De smart industry draait om slimme producten, slimme processen én slimme businessmodellen. Helemaal ‘smart maintenance’ wordt het als die worden ingezet om maatschappelijke uitdagingen zoals de verduurzaming op te pakken. Zo verdiept Egbert-Jan Sol, cto TNO Industrie en programmadirecteur Smart Industry, zich al geruime tijd in het probleem van de schaarser wordende grondstoffen. Efficiënter gebruik is mogelijk, bijvoorbeeld door verlenging van de levensduur van de machines en installaties waarin ze zijn verwerkt en uiteindelijk ook het hergebruik ervan. Predictive maintenance, gebaseerd op big data die met sensoren uit de assets worden gehaald, is een van de recepten. De bouwers van die machines en installaties, of gespecialiseerde dienstverleners, kunnen daarvoor nieuwe diensten en businessmodellen ontwikkelen – onder de noemer servitization. Denk aan het betalen voor beschikbaarheid of gebruik, in plaats van betalen voor eigendom. Als het eigendom bij de bouwer blijft, maakt dat revisie of hergebruik eenvoudiger. Zo ligt een circulair businessmodel in het verschiet.
Link magazine / JADS / TU Eindhoven rondetafelgesprek over servitization
rondetafelgesprek Smart Industries: transitie van OEM’ers van productie en R&D naar servitization, georganiseerd door TU/e en Link magazine
Sol opperde om het onderwerp in te brengen in de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) van onderzoeksfinancier NWO waarvoor inmiddels 25 ‘routes’ gedefinieerd zijn. Meerdere daarvan bieden aanknopingspunten: naast Smart Industry en Circulaire Economie is dat ook Logistiek en Transport in een energieke, innovatieve en duurzame samenleving. Bij een onderzoeksagenda hoort natuurlijk financiering; de belangrijkste regeling is ‘Onderzoek op Routes door Consortia’. Dat gaat om serieus geld, van een half tot tien miljoen euro, voor grote, meerjarige programma’s.
Om daarvoor een goed doordacht en breed gedragen voorstel te genereren, kan eerst een tussenstap worden gezet met de NWA Ideeëngenerator. Die ‘moedigt out-of-the-box denkers aan creatieve, spannende en innovatieve onderzoeksideeën in de praktijk te brengen die relevant zijn voor het NWA-programma’. Voor een goed idee is 50.000 euro weggelegd. Een tweetrapsraket dus. Trap 1 is het indienen van een voorstel voor de NWA Ideeëngenerator. Wordt dat gehonoreerd, dan volgt stap 2: met het toegekende geld een voorstel voor een groot meerjarig NWA-onderzoeksproject indienen bij de Nationale Wetenschapsagenda.
Sols idee bleef enige tijd liggen, totdat Ed Nijssen het oppakte. De hoogleraar technologiemarketing aan de TU Eindhoven doet al langer onderzoek naar servitization en communiceert daarover met de industrie, onder meer via rondetafelsessies met Link Magazine. Hij heeft nu een voorstel geformuleerd waar dergelijke rondetafelsessies en ook een survey onder industriële bedrijven deel van uitmaken. ‘In de smart industry community is er wel consensus over de stappen van smart maintenance naar servitization naar duurzame business. De vraag is hoe die stappen het beste gezet kunnen worden. En zijn er misschien nog andere (mogelijk betere) routes naar duurzaamheid? Wat is uiteindelijk nodig voor de transformatie naar een circulaire economie? De Ideeëngenerator kan een eerste aanzet tot beantwoording geven.’
Link magazine servitization bij: Het bedrijf van agrarisch ondernemer Peter Gille is hooggeautomatiseerd met Lely-machines. Hij is zeer te spreken over Lely’s managementsysteem T4C: ‘Het mooie is dat nu alle data in één bakkie komen en dat ik niet meer allerlei lijsten hoef door te lopen.’ Foto: Sam Rentmeester
Link magazine bijeenkomst servitization: Arjan Ester, directeur Aebi Schmidt Nederland en België: ‘Met de performancedata uit onze machines doen we al veel, maar met servicedata kunnen we nog een slag maken.’
Voor dat idee is inmiddels de nodige support, onder meer van ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME en het World Class Maintenance netwerk. TNO doet mee en Link Magazine stelt zijn netwerk open, bijvoorbeeld voor het uitvoeren van een survey onder de lezers van Link met de vraag waar zij kansen zien liggen.
Voor het ter perse gaan van deze Link waren Nijssen en Sol nog bezig het voorstel voor de NWA Ideeëngenerator (‘trap 1’) verder uit te werken en er kernpartners bij te betrekken. Volgens de vanwege de coronacrisis al opgeschoven planning komt er na indiening en beoordeling uiterlijk begin juli bericht over de honorering van ingediende ideeën. Wordt vervolgd.
