Kunststof heeft zijn imago tegen. Helemaal onterecht, zeggen ze bij spuitgieterij Timmerije in het Achterhoekse Neede. Want kunststof heeft juist alles in zich, mits op een goede manier – en circulair – gebruikt. En daar weten ze bij Timmerije alles van, getuige een bijzonder samenwerkingsverband met Swapfiets.
‘We willen geen afval meer’
Soms loop je de toekomst op een onverwachte plek tegen het lijf. Midden tussen de maïsvelden bijvoorbeeld, in het buurtschap Noordijk, waar al sinds 1932 een fabriek staat. Eerst was het een smederij, later een machinefabriek en weer later een spuitgieterij. En nu staat er op diezelfde plek een fabriek waar niet alleen tal van kunststofproducten worden gemaakt, maar ook hard wordt gewerkt aan de ontwikkeling van circulair plastic. Zo wordt op de afdeling R&D onderzocht in hoeverre het mogelijk is om recyclaat van PET-flessen opnieuw te gebruiken, maar dan in spuitgietproducten (antwoord: nog niet, maar dat weerhoudt de afdeling er niet van te blijven zoeken naar oplossingen).
Lange historie
Spuitgieterij Timmerije is kortom een bedrijf met een lange historie (volgend jaar wordt het 90-jarige jubileum gevierd) met veel aandacht voor de toekomst. Waarop het goed is voorbereid: in de fabriekshallen (waar 200 werknemers actief zijn, onder wie medewerkers op de afdeling assemblage met een afstand tot de arbeidsmarkt) staan meer dan 50 spuitgietmachines. Die voorzien, indien nodig 24/7, met behulp van matrijzen de (internationale) klanten van alle mogelijke kunststof producten: van koffiezetapparaten, baby- en bureau-onderdelen, kappen voor cv-ketels tot aan onderdelen voor caravans en campers.
Commercieel manager Rogier van de Meerendonk loopt er trots rond. Wijst, laat zien, legt uit. Het netwerk aan buizen bijvoorbeeld, die de verschillende stromen kunststof naar de juiste machine brengen. En de loodzware matrijzen, waarin met een paar duizend bar het kunststof in de juiste vorm wordt geperst om vervolgens automatisch op de band te worden gelegd.
Knop om
Een jaar of acht geleden, zegt Van de Meerendonk, ging bij Timmerije de knop echt om. Sindsdien zet het bedrijf expliciet in op duurzaamheid: kunststof heeft weliswaar grote voordelen, maar er moet veel nadrukkelijker aandacht komen voor het hergebruik ervan. ‘Er zijn vanaf die tijd al heel wat stappen gezet’, aldus Van de Meerendonk. ‘We hebben veel kennis en kunde ontwikkeld op het gebied van de verwerking en toepasbaarheid van recyclaten, de her te gebruiken kunststoffen. En we brengen die producten gevraagd en ongevraagd onder de aandacht van onze klanten.’
Volgens het bedrijf is de omslag richting hergebruik in allerlei opzichten noodzakelijk. Niet alleen vanwege de druk op het milieu, maar ook omdat ‘Den Haag’ wil dat het bedrijfsleven vanaf 2030 voor 50 procent circulair werkt – en vanaf 2050 voor 100 procent. ‘We moeten gewoon stappen zetten’, zegt Van de Meerendonk. ‘Maar niet alle klanten zien op dit moment al de noodzaak. In dat opzicht voelen we ons ook wel een beetje zendeling.’
Vooroplopen
Een klant die al wel de onvermijdelijkheid van circulair produceren inziet, is Swapfiets, dat zogeheten abonnementsfietsen aan de man brengt. Deze Delftse start-up werd in 2014 bedacht en opgericht ‘om iedereen zorgeloos te kunnen laten fietsen voor een vast bedrag per maand’. Inmiddels heeft het bedrijf meer dan 230.000 gebruikers in negen landen. Naast gewone stadsfietsen biedt Swapfiets ook abonnementen voor luxere fietsen en e-bikes aan.
‘We moeten gewoon stappen zetten’
Als het gaat om duurzaamheid en milieubewust zijn wil Swapfiets vooroplopen, aldus medeoprichter Martijn Obers. ‘We kunnen als industrie en samenleving niet maar blijven doorgaan met het maken van producten om die na gebruik of bij een defect gewoon weg te gooien. Wij willen zo snel mogelijk naar een fiets die helemaal te recyclen is. Dat dus alle onderdelen van de fiets, en dat zijn er toch al snel tussen de 180 en 200, herbruikbaar zijn. We willen geen afval meer. Sterker nog, als Swapfiets streven we ernaar in 2025 een fiets op de markt hebben die 100 procent circulair is.’
Accu-cover
Die ambitie leidde tot een bijzonder samenwerkingsverband tussen Timmerije en Swapfiets: de ontwikkeling en productie van een onderdeel voor de e-bike. Want als alle onderdelen gerecycled moeten kunnen worden, geldt dat natuurlijk ook voor de accu van de e-bike en de beschermende cover eromheen. Tot voor kort was die van virgin kunststof, maar voor Swapfiets ontwikkelde Timmerije een cover die voor de volle 100 procent uit regrind bestaat, in dit geval gerecycled polyamide. Van de Meerendonk: ‘Dat is een nylon. Een taai product, dat niet snel breekt. Maar, dat moet gezegd, wel wat krasgevoeliger. Gelukkig zit de cover aan de onderkant van de fiets, dus zie je de eventuele krassen minder gauw.’ Bovendien, vult Obers aan, ‘hecht onze doelgroep meer aan een goed hergebruikt product dan aan een krasbestendige variant die niet of slecht is her te gebruiken.’
De accu-cover wordt nu aan Swapfiets geleverd. Hoeveel moet Timmerije er eigenlijk van gaan maken? Obers: ‘De cover wordt in beginsel straks op elke e-bike gemonteerd. Momenteel zitten we op zo’n 13.000 elektrische fietsen en dat groeit de komende jaren naar verwachting flink. Dat betekent dus behoorlijk wat werk aan de winkel voor Timmerije.’ Het bedrijf is er klaar voor, zegt Van de Meerendonk. ‘We gaan ze met veel plezier maken en hebben ze straks op voorraad liggen.’
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Doorlopend onderzoek
Ondertussen gaat Timmerije door met het ontwikkelen, testen en maken van regrinds voor zijn productfolio, vertelt de commercieel manager. ‘En we blijven onderzoeken hoeveel regrind we kunnen toevoegen aan de virgin stromen van bestaande producten. Dat is sterk afhankelijk van het type materiaal en de toepassing van het betreffende kunststof onderdeel. Inmiddels zijn we erin geslaagd om ook glasgevuld kunststof 100 procent her te gebruiken. Het zijn dingen waar we ook de komende jaren nog druk mee bezig zullen zijn. Er is nog een lange weg te gaan, maar we gaan er zeker komen. Geen afval meer, dat is en blijft ons streven.’
Swapfiets: eigen ontwerp
Swapfiets kent een klassiek ontstaan. Een groepje vrienden die een goed idee hebben en dat gaan uitproberen. Voor een vast bedrag per maand krijgt de klant een Swapfiets en het bedrijf zorgt ervoor dat die fiets het altijd doet. Het bleek een uitstekend concept. Na een periode van zelf fietsen opknappen is Swapfiets op het punt gekomen dat het een eigen – duurzame – fiets heeft ontworpen en dat de service naar steeds meer steden gaat. Op alle fietsen wordt de blauwe voorband gemonteerd. Zo blijft het altijd duidelijk welke fietsen van Swapfiets zijn.
