Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap, de Spinoza- en Stevinpremies. Joyeeta Gupta en Toby Kiers ontvangen dit jaar de Spinozapremie. De Stevinpremies gaan naar Bram Nauta en Corien Prins. De laureaten krijgen ieder 1,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en activiteiten met betrekking tot kennisbenutting.
Internationaal vermaarde topwetenschappers
De onderzoekers ontvangen de premie voor hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk. Bij beide premies staat de kwaliteit van de onderzoeker voorop; waar bij de Spinozapremie de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken, honoreert de Stevinpremie in de eerste plaats de maatschappelijke impact.
Spinozapremie
Prof. dr. Joyeeta Gupta
Joyeeta Gupta (1964), hoogleraar Environment and Development in the Global South aan de Universiteit van Amsterdam, onderzoekt hoe we verdelingsvraagstukken die voortkomen uit klimaatverandering door goed bestuur kunnen oplossen. Centraal in haar onderzoek staat het doorgronden van de samenhang tussen de klimaatcrisis, mogelijke oplossingen en rechtvaardigheid. Zij brengt daarvoor diverse wetenschappelijke disciplines samen, van internationaal recht en economie tot politieke wetenschappen en milieustudies.
Prof. dr. Toby Kiers
Toby Kiers (1976), hoogleraar Mutualistic Interactions aan de Vrije Universiteit Amsterdam, doet grensverleggend onderzoek naar de nutriëntenhandel tussen planten en ondergrondse schimmels. Dit onderzoek doet ze binnen internationale en interdisciplinaire samenwerkingen waardoor ze tot nieuwe inzichten komt. Kiers verspreidt haar vindingen binnen en buiten de wetenschappelijke wereld, en zet zich in voor het behoud van ondergrondse biodiversiteit. Haar onderzoek biedt mogelijkheden voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Prof. Bram Nauta(eerder in Link magazine) vindt chip fabs voor Europa cruciaal zijn, want: ‘China houdt zich nu stil over Rusland opdat Rusland zich straks stilhoudt over China. Als Europa dan sancties afkondigt kan China ons de chips van TSMC onthouden. Moeten we dan weer terug naar pen en papier?’
Stevinpremie
Prof. dr. ir. Bram Nauta
Bram Nauta (1964), hoogleraar Integrated Circuit Design aan de Universiteit Twente, is een wereldwijd erkend expert in het ontwerpen van schakelingen op chips. Zijn innovaties hebben directe impact gehad op veelgebruikte elektronica. Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger dankzij innovaties zoals de ‘Nauta-schakeling’. Zijn baanbrekende werk lag tevens aan de basis van draadloze communicatietechnieken zoals 5G, wifi en bluetooth.
Prof. dr. Corien Prins
Corien Prins (1961), hoogleraar Recht en Informatisering aan de Universiteit van Tilburg en voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), doet onderzoek naar de rechten van burgers in een tijd van toenemende digitalisering. Prins staat hoog aangeschreven voor de ontwikkeling van het aanvankelijk embryonale gebied van recht en (informatie)technologie, zowel nationaal als internationaal. Dit heeft kennis en inzichten opgeleverd die de weg naar beleidsmakers weten te vinden. En dat is haar tweede grote verdienste: het helpen van zowel de juridische gemeenschap als beleidsmakers om de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen.
Link magazine april 2023, Thema: Parijs halen: De energietransitie. Vraag een exemplaar op bij de uitgever van Link magazine: uitgever@linkmagazine.nl
Het selectieproces
NWO nodigt een beperkt aantal personen uit om uit hoofde van hun functie wetenschappers voor te dragen als kandidaten voor een Spinozapremie of voor een Stevinpremie. De Spinoza- en Stevincommissie bestaat uit zeventien leden, afkomstig uit verschillende landen en wetenschappen. Er nemen tevens leden uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties deel. Op basis van de voordrachten maakt de commissie een shortlist van kandidaten voor de Spinozapremie en de Stevinpremie. Per kandidaat gaan commissieleden vervolgens in gesprek met meerdere buitenlandse deskundigen. Mede op basis van deze gesprekken adviseerde de commissie NWO dit jaar deze vier laureaten voor de Spinoza- en Stevinpremie toe te kennen. Inclusief de nieuwe laureaten kent Nederland nu 107 Spinozalaureaten en twaalf Stevinlaureaten.
Uitreiking premies
De feestelijke uitreiking van de Spinoza- en Stevinpremies vindt plaats op woensdag 4 oktober 2023. Tijdens de uitreiking geven de laureaten inzicht in de inhoud van hun onderzoek en wordt duidelijk waarvoor ze de premie willen inzetten.
