Waarom staan er nooit engineers op het Malieveld? Die gedachte schoot door mijn hoofd nadat ik voor deze editie van Link met een aantal ondernemers praatte over alle geopolitieke stormen waarmee ze te dealen hebben. In je eentje heb je als mkb’er natuurlijk weinig invloed op wat er in de wereld gebeurt. Zelfs in de landelijke politiek is je zeggenschap beperkt. Alleen de grote jongens kunnen genoeg gewicht in de Haagse schaal leggen. Denk aan ASML en zijn dreigement om buiten Nederland te gaan uitbreiden. Den Haag startte prompt een welhaast militaire reddingsoperatie (codenaam: Operatie Beethoven) en pompte 2,7 miljard euro in (voornamelijk) de Brainport-regio.
Maar waarom trekt de techsector niet in z’n geheel met toeters en spandoeken naar Den Haag? Er is immers genoeg om ontevreden over te zijn. Neem de netcongestie, een probleem waarin de overheid stevig zal moeten investeren. Niet om nog meer datacenters te kunnen voeden, maar om ervoor te zorgen dat ondernemers hun uitbreidingsplannen uit de koelkast kunnen halen. Maar ook om de hoognodige overstap naar groene stroom mogelijk te maken. Want als er ergens een tekort is (in dit geval: elektriciteit), gaan de prijzen omhoog. En dat terwijl Nederlandse ondernemers toch al de hoofdprijs betalen voor een kilowattuur, wat je ook voor een belangrijk deel de overheid kunt aanrekenen. Dus waarom staan we niet met een megafoon op het Malieveld te schreeuwen: ‘Energiekosten omlaag!’?
Een ander heikel punt is de regeldruk. Populistisch gezegd: al die hinderlijke Haagse en Brusselse regeltjes. ‘Ik heb geen groot bedrijf maar toch heb ik iemand in dienst die zich fulltime moet bezighouden met alle normen, regels en richtlijnen’, verzuchtte een van mijn gesprekspartners. Exemplarisch is misschien wel de bijmengnorm voor kunststoffen, waar we in de afgelopen edities van Link uitgebreid over berichtten. In Den Haag is bedacht dat we in Nederland voor moeten lopen op de aanstaande Europese richtlijn met betrekking tot het percentage recyclaat dat in plastics moet worden verwerkt. Klinkt in eerste instantie misschien goed, maar het is lang niet altijd verstandig om de beste leerling uit de klas te zijn. Want in dit soort zaken voor de muziek uitlopen, geeft Nederlandse bedrijven in die sector een gigantisch concurrentienadeel op de wereldmarkt. Met andere wetgeving lopen we juist weer achteraan; zoals de NIS2-richtlijnen voor cybersecurity. En nee, dat is ook niet goed. Cyberveiligheid is namelijk een cruciale randvoorwaarde voor de alsmaar verder groeiende digitaal verbonden samenwerkingseconomie die we willen zijn.
Uit de Miljoenennota van het nieuwe kabinet blijkt verder dat het onderwijs – op alle niveaus – flink moet inleveren. Dat is toch wel pijnlijk als je weet dat de industrie in 2030 zo’n 60 duizend mensen tekort gaat komen. Tel daarbij op dat de huidige ministersclub op z’n zachtst gezegd geen fan is van arbeidsmigratie en ook van plan lijkt de kennismigrantenregeling aan te aanscherpen. Hoe komt de techsector straks dan aan zijn medewerkers?
Natuurlijk zijn techondernemers – en zeker engineers – nuchter: niet lullen maar poetsen. En het is ook de vraag of er wordt geluisterd naar stakende techneuten, want het effect daarvan wordt in de maatschappij niet snel gevoeld. Maar ik vind dat de stem van de techsector in Den Haag een heel stuk luider mag worden.
Vind je het interessant om mee te praten over (geo)politiek en de industrie? Kom dan op donderdag 21 november naar Boerderij Mereveld voor het jaarlijkse DISCA-event. disca@linkmagazine.nl
Alexander Pil hoofdredacteur Link magazine
