2023 wordt een moeilijk jaar voor de wereldhandel, omdat het herstel hapert door ernstige wereldwijde tegenwind. Atradius verlaagt zijn prognose voor de groei van de wereldhandel (in goederenvolume) tot 1,5% in 2023, tegen 4% in onze vorige prognose.
De neerwaartse herziening is het gevolg van een sterke daling van de bbp-groei, die volgend jaar volgens ons zal afnemen tot 1,3%. De voorspelling van Atradius volgt die van de WTO, die vorige maand haar eigen prognose heeft herzien en nu een handelsgroei van slechts 1% in 2023 voorspelt. “Wij zijn iets optimistischer dan de WTO”, zegt John Lorié, hoofdeconoom bij Atradius. “Maar de richting voor 2023 lijkt nu vast te staan. Zonder een serieuze verbetering van het geopolitieke klimaat zal de handelsgroei volgend jaar in het gunstigste geval traag zijn, hoewel wij denken dat deze wel positief zal blijven.”
De redenen voor de vertraging zijn enigszins voorspelbaar.
In Europa wordt de sterkste tegenwind nu natuurlijk veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Dit leidt tot hoge energieprijzen die zorgen voor druk op de uitgaven van huishoudens en de productiekosten opdrijven. De inflatie neemt toe, wat leidt tot interventies van de centrale banken. Als gevolg daarvan wordt ook de importvraag, die de drijvende kracht is achter de handel, beperkt. De oorlog heeft ook de handel tussen Europa en Rusland gedecimeerd, hoewel de handel tussen Rusland en China per saldo aanzienlijk groter is geworden. Maar China heeft zijn eigen problemen. De zero-covid aanpak van het land, hoewel onlangs versoepeld, en een crisis op de binnenlandse woningmarkt ondermijnen de vraag en verminderen het wereldwijde aanbod van goederen door sluiting van fabrieken in een aantal regio’s. Ook in de VS neemt de inflatie toe en de monetaire verkrapping treft de rentegevoelige uitgaven. Elders zorgen de rekeningen voor de invoer van brandstoffen, voedsel en kunstmest tot schuldenproblemen en voedselonzekerheid.
‘Heel moeilijk voor de wereldhandel’
Lorié: “Het verschil tussen ons standpunt en dat van de WTO is een kwestie van details. Wij denken niet dat het verschil tussen bbp groei en handelsgroei zo groot zal zijn als de cijfers van de WTO suggereren. Maar we zijn het wel eens dat volgend jaar heel moeilijk zal zijn voor de internationale handel.” De WTO voorspelt een verschil van 1,3% tussen de groei van het bbp en die van de handel. Atradius’ opvatting is meer in lijn met die van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat voor 2023 een handelsgroei van 2% voorspelt bij een groei van het bbp van 2,7%.
Maar er is nu een algemene consensus dat het post-pandemische herstel van de wereldhandel volgend jaar waarschijnlijk zal haperen. De inflatiedruk, de hoge energieprijzen en de oorlog in Oekraïne zullen het consumentenvertrouwen aantasten en de fabrieksproductie beperken.
Lichtpuntje: lagere inflatie, afname sourcingsproblemen
Zijn er nog lichtpuntjes in deze sombere situatie? ‘Wij denken dat de inflatie in Europa en de VS in deze periode kan pieken en daarna zal afnemen. Hoewel de oorlog in Oekraïne de energieprijzen hoog zal houden, voorzien wij geen nieuwe prijsschok. Tot op zekere hoogte kan Europa leren leven met hogere brandstofprijzen en de ergste gevolgen ervan verzachten. Het enige echte positieve punt is volgens ons een aanzienlijke versoepeling van de wereldwijde toeleveringsketens, vooral in transport’, aldus Lorié.
En het is ook waar dat het doen van voorspellingen geen gemakkelijke taak is in de huidige omstandigheden, benadrukt Atradius in een persbericht. Een snel einde aan de oorlog bijvoorbeeld, hoe onwaarschijnlijk dat nu ook mag lijken, kan de handelsomstandigheden volgend jaar aanzienlijk verbeteren. ‘Maar vooralsnog zijn we het met de WTO eens dat de wereldhandel sterk zal dalen in 2023 als gevolg van de zwakke bbp-groei, hoewel het groeicijfer wel positief blijft. Ons huidige standpunt is alleen dat de handel waarschijnlijk niet zo snel terug zal vallen als de WTO voorspelt.’