De NEVI Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie steeg van 58,6 in december naar 60,1 in januari. Het lijkt erop dat dat de ontregeling van toeleveringsketens wat afneemt, wat leidt tot een hogere productie en daarmee meer werkgelegenheid.
De nieuwe orders namen eveneens snel toe. In Duitsland, de belangrijkste afzetmarkt, namen tekorten aan onderdelen en materialen ook af, wat leidde tot groei van de productie, zoals blijkt uit cijfers van IHS Markit. In de eurozone als geheel is het beeld vergelijkbaar. Nu toeleveringsketens minder ontregeld zijn dan gedurende de afgelopen twaalf maanden, kunnen Nederlandse ondernemers de productie opvoeren en profiteren van een toename van nieuwe exportorders. Ook de inkoopkosten nemen minder snel toe, al zijn de energietarieven zeer hoog.
Omikron
Daarmee wordt tevens duidelijk dat de toeleveringsketens niet verder ontregeld lijken te worden door de snelle opkomst van de Omikron-variant en de maatregelen daartegen. In januari gaf weliswaar 55 procent van de Nederlandse industriële ondernemers aan dat de levertijden toenemen, maar dit is veel lager dan het record van 76 procent in juni. Het lijkt erop dat het tekort aan materialen afneemt en dat er langzaam een nieuw evenwicht ontstaat tussen vraag en aanbod. Wel is vermoedelijk personeelstekort nog een rem op de groei van de productie. Omikron kan dat personeelstekort de komende maanden verergeren, door hoger ziekteverzuim en quarantaine.
Optimisme
Link magazine editie december thema 2021 Sociale Innovatie: Beter innoveren, beter produceren. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Dankzij de stijgende productie kunnen Nederlandse ondernemers eindelijk beter tegemoet komen aan de grote vraag. Voor het eerst in anderhalf jaar nemen de voorraden gereed product niet verder af. De hoeveelheid openstaande orders groeit nog steeds, maar wel in het laagste tempo sinds december 2020. Toch is er nog steeds ruime vraag naar producten zoals machines, die de Nederlandse industrie in hoog tempo aflevert. Geen wonder dat verreweg de meeste ondernemers optimistisch zijn over de productie in de komende twaalf maanden. Dit jaar wordt waarschijnlijk nog beter dan 2021.
Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO
“Zowel de productie als de nieuwe orders namen in een lager tempo toe. Dit komt niet als een verrassing gezien de tragere groei van de productie in Duitsland, een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse industrie. Bovendien ligt de Nederlandse industriële productie na de snelle groei sinds eind vorig jaar op een recordniveau. Veel ondernemers worstelen met tekorten aan materialen, personeel en machines.
Afgezien van deze tekorten vraagt ook de liquiditeit veel aandacht van ondernemers. Door lockdowns in havens en fabrieken in Azië lopen levertijden nog altijd op. Hoewel vaccins in hoog tempo worden toegediend, verspreiden nieuwe varianten van het coronavirus zich in hoog tempo, waaronder de omikron-variant, die waarschijnlijk zal leiden tot verdere ontregeling van toeleveringsketens. Vanwege de lange levertijden plaatsen inkopers meer orders, om tenminste iets geleverd te krijgen. Dit heeft geleid tot een sterke toename van voorraden van onderdelen en materialen. De lange levertijden hebben ook geleid tot historisch snel stijgende inkoopprijzen. Dit betekent dat ondernemers goed op de kasstroom moeten letten. Sommige bedrijven hebben de voorraden met 30% zien toenemen. De voorraden nemen ook toe doordat van een product dat bijna klaar is een onderdeel ontbreekt, bijvoorbeeld bij machinebouwers. De machine kan dan niet worden uitgeleverd en met dus tijdelijk worden opgeslagen. Als de voorraden verder toenemen, zullen ondernemers zich waarschijnlijk meer richten op nauwkeuriger voorraadbeheer.
Een ander belangrijk onderwerp zijn de afzetprijzen. Ondernemers moeten de afzetprijzen snel verhogen om rode cijfers te voorkomen. Zoals verwacht namen de afzetprijzen in november nog sneller toe, voor de tweede maand op rij in recordtempo. Deze keer rapporteert 55% van de ondernemers een toename van de afzetprijzen. We verwachten nog steeds dat de afzetprijzen verder zullen toenemen doordat ondernemers onderhandelen met hun afnemers.”
