De laatste PMI®-gegevens lieten een verdere teruggang zien in de Nederlandse industriële sector. De matte vraag speelde een grote rol in deze achteruitgang. De productieomvang en het aantal nieuwe orders daalden in grotere mate, waarbij de daling van het aantal nieuwe orders fors was. Het aantal nieuwe exportorders daalde in oktober eveneens en wel in de grootste mate in dertien maanden.
Reactie van Albert Jan Swart op de PMI index van oktober: In de afgelopen maanden bleek al uit de Nevi Inkoopmanagersindex dat het herstel in het tweede kwartaal dit najaar niet doorzet. In oktober bevestigde ASML dat groeiende vraag naar zijn chipmachines pas volgend jaar te verwachten is. Ook verlaagde de chipmachinefabrikant de verwachtingen voor 2025. Voor tientallen Nederlandse bedrijven is ASML de belangrijkste klant. Het uitblijven van herstel van de vraag naar chipmachines is dus slecht nieuws voor de Nederlandse industrie.
Ook de malaise in Duitsland heeft een negatieve uitwerking op de Nederlandse industrie. Autofabrikant Volkswagen staat al langer onder druk en wil volgens de vakbond drie fabrieken sluiten, waardoor tienduizenden banen verdwijnen. Dat zal leiden tot een nog lagere vraag naar auto-onderdelen, waar een paar honderd Nederlandse toeleveranciers hinder van zullen ondervinden.
Intussen is de industrie onderwerp van politieke discussies. In Europa presenteerde Mario Draghi, voormalig president van de Europese Centrale Bank (ECB) en oud-premier van Italië, zijn langverwachte rapport over de concurrentiepositie van Europa. De nieuwe Europese Commissie, opnieuw onder leiding van voorzitter Ursula von der Leyen, heeft de conclusies van het rapport omarmd, en beoogt forse investeringen in hoogtechnologische bedrijvigheid. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat de lidstaten het eens kunnen worden over een nieuw omvangrijk investeringsprogramma.
Industriële ondernemers kijken met belangstelling uit naar de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Donald Trump heeft forse invoerheffingen aangekondigd, die ook de Nederlandse export zullen raken. De Europese Commissie zint al op een reactie, en zal, als Trump inderdaad opnieuw wordt gekozen, met hem willen onderhandelen zodat hij de invoerheffingen op Europese producten afzwakt. De verkiezingsuitslag is kortom belangrijk voor de Nederlandse industrie en de internationale handel.
De Nevi PMI® voor de Nederlandse productiesector is een samengestelde indicator die met één cijfer de stand van zaken in de productiesector weergeeft. De samenstelling is gebaseerd op indicatoren voor nieuwe orders, productieomvang, werkgelegenheid, levertijden en voorraad ingekochte materialen. Het hoofdcijfer van de PMI daalde van 48.2 in september naar 47.0 in oktober, wat wijst op een verdere verslechtering van de bedrijfsomstandigheden in de Nederlandse productiesector. Opmerkelijk is dat alle vijf componenten een negatieve invloed op dit cijfer hadden. De grootste deelindex, het aantal ontvangen nieuwe orders, drukte in oktober zwaar op het hoofdindexcijfer. De daling was fors en de grootste tot nu toe dit jaar.
De panelleden schreven de zwakke orderportefeuille toe aan de matte vraag en het verminderde vertrouwen van hun klanten. De aanzienlijke daling van de internationale verkoop in oktober droeg bij aan de daling van het totale aantal ontvangen nieuwe orders. De daling van deze verkoop was de grootste in meer dan een jaar en vaak het gevolg van een kleiner aantal nieuwe orders uit met name Duitsland.
Als gevolg hiervan waren de productievereisten in oktober opnieuw lager. De productieomvang nam voor de vierde maand op rij af en deze afname was matig. Er waren ondertussen duidelijke aanwijzingen dat de productieomvang groter was dan het aantal nieuwe orders.
De achterstanden daalden dan ook fors en in de grootste mate van het afgelopen jaar. Een ander teken dat er sprake was van overcapaciteit was dat de Nederlandse producenten aan het begin van het vierde kwartaal wederom banen schrapten. De verkleining van de personeelsbestanden was de grootste tot nu toe dit jaar en vaak het gevolg van een vermindering van het aantal tijdelijke krachten. De Nederlandse producenten kochten ondertussen ook opnieuw minder in. Deze laatste vermindering van de inkoopactiviteiten was bovendien aanzienlijk en de grootste in tien maanden.
Link’s Grote Talkshow: Koers houden in Geopolitieke stormen. Aan tafel zitten: Aaike van Vugt VSParticle, Dennis Schipper Demcon, Marc Uleman Prodrive Technologies en Angelique van der Burg Infineon. Met speciale bijdrages van ING-hoofdeconoom Marieke Blom, OU-professor en arbeidsmarktexpert Annet de Lange. Dat alles onder leiding van Marinke Wijngaard en Marja Eijkman. Start van de bijeenkomst: 15:30 uur in Boerderij Mereveld, onder de rook van Utrecht. disca@linkmagazine.nl
De materiaalvoorraden werden opnieuw verkleind en de bedrijven maakten melding van bewuste voorraadreductie. De lagere druk op de leveranciers leidde tot stabilisering van de levertijden in oktober. Sommige bedrijven maakten echter melding van vertraagde leveringen door zeevracht. De inkoopprijsinflatie waarmee de Nederlandse producenten te maken hadden, daalde en de kostenstijging was miniem. De meldingen van de panelleden over grondstofprijzen liepen uiteen. Sommigen schreven inflatie toe aan hogere personeelskosten, terwijl anderen melding maakten van lagere transportkosten.
De lagere kostendruk in combinatie met een matte vraag zorgde voor een minder grote stijging van de verkoopprijzen van in Nederland geproduceerde goederen. Dit was de kleinste stijging in zeven maanden. Tot slot bleven de Nederlandse producenten in oktober positief over hun verwachtingen voor de toekomstige productieomvang. Dit vertrouwen was het gevolg van groeiambities en investeringsplannen van de bedrijven. De positieve stemming verslechterde echter naar het laagste niveau tot nu toe dit jaar en dook dieper onder de historische tendens.
