Het eerste contact tussen Hyster (fabrikant van heftrucks voor zware inzet) en Rocsys (bedenker van autonome laadoplossingen) ontstond twee jaar geleden, tijdens het Platform Elektrificatie van Link Magazine bij Tobroco-Giant in Oisterwijk. Werd toen het laden en het inplannen ervan benoemd als belemmering voor elektrificatie, nu is die blokkade weg. Immers, de nieuwe elektrische terminal-tractor van Hyster is klaar voor het autonome laadsysteem van Rocsys. Een belangrijke troef, aangezien een aantal grote Amerikaanse havens al in 2030 verplicht naar zero-emissie gaan.
Autonoom laadsysteem vergemakkelijkt elektrificatie havenmaterieel
Voorafgaand aan de ontmoeting bij het Link-platform had Elwin Roetman, head of sales bij Rocsys, al contact met Hyster en tijdens de bijeenkomst bij Tobroco-Giant kwamen beide partijen opnieuw met elkaar in contact. ‘We hebben toen afspraken gemaakt om te kijken naar mogelijke samenwerking, want we zagen bij elektrificatie van zwaar materieel het hele laad-issue al aankomen’, vertelt Jan Willem van den Brand, directeur Global Market Development Big Trucks bij Hyster Europe in Nijmegen, een van de vestigingen van de Amerikaanse Hyster-Yale Group. ‘Dus besloten we samen een project op te starten en een order te plaatsen, om een eerste type terminal-tractor Rocsys-ready te maken en van daaruit verder te werken.’
‘Deze voertuigen moeten altijd rijden, want er wordt geld mee verdiend’
Hyster-Yale is een internationaal opererende ontwerper en fabrikant van meer dan zeshonderd typen vorkheftrucks en magazijn- en containeroverslagapparatuur. Dat gaat van het kleinste pompwagentje tot aan ReachStackers met een hefcapaciteit van 46t op de eerste rij (die containers tot vijf hoog stapelen). Het bedrijf heeft 8.300 medewerkers en productielocaties in Europa, de VS, Latijns-Amerika en Azië. In Nijmegen ontwikkelt en bouwt Hyster heftrucks voor zware inzet met een minimaal hefvermogen van zes ton. ‘Kleine heftrucks die binnen rijden, zijn meestal elektrisch’, weet Van den Brand. ‘De uitdaging ligt in het vinden van zero-emissieoplossingen voor heel grote machines die 24/7 rijden. Met name voor applicaties buiten, in havens en terminals.’
Strikte regelgeving
Hyster speelt daarbij in op zowel waterstof (fuel cells) als elektrisch (Li-ion-batterijen). In dat laatste geval is opladen een van de grootste uitdagingen. Dat moet uiteraard zo efficiënt en snel mogelijk gebeuren. Maar in de VS speelt nog een ander issue: in havens gelden strikte regels voor wat een chauffeur wel en niet mag doen, voorgeschreven door de vakbonden. ‘Het laden van elektrische voertuigen is vanwege deze veiligheidsrestricties niet in te passen in het proces. Chauffeurs mogen niet om een voertuig heen lopen, de stekker pakken en in de oplader steken’, vertelt Van den Brand.
Toch willen havens maar wat graag elektrificeren, omdat onder de Industrial Relations Act van Biden 100 miljard dollar aan subsidie beschikbaar is voor elektrisch vervoer. ‘Maar vanwege de regelgeving is het makkelijker te elektrificeren met een automatische laadconnectie. De oplossing van Rocsys helpt daar erg bij.’
Compenserende AI
Rocsys, opgericht in 2019 en gevestigd in Rijswijk en de VS, biedt autonome laadoplossingen voor elektrische voertuigen. Op het hoofdkantoor in Nederland werken zestig medewerkers; acht zijn werkzaam vanuit de vestiging in Portland. De gepatenteerde technologie van het bedrijf combineert zachte robotica met op AI gebaseerde computervision. De robot plugt de stekker in de socket (stopcontact), waarbij een mechanisme met tactiele feedback ervoor zorgt dat hij goed richt. Een camera maakt foto’s, waarvan het systeem leert en daardoor steeds beter wordt, bijvoorbeeld in het omgaan met slechte weersomstandigheden als regen en sneeuw.
‘Op basis van computervision weet de robot waar hij moet inpluggen’, zegt Crijn Bouman, ceo en mede-oprichter van Rocsys. ‘Belangrijk, want de hoogte waarop de stekker erin moet varieert steeds. Bij grote machines met lading op de trailer zit de stekker bijvoorbeeld lager. En bandenslijtage is bij die enorme banden ook een bepalende factor. Daarnaast parkeert niet elke chauffeur even nauwkeurig of onder dezelfde hoek. De robot kan 30 tot 40 centimeter compenseren.’
Naadloos inpassen
In de praktijk parkeert de chauffeur zijn voertuig, waarna het laadsysteem zich zelfstandig aan het voertuig koppelt. Vervolgens start het laadproces, bijvoorbeeld tijdens de pauze of chauffeurswissel. ‘Om voertuigen tijdens een bedrijfskritieke operatie elektrisch in te zetten, is het essentieel dat het laden zo naadloos mogelijk past in het proces van de betrokken wagenparkbeheerder’, stelt Bouman. De duur van het opladen verschilt per voertuig van tien minuten tot een uur (tussenlading tijdens proces als voertuig ergens stilstaat) of een hele nacht. ‘Onze techniek wordt het meest toegepast bij automatische voertuigen in bijvoorbeeld havens en logistieke processen. Daar waar grote vermogens nodig zijn. Deze voertuigen moeten altijd rijden, want er wordt geld mee verdiend.’
Op dit moment vereist laden continu aandacht, zeker bij een bedrijfsmatige voertuigvloot. ‘Als een operator vergeet het voertuig aan te koppelen, heb je in de volgende dienst of de volgende ochtend een lege truck en dus een probleem. Twee uur opladen kost een halve shift, fouten zijn heel duur. Klanten moeten dus zeker kunnen zijn van de betrouwbaarheid van het opladen’, aldus Bouman, die stelt dat Rocsys het eigen systeem op afstand bewaakt, de gang van zaken monitort en – indien noodzakelijk – kan ingrijpen.
Van den Brand en Bouman wijzen verder op het issue van charging hygiene op de drukke haventerminals. Omdat personeel veelal per dag wordt ingehuurd, is goed omgaan met laadapparatuur een uitdaging. Ook dat wordt getackeld met een autonoom laadsysteem.
Handshake
‘We zijn druk doende om in ons testcentrum in Weeze de eerste terminal-tractor getest en gevalideerd te krijgen’, vertelt Van den Brand. Daarna gaat het systeem naar de klant: HHLA (Hamburger Hafen und Logistik AG). ‘Als één type machine Rocsys-ready is en de connectie en software zijn uitgewerkt, verloopt bij een volgende klant de implementatie natuurlijk een stuk makkelijker. Dan hoef je lokaal alleen nog maar te installeren en een keer te kalibreren. En zodra de handshake tussen truck en Rocsys-systeem geregeld is voor één type, bouwen we dit uit naar andere trucktypes.’
De eerste gezamenlijke presentatie van machine en Rocsys-robot vond plaats op de TOC Europe 2023, in juni dit jaar in Ahoy Rotterdam. De combinatie kreeg goede feedback, met de nodige aandacht tot gevolg. ‘In zo’n transitie moet je mensen laten zien wat er mogelijk is, want zien doet geloven’, meent Van den Brand. Bouman onderschrijft dit: ‘Iedereen worstelt om zero-emissie te implementeren. Dan moet je met oplossingen komen.’