Een bedrijf kan in de ‘bovenstroom’ prima draaien, maar als het in de ‘onderstroom’ niet goed zit, blijven de prestaties achter bij wat mogelijk zou zijn. In de bovenstroom gaat het over het optimaal inzetten van alle beschikbare middelen, in de onderstroom over het optimaal organiseren van de onderlinge verbindingen van alles wat bij een bedrijf hoort. Daar ligt steeds meer de bottleneck; onderstroommanagement helpt dan om blokkades weg te nemen.
Praktisch boek voor leiders over managen in de onderstroom
Organisatieadviseurs en ondernemers Jan ter Bogt en Siets Bakker schreven er een boek over, “Onderstroommanagement – Systemisch werken voor makers en doeners; Word een complete leider”.
Is een directeur of manager minder succesvol dan hij of zij zou kunnen zijn en presteert diens bedrijf of team minder goed dan mogelijk zou zijn, ondanks alle inzet en talent? Grote kans dat diens leiderschap incompleet is. Complete leiders hebben aandacht voor zowel de bovenstroom, de wereld van wetenschap, meten en procesoptimalisatie, als de onderstroom, de wereld van verbindingen en interactie met alles wat bij een bedrijf hoort.
Eenvoudiger dan het lijkt
Onderstroommanagement is eenvoudiger dan het lijkt, volgens de auteurs. “Het moeilijkste is het WYSIWYG-denken verlaten. In de onderstroom geldt namelijk what-you-don’t-see-is-what-you-get.” De auteurs willen met dit boek directeuren en managers de weg wijzen in de onderstroom. Want de kennis over systemen, interactie en verbindingen is vaak nog nauwelijks ontwikkeld, waardoor er geen bewuste interventies op kunnen worden gedaan. De kwaliteit van verbindingen en interactie wordt nog nauwelijks gemeten en er wordt nog nauwelijks op gestuurd. Een paar kleine interventies kunnen al een wereld van verschil maken. Met een relatief kleine inspanning kunnen bedrijven dan al een grote optimalisatiestap zetten, met goede, blijvende resultaten tot gevolg.”
Oorsprong
Een aansprekend voorbeeld komt uit de adviespraktijk van de auteurs. In een succesvol bedrijf bleef de directeur ondanks de groei extreem zuinig met noodzakelijke uitgaven en investeringen. Dat belemmerde de ontwikkeling van het bedrijf en zorgde voor frustratie bij zijn medewerkers. De oorzaak bleek in de onderstroom te liggen, in de verbinding ‘oorsprong’. In zijn jeugd was het bedrijf van zijn ouders failliet gegaan; sindsdien moest het gezin heel zuinig leven. Die ervaring bepaalde de opstelling van de directeur: tot het uiterste moest hij voorkomen dat zijn eigen bedrijf failliet zou gaan doordat er te veel werd uitgegeven. Toen dit eenmaal was opgehelderd, werd deze mentale blokkade uit de weg geruimd. Dankzij deze kleine interventie kon de directeur voortaan met een gerust hart toestemming geven voor noodzakelijke investeringen en kon het bedrijf verder floreren.
Over de auteurs
Link magazine editie oktober/november thema 2021: Data is key hoe kan het mkb daar winst mee maken? Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Vanuit hun vak als organisatieadviseur hebben de auteurs hun kennis van onderstroommanagement bij opdrachtgevers ingezet en verder ontwikkeld. “Soms hebben we er ons over verbaasd hoe weinig ervoor nodig is om fundamentele veranderingen door te voeren in organisaties. ‘Veranderen is moeilijk, het vraagt doorzettingsvermogen en veel energie’, klinkt het vaak; daar zijn wij het niet mee eens. Als je weet waar je moet zijn in de onderstroom, gaat het eigenlijk vanzelf.”
Jan ter Bogt heeft een passie om bij bedrijven de organisatie, processen en cultuur beter en gezonder te maken. Na opleidingen in systemisch werken begeleidt hij sinds 2012 transitietrajecten in bedrijven en geeft hij presentaties over onderstroommanagement.
Siets Bakker ziet als systemisch organisatieadviseur vooral kansen om de verbindingen opnieuw te structureren. Voor de praktische vertaling schreef ze eerder al “Systemisch wijzer” (samen met Leanne Steeghs) en “Rake Vragen”.
Jan ter Bogt & Siets Bakker, “Onderstroommanagement – Systemisch werken voor makers en doeners; Word een complete leider”, ISBN 978-90-83211-30-5, € 26,95. Bestellen
