Zes studenten Industrieel Ontwerpen van TU Delft hebben de Nederlandse editie van de James Dyson Award gewonnen met Ammos: een geheel recyclebaar audiosysteem voor thuis dat kristalhelder geluid produceert met een glasplaat. Met hun duurzame ontwerp hopen ze recycling te stimuleren en iedereen de kans te bieden hun audio-systeem gemakkelijk te repareren.
Ons elektronische afval groeit steeds harder. Schadelijk voor het milieu en slecht voor de portemonnee. Vorig jaar belandde wereldwijd ruim vijftig miljoen ton aan elektrische apparaten bij het afval. Dat is meer dan zeven kilo per persoon. En die berg groeit enorm. Studenten van de faculteit Industrieel Ontwerpen (IO) van TU Delft dachten: dit kan beter. Met de ontwikkeling van Ammos starten ze een tegenreactie op de huidige weggooicultuur. Een glazen speaker die je met slechts één schroevendraaier zelf kunt repareren.
De opdracht: James Dyson Award
“Ontwerp iets wat een probleem oplost.” Dit is de opdracht voor studenten bij de James Dyson Award. Het grote probleem voor consumentenelektronica is tweeledig: ze zijn vaak slecht of niet te repareren en nauwelijks te recyclen. Huidige speakers gebruiken bijvoorbeeld zeldzame metalen voor onderdelen. In samenwerking met de Delfste startup DeNoize gingen de studenten aan de slag met het belangrijkste ontwerpelement van hun Ammos design: glas. Dit materiaal is namelijk zeer eenvoudig te hergebruiken, wat al veel gebeurt voor bijvoorbeeld drinkflessen. DeNoize ontwikkelt geluiddempend glas voor gebouwen, maar de ontwerpstudenten draaiden dit concept om: wat als we het glas juist geluid laten produceren? Met louter ecologisch verantwoorde materialen zoals bamboe en geen verbindingen zoals lijm, is Ammos niet alleen duurzaam in productie, maar ook eenvoudig uit elkaar te halen als je onderdelen wilt vervangen.
Hoe werkt het?
Ammos produceert muziek door een dunne glasplaat te laten trillen met behulp van actuatoren die onzichtbaar dicht bij de rand van het glas zijn geplaatst. Het glas produceert daarmee midden- tot hoge frequenties van 200 tot 20.000 Hz. Een kleine sub woofer in de behuizing produceert lage frequenties van 20 en 200 Hz voor een volledig geluidsspectrum. De speaker kan worden aangesloten via Wi-Fi en Bluetooth en heeft USB-C, 3,5mm audiokabel en stroomondersteuning als ingangen. Het bamboe voorpaneel heeft een haptisch aanraakoppervlak waarmee de gebruiker het product kan bedienen.
Een winnend ontwerp
De jury is onder de indruk van Ammos’ ontwerp, met een lange levensduur door hoogwaardige componenten en tijdloos design. Het product bestaat uit ‘secundaire materialen’ die zijn gekozen vanwege duurzaamheid, gebruikerskwaliteit en omdat ze ecologisch verantwoord zijn. De aluminium printplaten voor de elektronica zorgen bijvoorbeeld voor een betere warmteafvoer, levensduur, recyclebaarheid en zijn niet giftig. Ammos staat daarnaast sterk voor repareerbaarheid. Er wordt geen lijm gebruikt, alle bevestigingen kunnen worden losgemaakt met één enkele schroevendraaier en alle elektronica is toegankelijk door slechts zes schroeven te verwijderen. Kritieke componenten kunnen makkelijker en goedkoper vervangen worden, bijvoorbeeld bij een barst in de glazen plaat. Dit bevordert de levenscycli van het product, bouwt het vertrouwen van de consument op en ondersteunt reparatiecultuur.
