Inmiddels is er meer dan 40 miljoen euro geïnvesteerd en de volgende financieringsronde loopt. Maar getuige de imposante rij 3D-printers op de werkvloer in Enschede heeft Bond3D de afgelopen jaren wel flinke vooruitgang geboekt. Nog in 2023 verwacht de start-up de medtech-markt op te kunnen met zijn 3D-geprinte implantaten, om vervolgens snel in omzet te groeien. ‘Want wat wij hier nu kunnen, kunnen ze nergens ter wereld.’
‘Die 50 miljoen omzet gaan we zeker halen, al wordt het een paar jaar later’
Als leverancier van een eindproduct wil Bond3D een bekend merk worden in de focusmarkten. Potentiële klanten krijgen samples dan ook niet zomaar in een bubbeltjesenvelop toegestuurd, maar in een chique, gestileerde doos, met daarin kleinere doosjes waarin de geprinte werkstukjes als juwelen worden gepresenteerd. ‘Marketing is voor ons heel belangrijk.’
De oprichters, vader en zoon Bruggeman, dachten de ‘high-performance 3D-printer’ voor een paar miljoen wel te kunnen realiseren, met Demcon als ontwikkelaar en mee-investeerder. Maar dat bedrag bleek niet voldoende. De investeerders Wim Brink (van onder andere de trekhaken) en Gerald Holtvlüwer (met ondernemerservaring in onder meer de zakelijke dienstverlening) stapten in 2016 in en veronderstelden met 3 à 4 miljoen extra wel een werkend apparaat te hebben. Voor het oplossen van technische issues werd opnieuw Demcon betrokken. Die oplossingen maakten achterliggende problemen zichtbaar. Daarop ging Demcon ook weer als financier meedoen, net als Laluna Participatie. In 2019 was er alles bij elkaar 17,5 miljoen euro in de 3D-printer gestoken, maar was er nog steeds geen goed werkende machine.
Doorbraak
De doorbraak kwam in dat jaar met het financieel instappen van het Britse, beursgenoteerde Victrex. Inmiddels, zo vertelt ceo Holtvlüwer, is Bond3D 40 à 45 miljoen euro verder en wordt er 1 miljoen euro omzet gemaakt. En voor dit jaar nog rekent hij op een approval van de Amerikaanse FDA voor een product dat zij met hun 3D-printer produceren. ‘Het is in deze hightech wereld heel moeilijk te voorspellen wanneer je precies welke doelen realiseert. Maar die 50 miljoen euro omzet die ik in 2019 voorspelde voor 2024 gaan we zeker halen, al wordt het wel een paar jaar later’, vertelt hij met een ontspannen lach op het gezicht.
‘Onze vervolguitdagingen zitten in het sneller en nog betrouwbaarder printen’
Lastig te printen
Met de 3D-printer zijn producten te printen in PEEK. Dat is een high performance kunststof die zeer licht, sterk en niet-corrosief is, maar razend lastig te printen blijkt. Zeker als daarbij moet worden voldaan aan de hoge eisen die voor medische implantaten gelden. Het product dat momenteel onder de loep ligt bij de FDA, betreft een spinal cage: een kooitje van een paar millimeter groot dat tussen rugwervels geplaatst moet worden ter vervanging van een ruggenwervelschijf. Een poreuze structuur waarin – eenmaal geplaatst – botweefsel kan groeien. De uitdaging om die vorm te printen, schetst Holtvlüwer, zat ’m vooral in het intact houden van de PEEK-eigenschappen: ‘Printen doe je in laagjes en de hechting tussen de laagjes was zwak. De treksterkte in de X- en Y-richting was goed, maar onvoldoende in de Z-richting.’
Lagen versmelten
De oplossing werd gevonden door pressure-controlled te gaan printen. ‘Simpel gezegd: eerst worden twee dunne wandjes geprint waarna, onder druk, de ruimte tussen die wandjes met PEEK wordt gevuld. Dat gebeurt in een oven bij een temperatuur van ongeveer 200 graden, opdat de geprinte laag kan versmelten met de volgende laag. Dan krijg je een structuur die in alle richtingen minstens 95 megapascal sterk is. En dat is ook wel nodig, want geïmplanteerd tussen wervels komt er veel kilo’s aan druk op’, aldus Holtvlüwer over het implantaat, waaraan intensief is samengewerkt met Invibio Biomaterial Solutions, onderdeel van Victrex.
Drie focusmarkten
De medtech lijkt voor Bond3D een miljoenenmarkt. Immers, het aantal mensen met wervelkolomproblemen wereldwijd loopt in de tientallen miljoenen, weet Holtvlüwer. De semicon en olie & gas zijn de twee andere focusmarkten van de onderneming uit Enschede. ‘Markten die we willen bedienen met componenten in kleine series, in vormen die je alleen kunt 3D-printen en die aan heel hoge materiaaleisen moeten voldoen. In een EUV-machine gaan bijvoorbeeld tientallen manifolds, onderdelen met zeer complexe vormen die heel sterk moeten zijn, niet gaan roesten en bestand zijn tegen grote temperatuurschommelingen. PEEK heeft die eigenschappen’, aldus de ceo over deze kunststof. Victrex is er de uitvinder van, wat verklaart waarom deze multinationale kunststoffabrikant in 2019 als strategisch partner is ingestapt. ‘Zij wilden grip krijgen op de spinal-cage-markt.’
Klantspecifiek maakwerk
Veel omzet draait Bond3D dus nog niet en de goedkeuring van de geprinte implantaten door de FDA laat nog even op zich wachten. De ontwikkelde 3D-printers die op de werkvloer in Enschede in een rij van vijf staan opgesteld, werken nu echter naar behoren, aldus Holtvlüwer. De plusminus 2,5 meter hoge en bijna 1,5 meter brede machine is volledig zelf ontwikkeld. ‘Van de 5.000 onderdelen waaruit die is opgebouwd, hebben we er 2.500 zelf ontwikkeld.’ Die worden – klantspecifiek dus – als module of component toegeleverd. Hoognauwkeurig plaatwerk is afkomstig van Masévon Technology uit Hardenberg, en Nijdra Group uit Middenbeemster produceert complete print heads en feeders. De rest van het klantspecifieke maakwerk wordt toegeleverd door tal van leveranciers, vooral uit het Twentse, zo checkt de ceo telefonisch even bij zijn cto. ‘Build-to-print. Natuurlijk is er hier en daar wat re-engineering door toeleveranciers nodig geweest. Maar niet meer dan dat. De IP is helemaal van ons. We beschikken over meer dan twintig patenten. In het octrooieren hebben we inmiddels tonnen geïnvesteerd.’
Link magazine editie februari/maart 2023 | jaargang 25 thema: Volle buffers en toch tekorten. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Ramen afgeplakt
De opzet is nadrukkelijk niet deze machines zelf op de markt te brengen. ‘Wij krijgen hier cto’s van grote olie- en gasbedrijven over de vloer die hun ogen uitkijken. Wat wij hier nu kunnen, kunnen ze nergens ter wereld. Wij willen niet het risico lopen dat onze technologie wordt gekopieerd’, aldus een trotse ceo. De foto’s die van hem op de werkvloer gemaakt worden, wil hij vóór publicatie dan ook nog wel even door zijn marketingafdeling laten screenen. En de ramen aan de straatkant zijn afgeplakt. ‘Om te voorkomen dat een techneut van een concurrent naar binnen gluurt en ideeën opdoet.’
De focus ligt dus op het vermarkten van de hoogwaardige, functionele producten die met die machines geprint worden. ‘Daarvoor zijn vooralsnog omvangrijke ontwikkeltrajecten nodig waar wel drie tot vier jaar mee gemoeid zijn. Het is geen kwestie van een CAD-tekening laden en printen maar. Onze vervolguitdagingen zitten in het sneller en nog betrouwbaarder printen. En niet alleen in PEEK, maar ook in allerlei andere high performance polymeren.’
Meer kapitaal nodig
Voordat er serieus geld verdiend kan gaan worden, heeft de start-up, met intussen ruim tachtig mensen op de loonlijst, meer kapitaal nodig. Inmiddels loopt er weer een nieuwe financieringsronde. ‘Om nog eens 30 miljoen euro op te halen’, aldus Holtvlüwer. Namen kan hij nog niet noemen, maar hij verklapt wel dat hij niet op zoek is naar een private-equity-partij, maar naar – wederom – een strategisch partner. ‘En nee, ik denk niet dat we die in Nederland gaan vinden.’
Bekend merk worden
Bond3D steekt niet alleen geld in technologieontwikkeling, maar ook in marketing om als oem’er heel zichtbaar te zijn. Als leverancier van een eindproduct wil Bond3D een bekend merk worden in de focusmarkten. Potentiële klanten krijgen samples dan ook niet zomaar in een bubbeltjesenvelop toegestuurd, maar in een chique, gestileerde doos, met daarin kleinere doosjes waarin de geprinte werkstukjes als juwelen worden gepresenteerd. ‘Marketing is voor ons heel belangrijk.’
