Rudolf Scholte, ceo Quantib: ‘De interactie met de kliniek geeft de computer het benodigde zetje. Dat maakt ons tot een sterk bedrijf.’
Computeranalyses van mri-scans die de Rotterdamse start-up Quantib uitvoert, moeten ziekten zichtbaar en meetbaar maken. En dat veel sneller, preciezer en objectiever dan radiologen kunnen. ‘Maar hun relevante domeinkennis blijft onmisbaar. Die geeft de computer het benodigde zetje om bijvoorbeeld patronen te herkennen.’ Met GE Healthcare als launching customer maakte Quantib een vliegende start.
Medische precisie als tool.
De gecertificeerde Quantib Brain software geeft voor dementie kwantitatieve informatie over de hersenschade, de omvang ervan en de snelheid waarmee het proces voortschrijdt. Illustratie: Quantib
De Rotterdamse onderzoekers werken letterlijk naast de arts en die combinatie van technisch denken en klinische vraag leidt tot een vruchtbare samenwerking. Eind 2012 besluiten vier van hen een eigen bedrijf te starten in geavanceerde technieken voor het analyseren van mri-scans: Quantib. ‘Dankzij GE Healthcare als launching customer, met distributiekanalen overal ter wereld, hadden we gelijk een enorme impact. Dat heeft wel het verschil gemaakt’, zegt ceo Rudolf Scholte. ‘Ook het innovatiekrediet van RVO.nl droeg bij aan een vliegende start.’
Quantib is een spin-off van de Biomedical Imaging Group binnen het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Deze onderzoeksgroep onder leiding van professor Wiro Niessen – tevens chief scientific officer bij Quantib – streeft naar een betere en efficiëntere beeldverwerking met behulp van de computer. Tientallen universiteiten beheersen die analysetechniek op researchbasis; Quantib zet de stap naar klinisch routinewerk met software die snel, robuust, betrouwbaar en certificeerbaar is. De naam verenigt de drie pijlers van het bedrijf: quantitative imaging biomarkers. ‘De software wordt gezien als medisch product en moet daarom tegenwoordig gecertificeerd worden voor je het op de markt kunt brengen. Daarmee lever je het bewijs dat de software onder alle omstandigheden werkt en dat er geen risico’s aan zitten’, verklaart ceo Rudolf Scholte. Hij noemt de software voor hersenscans – die Quantib levert onder de naam Quantib BrainTM – voor onderzoek naar dementie. ‘Door analyse van de scans hopen we die aandoening zichtbaar, kwantificeerbaar en in een vroeg stadium detecteerbaar te maken. Zodat de behandelend arts niet langer een kwalitatieve beschrijving maar een feitelijk labrapport krijgt van de radioloog over de eventuele schade in de hersenen, vergelijkbaar met de uitkomsten van bloedonderzoek naar het cholesterolgehalte.’
Objectieve maat
Door langduriger hersenscans te maken bij mensen die dement zijn, wil Scholte komen tot een objectieve maat over de tijd. ‘Een longitudinale vergelijking in plaats van een subjectieve en kwalitatieve beoordeling. Want onze software kan precies het percentage laesies in de witte stof op het totale hersenvolume aangeven’, stelt hij. ‘Door de jaren heen nemen de laesies toe en verslechtert meestal de toestand van de patiënt. Informatie over de schade, de omvang ervan en de snelheid waarmee het proces voortschrijdt, kan van belang zijn voor de diagnose.’ Een ander voordeel van softwarematige analyse is dat ook kleine verschillen te meten zijn. ‘Zo is bijvoorbeeld een eventueel effect van nieuwe medicijnen sneller vast te stellen, ook als dat met het blote oog nog niet kan.’
Moeten radiologen binnenkort vrezen voor hun baan? ‘Wij zijn slechts een assistent, maar het vak zal door onze komst wel veranderen. Doordat een computer het onderzoek altijd op dezelfde manier uitvoert, zijn verschillen in de tijd goed te meten. En dat kost slechts een paar minuten. Een radioloog is zonder meer in staat handmatig een kwalitatief even goede meting uit te voeren, alleen heeft hij daar veertig uur voor nodig. Dat is praktisch niet haalbaar’, zegt Scholte. ‘Het automatiseren van dit hoger geschoold werk zal zonder meer gevolgen hebben voor het benodigde aantal radiologen. In de VS is deze verwachting ingecalculeerd, daar worden nu al minder studenten radiologie toegelaten.’
Toch kan Quantib niet zonder de klinische praktijk. ‘Wij beschikken weliswaar over de technische kennis van algoritmen, maar we hebben ook relevante domeinkennis nodig om deze te kunnen combineren met machine learning en deep learning. En uiteraard de data uit de scans zelf, aan de hand waarvan de computer patronen leert herkennen. De interactie met de kliniek van het Erasmus Medisch Centrum, de kennis van mri-beelden die daar aanwezig is bij radiologen en experts, geeft de computer het benodigde zetje. Dat maakt ons tot een sterk bedrijf’, aldus Scholte. ‘Vervolgens komt het aan op de robuustheid van onze software en de onderliggende klinische waarde ervan. Heel mooi om als schakel in de keten een groot maatschappelijk probleem als dementie te helpen oplossen.’
Wiro Niessen, als hoogleraar biomedical imaging verbonden aan het Erasmus Medisch Centrum, is een van de oprichters van Quantib.
Servicemodel
De analysetechniek van Quantib is voor meerdere vakgebieden geschikt. Het afgelopen jaar analyseerde het bedrijf meer dan 10.000 scans voor partijen, waaronder ziekenhuizen, voor onderzoek naar onder meer de samenhang tussen diabetes en hersenschade. ‘Omdat de software daarvoor nog niet gecertificeerd is, mogen we die niet als product verkopen, maar wel als servicemodel aanbieden. Wij maken de analyse, de gebruiker is verantwoordelijk voor de conclusies die hij eraan verbindt.’ Daarmee raakt Scholte aan een discussiepunt rond computer-aided diagnose. ‘We kunnen moeilijk de verantwoordelijkheid van de arts overnemen. De arts wil dat ook niet, vandaar de zeer hoge eisen aan software. Zoals gezegd, zitten wij op een andere lijn. Als assistent garanderen we dat de software goed werkt.’
Binnen Quantib Brain wil Scholte het aantal typen metingen dat zijn software in de hersenen kan uitvoeren, sterk uitbreiden. ‘Hoe meer informatie er is over ziekten, hoe beter deze te volgen zijn en verbanden tussen prognose en het verloop van ziekten preciezer vast te stellen zullen zijn in een klinische setting, met veel meer verscheidenheid en ongecontroleerde instroom van patiënten’, zegt hij. Scholte denkt hierbij aan biomarkers voor herseninfarcten. ‘Onlangs bleek uit onderzoek dat bepaalde biomarkers in de hersenen een belangrijke rol spelen bij de keuze om in de eerste uren na een infarct al dan niet medicijnen toe te dienen. De juiste keuze helpt schade bij de patiënt te beperken. In zo’n geval kan een snelle, objectieve en gerichte computeranalyse van de scan het verschil betekenen tussen leven en dood.’
