nemen we daar niet gauw afscheid van’, vertelt Zoeteweij. ‘Met Metal Work doen we al veertig jaar zaken. Eerst voor een beperkt aantal pneumatische componenten, maar al gauw voor alle pneumatiek die we nodig hebben.’ Die pneumatiek heeft in de straalmachines van Leering twee hoofdfuncties: ervoor zorgen dat het straalmiddel met kracht op het te behandelen werkstuk geblazen wordt en – in de (deels) geautomatiseerde machines – dat het werkstuk een zodanige positie heeft dat het aan alle kanten en in alle hoeken gestraald wordt.
Drie productlijnen
Leering ontwikkelt en fabriceert de straalmachines onder eigen merknamen in drie productlijnen. De eerste is Normfinish, waarmee het veertig jaar geleden begon. ‘Van A-kwaliteit tegen een A-prijs’, duidt Zoeteweij. ‘Maar op een gegeven moment wilden we ook de Zuid- en Oost-Europese markt bedienen en hebben we een tweede, goedkopere lijn – Mistral – ernaast gezet. We gebruiken daarvoor iets goedkopere onderdelen, maar het hart van de machine met de straaltechniek is vergelijkbaar.’ Sinds een jaar of zeven is er ook een derde lijn, onder de naam Normfinish 3D, voor het oppervlakte-behandelen van 3D-geprinte producten. In de drie lijnen kan de handling (deels) geautomatiseerd zijn, al staan op de vloer tijdens de rondleiding vooral machines voor handmatige bediening. Ook ontwerpt en bouwt Leering omvangrijke straalhallen. Beschermd door een speciaal pak doet de straler daarin zijn werk.
We behoren tot de wereldtop’
President VS
Met die drie lijnen, de hallen en ook de spare parts en verbruiksartikelen zoals straalmiddelen behaalt Leering een groot deel van de omzet. En dat wereldwijd. Tachtig procent van de straalmachines is voor de export. Het grootste deel belandt op de Europese markt, maar ook daarbuiten weten klanten het Nederlandse mkb-bedrijf (dertig personen sterk) te vinden. Leering levert, licht Zoeteweij toe, aan multinationals, maar ook aan loonstraalbedrijven en vrijwel elk type metaalverwerkend bedrijf. Die gebruiken het equipment voor klanten in de automotive, aerospace en medische technologie, maar ook in bijvoorbeeld de fietsindustrie. Bedoeld voor de kleine series, om werkstukken te ontroesten en op te ruwen voordat ze gecoat worden, maar ook voor revisiewerk, om oude coating te verwijderen. En dus ook om het ruwe oppervlak van 3D-geprinte werkstukken te behandelen. Zoeteweij, trots: ‘We behoren tot de wereldtop: er staat zelfs een machine van ons in een kamer speciaal ingericht om voor de president van de VS skeletdelen van titanium te printen, mocht dat nodig zijn.’
Kern ongewijzigd
Op de productievloer zijn de straalmachines in uiteenlopende maten, al dan niet voorzien van automatische kantelsystemen, terug te vinden. Toch is de kerntechnologie overal hetzelfde, en in de afgelopen decennia alleen op details doorontwikkeld, aldus Zoeteweij. De technologie bestaat uit een pneumatisch systeem, voorzien van óf een drukvat óf een venturi-systeem, waarbij een in een kanaal aangebrachte vernauwing het passerende medium sneller laat stromen en voor een vacuüm zorgt. De pneumatiek zorgt ervoor dat het straalmiddel met kracht via een nozzle op een product wordt geblazen. En dat in een straalcabine, waaruit het straalmiddel en het stof worden afgezogen en vervolgens in een ‘cycloon’ centrifugaal van elkaar worden gescheiden. Zoeteweij: ‘Het is van groot belang dat dat goed gebeurt. Want zo houdt de operator goed zicht op zijn werk en kan gebruikt straalmiddel zo veel mogelijk duurzaam worden hergebruikt. De kern van onze cycloontechnologie heeft zich de afgelopen veertig jaar bewezen. Een aantal jaar geleden hebben we wetenschappers gevraagd te zoeken naar optimalisatiemogelijkheden, maar die kwamen tot de conclusie dat er niets te optimaliseren viel.’
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Besturingstechnologie
Geïnnoveerd wordt er wel volop aan de besturingstechnologie. Waar het de pneumatiek betreft gebeurt dat samen met Metal Work. ‘In de kleppen voor het bedienen van de kantelmechanismen en in de ventielen en de ventieleilanden komt steeds meer elektronica en software waarmee ze kunnen worden aangestuurd’, licht Van der Waardt toe. ‘Technologie die het mogelijk maakt veel meer te meten.’ Bijvoorbeeld de luchtflow naar het stoffilter, waaruit valt af te leiden of het filter aan vervanging toe is. ‘Zo kan ongeplande stilstand worden voorkomen.’ Het is volgens Zoeteweij nog niet zo dat de markt vaak om dergelijke monitoring vraagt. ‘Het vakmanschap van de straler weegt nog altijd zwaar. Die weet precies wanneer slijtdelen zoals de nozzle aan vervanging toe zijn. Maar de nieuwe technologie biedt die monitoring al wel, dus willen we besturingstechniek ontwikkelen die de klant meer inzicht kan bieden. Metal Work is daarvoor één van onze belangrijke partners.’
Familiebedrijf Leering
Leering is oem’er van straalmachines en brengt die zelf en via dealers op de wereldmarkt, al dan niet onder de eigen merknamen Normfinish, Normfinish 3D en Mistral. Verder biedt het bedrijf verbruiksartikelen zoals straalmiddelen en verspanende gereedschappen, opspantools en meetinstrumenten. In Hengelo ontwikkelt, assembleert en test Leering de machines. Al het maakwerk wordt uitbesteed aan zo’n 75 toeleveranciers, waaronder Metal Work voor de pneumatiek, van losse componenten tot complete samenstellingen. Metal Work is voor Leering mede-engineer. Ook denkt het bedrijf mee over het op peil houden van de pneumatiek-voorraad bij de partner. Leering Hengelo is een familiebedrijf opgericht in 1939. Inmiddels is het bedrijf in handen van de familie Gaalman.
