Uit handen van Bram Nauta, hoogleraar Integrated Circuit Design aan de Universiteit Twente (UT), en Timo Meinders, directeur van het MESA+ Instituut, ontving Europarlementariër Bart Groothuis afgelopen vrijdag het ambitieplan van Twente voor het versterken van Chip Tech in Twente. Met het ambitieplan wil Twente laten zien dat het een belangrijke bijdrage kan leveren aan de ambitie van de Europese Commissie om minder afhankelijk te zijn van Azië en de VS qua chipproductie. ‘Door het huidige chip design-cluster te versterken, te investeren in onderzoek naar heterogene systemen en het realiseren van een heterogene chipfabriek in Twente kunnen we bijdragen aan het oplossen van het mondiale chiptekort en voortbouwen op waar we in Twente goed in zijn’, aldus persinformatie van de UT.
‘Twente staat nationaal en internationaal op de kaart als hotspot voor semicon en specifiek voor analoog en gemengd digitaal chip design, de ontwikkeling van fotonische en microfluïdische chips, en als belangrijke toeleverancier van ASML. Met een sterke vakgroep Integrated Circuit Design van de Universiteit Twente onder leiding van hoogleraar Bram Nauta, het MESA+ instituut en circa 50 semicon-gerelateerde MKB-bedrijven, profiteren klanten wereldwijd van de unieke kennis uit Twente. En juist in die breedte en combinatie van (enabling) technologies als elektronica, fotonica en microfluïdica liggen grote kansen. Het cluster ChipTech Twente ziet kansen om deze grote uitdaging aan te gaan. Maar dan is wel actie en investeringskracht nodig.’
Chip designtalent versterken
Bram Nauta: ‘De Europese Commissie wil met de EU Chips Act investeren in de volgende generatie chips. Daar staan wij volledig achter, maar we vragen ook in Nederland verhoogde aandacht voor ‘vergeten’ vakgebied van de micro-elektronica. Wij zien dat fotonische chips vaak worden omschreven als ‘de volgende generatie chips’, maar fotonische systemen zullen altijd een elektronische chip nodig hebben voor hun rekenkracht en aansluiting op toepassingen. Ze zijn dan ook niet de opvolger van de elektronische chips maar een interessante aanvulling. Helaas is micro-elektronica in Nederland niet aangemerkt als sleuteltechnologie door het ministerie van Economische Zaken. Hierdoor is er veel minder geld beschikbaar voor (fundamenteel) onderzoek en het opleiden van talent. Binnen de EU Chips Act is veel aandacht voor het oplossen van chip-tekorten. Dat probleem gaan wij in Nederland qua productie niet oplossen, maar als we chip designtalent niet versterken, zijn we in Europa überhaupt niet in staat om het chiptekort op te lossen. Want voordat chips geproduceerd kunnen worden, moeten chips voor specifieke toepassingen ontworpen worden. Door te investeren in elektronisch chip design en fundamenteel en toegepast onderzoek, kunnen we in Europa de wederzijdse afhankelijkheden tussen Azië, de VS en Europa in evenwicht brengen.’
Integratie technologieën voor heterogene chips
De ambities van Chip Tech Twente reiken echter nog verder. Want de toekomst van chips ligt niet in elektronische of fotonische chips, maar juist in de integratie van systemen. Europa zou moeten investeren in de opbouw van kennis over deze geïntegreerde systemen en de machines die nodig zijn om ze te produceren. Twente is daarvoor de ideale plek, aldus Timo Meinders: “We hebben alle sleuteltechnieken in huis: van analoge mixed signal en RF design, fotonica, quantumfotonica, microfluïdica, materials, thin film application en advanced manufacturing. Juist de combinatie van al die technologieën is nodig om niet alleen heterogene chips te ontwerpen, maar ook de machines te kunnen bouwen om die systemen te produceren. Aangezien heterogene chips zich in een vroege ontwikkelingsfase bevinden, zien we in Twente een uitstekende mogelijkheid voor pilot-fabricage van deze heterogene chips. We hebben de ambitie om door te groeien naar grootschalige productie. Met het MESA+ Nanolab hebben we ervaring met een goede samenwerking tussen wetenschap en het bedrijfsleven in de cleanroom. Die ervaring willen we gebruiken om een volgende stap te zetten en een foundry op te zetten waar elektronische, fotonische en straks ook heterogene systemen geproduceerd kunnen worden.”
Opstellen roadmap
De komende maanden gaat ChipTech Twente aan de slag om een roadmap op te stellen. Daarbij wordt nauw samengewerkt met Holland Semiconductors, MESA+, Universiteit Twente, Kennispark Twente, provincie Overijssel, Oost NL, Twente Board Development, Novel-T en diverse MKB-bedrijven. In september wordt deze roadmap naar verwachting afgerond.
