Willem van der Leegte is trots op zijn onderneming en de mensen die er werken, maar even trots op de regio waarin VDL Groep zijn bakermat heeft en diepgeworteld is. De onderneming wordt steeds internationaler, maar het zwaartepunt is en blijft de Zuid-Nederlandse hightech regio. Evenwel zijn er zorgen over de toenemende arbeidsmarktkrapte. Zelf investeert VDL in het recruiten en opleiden van mensen. Maar de president-directeur verwacht ook actie en geld van de overheid, om buitenlands talent niet alleen te boeien, maar ook aan deze streek te binden. ‘Deze regio is van groot belangrijk voor de nationale economie en dan is extra financiering gerechtvaardigd.’
‘Mensen zijn hier open en direct en bereid tot samenwerking’
Het eerste dat opvalt bij binnenkomst op de directieverdieping in Eindhoven is het kleine meisje bij Willem van der Leegte aan tafel die bezaaid ligt het kinderboeken. ‘De juf was ziek en mijn vrouw moest naar een EHBO-cursus’, verklaart hij, terwijl we verkassen naar een andere kamer, met een glimlach de aanwezigheid van zijn 5-jarige dochter Victoria. Met zijn eigen leeftijd van 36 is hij niet zo gek veel ouder dan de jongste generaties die nu de arbeidsmarkt opkomen en die het heel vanzelfsprekend vinden te kiezen voor een vierdaagse werkweek, zodat er een zorgdag overblijft (zie het themadeel, april-uitgave). Maar zo moet deze geste aan zijn thuisfront niet worden uitgelegd. Hij denkt voor zichzelf eerder aan een zesdaagse werkweek.
Gestart met recruitment
Gezien de hoge werkdruk en arbeidsmarktkrapte past een kortere werkweek niet. De regionale hightech kan de komende jaren tienduizenden mensen gebruiken. Alleen al VDL heeft op dit moment 700 vacatures. ‘Wij komen redelijk goed aan onze mensen, wij merken dat we een aantrekkelijke werkgever zijn. Wij hebben sinds maart vorig jaar een eigen recruitment-afdeling. Om duidelijk over het voetlicht te brengen wat de cultuur is van dit bedrijf. Wij zijn een familiebedrijf, met oog voor de lange termijn, belangrijk voor de continuïteit van de onderneming. En wij zijn inmiddels met 5 miljard euro omzet ook een grote onderneming met doorgroeimogelijkheden waarin mensen snel meer verantwoordelijkheid krijgen. En om te vertellen wat we doen. Welke enorme variëteit aan uitdagende klussen we hier met 95 VDL-bedrijven in huis hebben.’
Raakvlakken
Wat VDL doet is een verhaal dat hijzelf ook met grote regelmaat uiteenzet aan potentiele klanten, wereldwijd. ‘Wij hebben in het buitenland natuurlijk nog niet de naamsbekendheid die we hier in Nederland hebben. Maar doordat wij actief zijn in een zeer breed scala aan markten heb je al gauw raakvlakken met de business van je gesprekspartners. Dan kan ik vertellen dat wij dé specialist zijn in het inhangen van autoportieren. Maar ook dat we al ver zijn in zoiets als mobiliteit as a service. Ik ben een groot voorstander van circulariteit. Wij kunnen nu al onze klant, de busvervoerder, alle zorg om zijn elektrische bussen uit handen nemen. Van de financiering en het onderhoud, tot en met het verzorgen van een infrastructuur voor het opladen van de accu’s en zelfs de elektriciteit. Nee, wij hebben nog geen eigen powerplant, maar wel een container waarin we in accu’s in hun tweede levenscyclus stroom opslaan die we verhandelen of zelf gebruiken. En dan kan ik ook nog vertellen dat wij complete auto’s maken voor BMW, modules voor ASML ontwikkelen en de meest nauwkeurige onderdelen maken voor het CERN. Als je dat kunt doen hoef je niet veel uitleg meer te geven over de kwaliteit en nauwkeurigheid die wij kunnen leveren.’
Diepgeworteld in Eindhovense regio
Dat niveau kan zijn bedrijf leveren mede dankzij de Eindhovense regio waarin het zijn ecosysteem heeft. De onderneming is er diepgeworteld. ‘Wij zijn steeds internationaler actief, we zitten in twintig landen, onder andere in Singapore en China, maar het aandeel arbeidsplaatsen in Nederland is met 85 procent sinds de jaren negentig niet zo hoog geweest. De investeringen die wij in bijvoorbeeld de VS doen leiden tot meer werkgelegenheid juist hier. Door de commerciële en engineerende activiteiten te versterken van onze systeemontwikkelaar VDL ETG in de VS groeit hier de hoeveelheid productiewerk. Hetzelfde geldt voor ons verpakkingsmachinebedrijf VDL USA en het verkoopkantoor dat we begin dit jaar voor VDL Bus & Coach hebben geopend in Spanje. Investeren daar leidt tot meer engineerings- en productiewerk in Nederland. Ook zijn er Europese klanten die ons vragen hen te helpen met het opbouwen van een supply base elders in de wereld. Door dat te doen versterken we onze positie bij die klant hier.’
Trots op Eindhovense hightech
Hij benadrukt het nog maar eens: dat de naam van zijn bedrijf het Nederlands – ‘Groep’ in plaats van ‘Group’ – geschreven wordt en dat de kleuren in het logo die zijn van de Nederlandse vlag, heeft alles te maken met het belang van de regio voor het VDL-bedrijf en zijn trots erop. ‘Bij klanten noem ik ASML nogal eens, ja. Want dat zo’n bedrijf hier zit zegt wel iets over de het niveau van de hightech hier. Niet voor niets behoort dit gebied tot de slimste regio’s ter wereld (Macquarie Research, 2017 , red.). Maar ook de mentaliteit is voor ons van grote waarde. Mensen zijn hier open en direct. Bereid tot samenwerking en het meedragen van risico’s.’
Samenwerken met onderwijs
Tegelijk, de arbeidsmarktproblematiek is reëel. Vandaar de inzet met eigen recruitment. Vandaar ook de intensieve samenwerking met het onderwijs op alle niveaus. ‘Vijftig van onze bedrijven zijn erkende opleidingsbedrijven voor mensen op mbo-niveau die een beroepsbegeleidende leerweg (bbl, red.) volgen. Maar ook op academisch niveau zijn wij actief. Klanten als ASML vragen van ons op een steeds hoger niveau – build to spec – te acteren en complete ontwikkelverantwoordelijkheid op ons te nemen van een module als de wafer handler die met de grootst mogelijke nauwkeurigheid de wafer per lithografische cyclus in de chipproductiemachine plaats en uitneemt. Dus doen promovendi aan de TU Eindhoven toegepast onderzoek dat wij financieren. Natuurlijk om de resultaten zelf te kunnen toepassen. Maar ook om te zorgen dat deze regio uitdagend onderzoekswerk biedt. Dat vergroot de aantrekkingskracht van deze regio op talenten uit het buitenland.’
Talenten behouden
Eenmaal aan de slag in Zuid-Nederland is het natuurlijk wel de bedoeling dat die talenten hier blijven. Daarin heeft ook de overheid een taak, vindt Willem van der Leegte. En met hem zijn hightech-collega’s. Vandaar dat begin dit jaar de Regio Envelop voor Brainport Eindhoven aan de Haagse politiek is overhandigd, met een verzoek om 170 miljoen euro aan extra gelden voor het versterken van de aantrekkelijkheid van de regio als woon- en leefgebied. ‘Deze regio is van groot belangrijk voor de nationale economie en dan is extra financiering daarvoor gerechtvaardigd. Zeker als je weet dat Amsterdam uit het Gemeentefonds 195 euro per persoon krijgt, terwijl hier in Eindhoven daaruit 1,53 euro per persoon beschikbaar is. Dan zou onze oproep toch wel gehoord mogen worden en ik denk ook dat dat gaat gebeuren’, klinkt het zelfbewust, waarbij hij duidt op de politieke aanwijzing van de Eindhovense regio als derde Nederlandse Mainport, naast de Amsterdamse luchthaven en de Rotterdamse zeehaven.
Technisch onderwijs
Daarnaast, benadrukt hij, moet de overheid meer geld steken in het technisch onderwijs: ‘Het bedrijfsleven schreeuwt om technisch opgeleide mensen. Gelukkig melden zich steeds meer jongeren voor een technische opleiding aan. Dan mag het niet zo zijn dat die opleidingen die instroom niet aankunnen en dreigen met een studentenstop. Dat zou natuurlijk harstikke fout zijn, zeker als deze regio blijft groeien. De financiering voor technisch onderwijs moet omhoog.’
Een week na het interview maakt het kabinet bekend 130 miljoen euro uit de Regio Envelop te investeren in het vestigingsklimaat van Brainport Eindhoven.
‘Of wij de marge van ASML te laag vinden…?
ASML wordt geroemd, maar ook bekritiseerd. De succesvolle chipproductiemachinebouwer wil graag dat zijn key suppliers op hoog niveau – build to spec – toeleveren en de ontwikkeling van modules overnemen, incluis de bijbehorende risico’s. Maar, de uitbesteder wil er niet voor betalen en trekt ook nog ‘ns al het talent van de arbeidsmarkt dat die toeleveranciers voor dat ontwikkelwerk nodig hebben, zo valt te beluisteren in de Eindhovense hightech. Willem van der Leegte analyseert nuchter: ‘Wij zijn trots toeleverancier te zijn van ASML en hebben met dat bedrijf een lange termijn relatie. Natuurlijk bediscussiëren wij de marges met ASML en dan leggen we onze positie goed uit. Als je de klant ontwikkelwerk uit handen neemt begrijpt iedereen dat het dan niet zo kan zijn dat je wel opdraait voor de kosten als het fout gaat, maar niet meedeelt in de extra opbrengsten als het goed gaat. Want dan hou je het als leverancier niet lang vol. Als je dat goed uitlegt krijg je begrip. Of wij de marge van ASML te laag vinden…? Als wij die te laag vinden, dan moeten we wat anders gaan doen.’ Om te vervolgen: ‘Het hebben van klanten als ASML en BMW is heel goed voor je uitstraling. En het zijn klanten waar wij van leren. Overigens ook andersom.’
Kerncijfers
Met name door de toevoeging van VDL Nedcar zijn de omzet en het personeelstotaal de afgelopen jaren sterk gestegen. Dit jaar verwacht VDL Groep een omzet te behalen van 6 miljard euro. Het aantal personeelsleden staat inmiddels op ruim 16.000 mensen. Het bedrijf heeft een solide financiele huishouding met een solvabiliteit van 56 procent. De VDL Groep bestaat momenteel uit 95 bedrijven actief in twintig landen.
