De eisen die ASML en zijn ecosysteem aan ERIKS stellen stuwen het bedrijf uit Alkmaar tot een ongekend hoog niveau. De aanpak van dergelijke zeer uitdagende opdrachten wil de onderneming meer stroomlijnen. Theo Kok is daarvoor aangesteld, als head of semicon. Zijn team gaat de expertises bundelen, aanwezig in de zeven business units van het bedrijf. Voorts wordt met een roadshow bepaald waarmee ERIKS zich nu precies onderscheidt bij klanten in de semicon en aanpalende, eveneens veeleisende markten. ‘Die activiteiten gaan we meer vóór in de etalage zetten.’
Theo Kok is daarvoor aangesteld, als head of semicon. Zijn team gaat de expertises bundelen, aanwezig in de zeven business units van het bedrijf. Photo: Com-magz
Nederlandse hightech klandizie stuwt ERIKS op tot ongekend hoog niveau
De plek waarop de wafer in de chipmachines van ASML ligt is – vanzelfsprekend – een plek waaraan zeer hoge eisen worden gesteld. De silicium schijf moet er uiterst stabiel op liggen en het materiaal waarop die rust mag, net als alle andere delen in het vacuüm, volstrekt niet uitgassen. Dat was kortweg de uitdaging die het Veldhovense bedrijf enige tijd terug afstuurde op ERIKS, specialist in onder andere rubber compounds. Rubbers die als afdichtingen worden gebruikt (zoals o- ringen, vormdelen en gaskets), maar die ook uitermate geschikt zijn om de trillingen die ontstaan in een machine uit te dempen. En ERIKS beschikt over oer-compounds waaruit nauwelijks koolwaterstoffen en waterdamp uitgassen en kan bovendien dat materiaal produceren in specifieke vormen met nauwe toleranties. Maar ‘uitstekend geschikt’, ‘nauwelijks uitgassen’ en ‘zeer nauwe toleranties’ hebben in de wereld van ASML een compleet andere connotatie dan in de doorsnee industrie, zelfs als die onder de noemer hightech valt.
Het uiterste gevraagd
In Deventer, waar ERIKS zijn specialisme op het terrein van rubbermaterialen heeft geconcentreerd in het Elastomer Research Testing-laboratorium, beschikt het tegenwoordig over een reeks aan unieke apparaten. Die moesten stuk voor stuk speciaal worden ontwikkeld om voor ASML tot een oplossing te komen. Zo is er, omdat de bestaande instrumenten niet in staat waren de vereiste tolerantie van de maatvoering te meten, samen met meetinstrumentenspecialist Mitutotyo, een optisch instrument ontwikkeld dat wél die meetnauwkeurigheid kan opbrengen. Ook is er speciaal voor dit doeleinde equipment ontwikkeld dat uiterst nauwkeurig de levensduur van het materiaal kan voorspellen. Em TNO heeft voor ERIKS haar meest nauwkeurige analyse apparaat ingezet en kon geen uitgassing meten. Daarmee voldoet ERIKS ruim aan de lage waardes aan gassen die ASML als eis stelde en kan dit type rubber in het hart van de ASML-machine worden toegepast. Het eindresultaat is de E-pin: de wafers in de waferhandler rusten tegenwoordig op drie van die pinnen. Een geslaagde oplossing die wel het uiterste vroeg van de experts van ERIKS en zijn partners.
Nergens zo uitgedaagd
Met als voordeel dat het ERIKS tot een ongekend hoog niveau van performance heeft gestuwd. ‘Wij zijn een wereldwijd aanwezig bedrijf, maar nergens worden we zo uitgedaagd als hier in Nederland door ASML en de system suppliers daarvan’, vertelt Theo Kok. Als Link met hem in gesprek gaat is hij, als head of semicon, net een kleine twee maanden in dienst van ERIKS. Maar, met eerdere functies bij eerstelijns toeleveranciers van ASML als Bronkhorst en Frencken, is hij reeds goed ingevoerd in de semiconwereld. ‘Nederland is een uitstekende plek om je technologisch steeds verder te bekwamen. Maar het bijzondere van ASML als klant is dat ze ook op het gebied van kwaliteit, logistiek, kosten en sustainability ongekend hoge eisen stellen. Maar de procesontwikkeling en de productie van de E-pin hebben we zelf moeten doen. En we weten inmiddels heel goed welke vragen we moeten stellen om die volgende performance-stappen te kunnen zetten.’
Business unit-overstijgend
Nu is die E-pin maar één van de honderden new product introductions (NPI’s) die jaarlijks vanuit het ecosysteem rond Veldhoven op ERIKS afkomen. Goed voor een omzetgroei in het semicon-segment van ‘tientallen procenten’, duidt Kok. NPI’s die tot voor kort, afhankelijk van de belangrijkste technologische uitdaging die ze bevatten, werden ondergebracht bij één van de zeven business units waarover ERIKS beschikt: Engineered Plastics, Flow Control, Gaskets, Industrial & Hydraulic Hoses, Power Transmission, Sealing & Polymer en Tools, Maintenance & Safety. Het besef ontstond: ‘Dit moeten we beter stroomlijnen.’ Aan Theo Kok daarvoor te zorgen. Hij geeft leiding aan een team van – nu nog – zes multidisciplinaire engineers en projectleiders. Die sturen – business unit-overstijgend – de uitvoering aan van de zogeheten ‘co-engineering’ opdrachten.
Bundelen
Tot nog toe gingen die business units, met elk een eigen focus, veelal individueel die markten op. Terwijl achter de initiële klantvragen enorme uitdagingen schuil gaan die met veel meer dan alleen kennis van kunststoffen of van motion control moeten worden opgelost. En die, behalve technologische kennis, ook logistieke expertise, kwaliteit, duurzaamheid en kostenbeheersing van wereldtopniveau vereisen. Op dus alle kwalificaties waarvoor de letters QLTCS staan in het uitbestedingsmodel dat ASML hanteert. Die bundelen, dat is de rol die Kok met zijn nieuwe team heeft. ‘Op deze manier kunnen we de klant een multidisciplinaire aanpak, uniformiteit in werkwijze en één duidelijk aanspreekpunt bieden.’
Roadshow
Daarnaast heeft Theo Kok als opdracht meegekregen de expertise die in opdrachten voor ASML cs. is en wordt opgebouwd ook toe te gaan passen voor andere klanten in de semicon en aanpalende, eveneens veeleisende markten als medische technologie en analytics. ‘Daartoe hebben we geïnventariseerd waarin we als ERIKS nu precies uniek zijn. Vervolgens hebben we geïdentificeerd waarvoor, volgens ons, een goede marktpotentie is. Daar hebben we een roadshow voor gemaakt waarmee we nu de boer opgaan. Met als doel te achterhalen of, wat wij zien als relevant voor de markt, ook door de klanten zo gezien wordt. Of, wat wij willen bieden, ook werkelijk goed past in hun technologie roadmap. En – het mag dan zo zijn dat we over de as van technologie voor de klant het verschil maken en hem echt verder helpen –, het gaat er daarbij om dat we ook op alle andere terreinen van QLTCS iets heel bijzonders kunnen bieden.’
Meer focus
Daarvoor is ook meer focus nodig. ‘ERIKS zegt op geen enkele uitdaging ‘nee’, bevestigt Kok het beeld dat ontstaat direct bij binnenkomst in de ontvangstruimte van de hoofdvestiging in Alkmaar. Daar staat een reeks vitrines met daarin een grote variëteit aan producten uitgestald, van O-ringen en pakkingen tot en met afsluiters en slangen. En dat in sterk uiteenlopende materialen en maatvoeringen. ‘Met die houding zijn we zeer succesvol en gegroeid naar een multinationale onderneming met een omzet van meer dan een 1,5 miljard euro. Tegelijk vragen de hightech-markten waarin we actief zijn om focus. Nee, we gaan geen afscheid nemen van bepaalde technologieën of markten, maar we gaan bepaalde activiteiten meer vóór in de etalage zetten. In elk geval Industrial & Hydraulic Hoses en Sealing & Polymer. Twee productgroepen waarvoor we relatief weinig in hoeven te kopen, waarvoor we vrijwel alles in huis hebben: de technologische kennis, maar ook faciliteiten als een zeer grote cleanroom, een laboratorium, 3D-printers, tot en met productie en assemblage.’
Profiel aanscherpen
‘ERIKS’, weet Theo Kok, ‘is in de industrie een bekende naam, juist door onze omvang en de breedheid van ons assortiment. Door ons aanbod van zowel catalogus- en customized producten als van co-engineered oplossingen. Maar een heel duidelijk profiel voor de hightech industrie hebben we daardoor nog niet. De roadshow en de feedback daarop van de grote klanten moeten voldoende handvatten bieden om tot die aanscherping te komen, om te bepalen waar we werkelijk uniek in zijn.’
Opschalen
Vanzelfsprekend moet dit ook gaan landen elders in Europa, de VS en Azië waar ERIKS eveneens vestigingen heeft. ‘Nederland is hiervoor een uitstekende uitvalsbasis. Met innovaties bewijzen we ons eerst hier, in opdrachten voor ASML en het ecosysteem daaromheen. Daarna gaan we daarmee de Europese, Amerikaanse en Aziatische markt op.’ Het ontwikkelen en produceren voor de meest uitdagende klanten wereldwijd vergt veel investeringen, in mensen en middelen. Door ons scherper te profileren zullen we er meer klanten mee bereiken en sneller kunnen opschalen’, aldus Kok. Zijn team bestaat nu dus nog uit zes medewerkers: ‘Over drie jaar? Ik verwacht dat mijn team dan drie keer zo groot zal zijn.’
Link magazine editie april 2022 thema OOK HET MKB MOET
‘PARIJS’ HALEN. HOE? Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Gegroeid vanuit kaasstad Alkmaar
ERIKS is ruim 80 jaar geleden opgericht door Arie ERIKS. Tegenwoordig beschikt het bedrijf over 340 vestigingen, verspreid over 17 landen. Over 2021 behaalde het een omzet van 1,5 miljard euro. Bijna een kwart van die omzet wordt behaald in Nederland, Groot-Brittannië is goed voor 20 procent daarvan en in Duitsland en Zwitserland samen wordt 13 procent geboekt. Daarvoor heeft het ruim 6.500 werknemers in dienst en 900.000 producten in het assortiment. Die gaan in 2,5 miljoen zendingen per jaar naar de klant. Ook met services, bijvoorbeeld in de vorm van co-engineering, condition monitoring, inspectie, vendor managed inventory en trainingen op uiteenlopende terreinen wordt een belangrijk deel van de omzet behaald.
ERIKS heeft zijn hoofdvestiging in de stad van waaruit het is gegroeid: Alkmaar, bekend van zijn kaasmarkt. De zuivelindustrie is nog altijd een van de (vele) markten waarop de onderneming actief is: van de semicon, de machine- en apparatenbouw en de maritieme sector tot en met de automotive, de luchtvaart en de olie & gas.
