Voor agrobedrijven is innoveren de enige manier om bij te blijven in de ratrace. Dat geldt voor de akkerbouw waarop eLEAF zich richt, maar evengoed voor de veeteelt. Toch blijkt de bereidheid in de agro om te investeren in innovaties niet voldoende. Er moet meer samengewerkt worden. ‘Wanneer wij als primaire producenten blijven verzaken om goed in ketens samen te werken, gaan we het niet redden. Nu is er sprake van suboptimalisatie per onderdeel, in plaats van te komen tot strakke regie per keten’, stelt Bert Rijnen, duurzaam varkenshouder in Oirschot, lid van boerencoöperatie Heydehoeve en lid van de raad van commissarissen van Topigs Norsvin. Varkenshouders moeten steeds meer product leveren voor hetzelfde geld. ‘Tien jaar geleden kreeg een zeug gemiddeld 27 biggen, nu is dat dankzij allerlei innovaties zo’n 30 stuks. Als je als boer op die 27 blijft zitten, ben je out of business. Als je meegaat, blijf je in leven maar is er geen financieel gewin’, aldus Rijnen. ‘We moeten naar de 35 biggen toe, maar dan lopen we tegen maatschappelijke grenzen aan. Er ontstaat weerstand omdat men dit te ver van de natuur vindt afstaan.’
Hoe moet de veehouderij dan te werk gaan? ‘Niet meer ieder voor zich, maar over je eigen schaduw heen stappen. In de keten samen langetermijnafspraken maken over aantallen, kwaliteit en het financiële plaatje in plaats van elke week opnieuw afspraken maken over de prijs met de slachterij’, verklaart Rijnen. De retail hoort daar in zijn ogen ook bij. ‘Die staan dicht bij de consument en moeten ons vertellen in welke richting wij ons moeten ontwikkelen.’ Momenteel heeft een varkenshouder maar twee opties: kostprijsleider zijn of toegevoegde waarde bieden. ‘Of je levert een product zonder toegevoegde waarde of je onderscheidt je met biologische of scharrelproducten. Daartussen zit niets en schiet je er financieel bij in. Daarom zijn afspraken in de keten een must. Pas dan kunnen wij stappen zetten, zoals meer ruimte voor dieren. In het buitenland is dat al een feit. Daar bepaalt een aantal grote ketens de richting. Dat marktleiderschap ontbreekt hier in Nederland en daarom moeten we als keten de regie gaan oppakken.’
