Corne Rentrop van Holst Centre in Eindhoven
Printed Electronics (PE), het drukken van elektronica op een flexibele ondergrond, zal zich de komende jaren sterk ontwikkelen tot een wereldwijde markt met een geschatte omvang van 200 miljard euro in 2025. Het cluster OPZuid Printed Electronics, dat vorig jaar september werd opgericht, verenigt inmiddels zo’n vijftien ketenspelers rond PE in Noord-Brabant en Limburg. ‘De laatste jaren wordt de technologie steeds volwassener, waardoor er steeds meer toepassingen in de markt ontstaan’, zegt Corne Rentrop van Holst Centre in Eindhoven, dat al tien jaar aan PE werkt en optreedt als penvoerder. Het cluster omvat gevestigde bedrijven en start-ups. ‘Voor start-ups is het van belang dat zij niet alleen een prototype kunnen ontwikkelen, maar ook een opgeschaald product in 100 of 1.000 stuks. En daarna wellicht in 100.000 stuks. Kostprijs is belangrijk, net als snel produceren’, aldus Nanning de Jong van Berenschot, verantwoordelijk voor het projectmanagement in het cluster. ‘Die stadia vereisen verschillende productietechnieken en machines, zeker als de vraag gaat toenemen. Het cluster kan een dergelijke infrastructuur bieden dankzij grote machinebouwers als SPGPrints. Dit bedrijf is leidend in bedrukken van textiel en kijkt naar PE als nieuwe toepassing op karton, labels en andere producten.’
Het cluster PE richt zich met name op de healthcare en logistieke markten. De flexibiliteit, vormvrijheid en lagere kosten van PE maken nieuwe typen innovaties mogelijk, onder meer in wearables. ‘En als sensoren goedkoper worden, kun je ze ook toepassen in producten voor eenmalig gebruik, zoals pleisters of verpakkingsmateriaal’, vertelt De Jong. ‘Voor sensoren in hardloopkleding gelden weer andere criteria. Die moeten bijvoorbeeld vijftig keer wasbaar zijn en niet kapotgaan bij vouwen of kreuken.’ In de logistiek kan PE leiden tot nieuwe verdienmodellen. ‘Stel, je hebt als bedrijf waardevolle producten op voorraad. PE op verpakkingen maakt het mogelijk een signaal te versturen wanneer een doos wordt geopend. Je zou kunnen afspreken dat je pas betaalt als je het product gebruikt.’ Daarnaast is PE onder meer in te zetten bij tracking & tracing en kwaliteitscontrole, zoals een temperatuursensor in een pizzadoos: als de pizza te koud is, betaalt de klant niets.
Om al deze nieuwe materialen, producten en maakprocessen te ontwikkelen, zoekt het cluster continu naar innovatieve bedrijven. ‘Het is een heel jonge markt. Onze doelstelling is in eerste instantie uit te groeien naar vijftig partners’, aldus De Jong. ‘Zo willen we de ontwikkelingen rond PE versnellen en verdiepen, met nieuwe toepassingen de markt laten groeien en een leidend cluster in Nederland vormen.’
