Wat is duurzamer: nieuwe materialen ontwikkelen die lang meegaan en te recyclen zijn, of materialen hergebruiken die we al hebben? Ondanks alle aandacht die recycling tot nu toe heeft gekregen, valt er op dit gebied nog veel winst te behalen en dus te verduurzamen. Met name bij het recyclen van plastic ligt nog enorm veel ruimte voor verbetering. Plastic is niet het probleem; hoe we ermee omgaan is het probleem.
Drie keer zo veel plastic afval
Plastic is een erg belangrijk product voor mensen. We raken het vaker aan dan dat we onze geliefden aanraken. Elke seconde komen er 1 miljoen nieuwe plastic items bij. Dit betekent dus vanaf het moment dat u dit stuk begon te lezen een berg ter grootte van de Eiffeltoren. Van alle plastic producten die ooit zijn geproduceerd, is maar 5 % enigszins gerecycled. Naast deze recycling, stroom een derde van het plastic het oppervlaktewater in (dit is elke minuut 1 afvalwagen aan plastic afval). Ook ongeveer een derde wordt verbrand zodat er warmte en energie wordt teruggewonnen en de rest gaat op andere manieren verloren. Daarnaast is de verwachting dat er over drie jaar niet 1 maar 3 miljoen ton plastic afval zal zijn. Drie keer zo veel plastic afval dat uiteindelijk ook voor drie keer zoveel milieu impact kan zorgen.
Een tekort aan plastic grondstoffen
Toch komen plastic recyclers steeds lastiger aan grondstoffen om nieuwe producten te maken. Wanneer we bijvoorbeeld naar PET-plastic kijken, zien we dat er een tekort is ontstaan in de keten zelf. Voorheen werd van een oude PET fles weer een nieuwe gemaakt. Daarnaast waren er genoeg ingezamelde PET flessen beschikbaar om ze ook voor andere toepassingen te gebruiken, zoals voorraaddozen, buitenkleden of fleecetruien te gebruiken. Maar de vraag om duurzaamheid van de consument heeft ervoor gezorgd dat grote frisdrank merken steeds meer gerecycled PET flessen zijn gaan hergebruiken voor hun eigen verpakkingen. Hierdoor is een tekort ontstaan in de rest van de plastic keten. Warenhuizen en woonwinkels als Hema en Ikea die eerst statiegeldflessen PET hergebruikte, moeten nu op zoek naar ander materiaal omdat er simpelweg te weinig is. Sommige plastic producenten moeten hierdoor tot hun verdriet teruggrijpen op vervuilend nieuwe (virgin) plastic.
Terugvinden onder oude sokken en maaltijdresten
Maar hoe kan er nu een tekort zijn aan grondstoffen als we maar 5 procent van al het plastic afval recyclen? Wanneer we ‘gewoon’ al het plastic recyclen is er geen tekort aan grondstoffen. Helaas is dit in de praktijk makkelijker gezegd dan gedaan. Niet alle plastics worden en kunnen netjes in de flessenautomaat ingeleverd worden. Daarnaast zijn plastic verpakkingen tegenwoordig best complex: ze bestaan uit meerdere lagen en of meerdere materialen. Het is ecologisch en economisch nog heel uitdagend om de nuttige soorten plastic van de onder andere half opgegeten maaltijden en oude sokken terug te vinden. Het is zoeken naar de spreekwoordelijke naald in de hooiberg.
Link magazine editie december thema 2021 Sociale Innovatie: Beter innoveren, beter produceren. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Drie keer zoveel plastic afval
Alle goede bedoelingen ten spijt, blijft de berg plastic afval maar groeien. Geschat wordt zelfs een verdrievoudiging de komende drie jaar. Slecht nieuws voor de planeet, maar goed nieuws met het oog op bovenstaande? We hebben toch meer afval nodig? Het is een spagaat waar we maar moeilijk uit kunnen komen. Het is duidelijk dat er nieuwe technieken ontwikkeld moeten worden om dit plastic afval te kunnen vinden en scheiden.
Sterke magneten
Mechanische recycling is inmiddels zo ver gevorderd dat we gemengde plastic afvalstromen hoogwaardig kunnen scheiden. Door het gebruik van sterke magneten, gaat elke type plastic op een bepaalde hoogte drijven. Op deze manier kunnen we zeer zuivere grondstoffen voor PP, HDPE, PET verkrijgen. Deze drie typen plastics worden het meest gebruikt in huishoudelijke verpakkingen. Deze teruggewonnen ‘grondstoffen’ zijn zo zuiver dat er een transparant PET bakje voor fruit of een shampoofles van gemaakt kunnen worden.
Deze techniek noemen we Magnetic Density Separation (MDS) en wordt sind 2012 ontwikkelt en aangeboden door Umincorp. Recent ontving Umincorp een investering van €15 miljoen voor de bouw van een nieuwe rPET fabriek in Rotterdam. In Amsterdam wordt de MDS techniek al ingezet om het plastic verpakkingsafval van 1 miljoen mensen om te zetten in hoogwaardige kunststoffen. De kwaliteit van dit hoogwaardige gerecyclede plastic is aardig vergelijkbaar met de kwaliteit van virgin plastic. Maar in vergelijking met virgin plastic kost het aanboren van deze plastic bron 80 procent minder CO2!
Dus juist omdat de berg plastic afval groeit, moeten we een manier gaan vinden om die berg beter te gebruiken: scheelt veel CO2 en ‘maakt’ een veelgevraagde grondstof. Die naald is makkelijker te vinden dan je denkt.
Lucy van Keulen, Commercial Director bij Umincorp
