De bouwsector werkt al jaren met de SALES Standaard voor berichtenverkeer. Een tweede standaard voor classificatie van productgegevens is een volgende fase, die Jongeneel inmiddels bereikt heeft. En begin dit jaar ging de BIM-bibliotheek van de groothandel live. ‘Hiermee willen we bouwers in staat stellen foutloos en volgens plan te bouwen – liefst volgens de gangbare maten, om extra kosten te vermijden.’
‘BIM is giga qua data, het is anders zoeken naar een speld in de hooiberg
In de markt heeft Jongeneel te maken met zo’n honderd fabrikanten die producten leveren, van gipsplaten en deuren tot vloersystemen en wandbekleding in alle soorten, maten, kleuren en materialen. ‘We hebben circa 110.000 standaardproducten in ons productinformatiesysteem en nog eens 100.000 tot 500.000 eenmalige producten, zoals die pimpelpaarse gevelplaat met oranje stippen’, verklaart Hedy van Opzeeland, manager services bij Jongeneel. De groothandel in hout-, plaat- en bouwmaterialen met 43 vestigingen en zeven distributiecentra behoort qua omvang tot de top vijf van Nederland. Het bedrijf levert aan professionele bouwers (zoals aannemerij en timmer- en afbouwbedrijven) en een enkele particulier. Speerpunten voor Jongeneel Services zijn: digitale samenwerking, ketensamenwerking, bouwlogistiek, duurzaamheid & mvo en kennisdeling.
‘Dag doolhof, hallo logica’
‘Wij willen data volgens de standaard aanbieden, anders blijft het een enorme zoektocht’, aldus Hedy van Opzeeland, manager services bij Jongeneel. Foto’s: Jongeneel orit
Elk artikel voorziet de fabrikant van een unieke barcode, het zogeheten EAN-nummer, zodat het op een standaardmanier in het productinformatiesysteem terechtkomt. ‘Als zij producten leveren, sturen ze hun factuur volgens een gestandaardiseerd bericht, waardoor deze – ongeacht het softwaresysteem van de ontvanger – direct in diens voorraadbeheersysteem belandt. Dit bestand met alle productgegevens wordt door de SALES Standaard in de bouw vertaald naar ons systeem’, zegt Van Opzeeland. ‘Als wij 22 van de bestelde vijftig gipsplaten uitleveren aan de klant, doen wij exact hetzelfde. Door de SALES Standaard komt onze factuur rechtstreeks in hun systeem en hoeven ze die alleen nog te accorderen.’
Digitale orders
De SALES Standaard wordt voornamelijk gebruikt voor prijslijsten,
orderbevestigingen, vrachtbrieven en facturen. Ook digitale orders van klanten komen
binnen volgens die standaard. ‘Je kunt in het zogeheten pricat-bestand bijvoorbeeld de afgesproken prijs van een artikel
bekijken.’ Inmiddels werken de meeste fabrikanten en distributeurs en ook het
merendeel van hun klanten met de SALES Standaard. ‘Het enige wat je als sector
hebt gedaan, is een standaardmanier afspreken om diverse berichten in XML te
sturen. Dat vereenvoudigt het administratieve proces enorm en zorgt voor een
snelle en foutloze elektronische communicatie.’
Een tweede standaard, afkomstig uit de installatiebranche, krijgt langzamerhand ook voet aan de grond in de bouwsector: ETIM, bedoeld voor de classificatie van productgegevens. Te denken valt aan aantal minuten brandwerendheid, herkomst, duurzaamheidsklasse, toepassingsgebied, kwaliteitsklasse, enzovoort. Van Opzeeland: ‘In totaal zijn er wel 300 features, die wij in BIM (bouwwerkinformatiemodel, een 3D-weergave van een gebouw, red.) zetten. Als een architect, aannemer of constructeur dan op een artikel klikt, ziet hij meteen de exacte producteigenschappen. Ook de terminologie is gestandaardiseerd: het is ‘duurzaamheidsklasse’ en niet ‘duurzaamheids klasse’ of ‘duurzaamheidsniveau’. Zo weet iedereen precies met welke zoekterm hij de benodigde informatie kan vinden. BIM is giga qua data, het is anders zoeken naar een speld in de hooiberg.’
3D-productenoverzicht
Als eerste groothandel biedt Jongeneel klanten een gratis te gebruiken
BIM-bibliotheek aan: een digitaal 3D-productenoverzicht gebaseerd op de ETIM Classificatie,
aangevuld met eigen data. ‘Als een bouwer een product aanklikt, weet hij
precies over welk type het gaat en aan welke eisen het voldoet. Je denkt bij
‘balk’, dat kan niet missen. Maar de constructeur kijkt naar de binnenkant,
naar de draagkracht. De architect naar de buitenkant, de grootte. Dat zijn
wezenlijk andere uitgangspunten’, zegt Van Opzeeland. ‘Voorheen leidde dat tot
dikke onoverzichtelijke bestekken, fouten en faalkosten van wel twintig
procent. Met onze bibliotheek willen we bouwers in staat stellen foutloos en
volgens plan te bouwen- het liefst volgens de gangbare maten, om extra kosten
te vermijden.’ Inmiddels telt de bibliotheek zo’n 4.000 producten, waarvan een
aantal nieuw en inmiddels goedgekeurd is in ETIM.
De keuze om de bibliotheek in te richten volgens de ETIM Classificatie, ligt volgens Van Opzeeland voor de hand. ‘Sommige leveranciers hanteren hun eigen classificatiesysteem, maar wij willen data volgens de standaard aanbieden. Anders blijft het een enorme zoektocht en zijn bouwfouten niet te vermijden. En dat kan niet meer anno nu. Als er over vijf jaar ergens iets kapot gaat en vervangen moet worden, kun je aan de hand van de EAN-code en ETIM Classificatie precies terugzoeken over welke specificaties een goede vervanger moet beschikken. Het is een megagrote stap voor de sector dat wij dit als groothandel gaan doen. De bibliotheek stelt alle partijen in staat faalkosten te reduceren, efficiënter te werken en beter te communiceren. Dag doolhof, hallo logica.’
Ketenstandaard Bouw en Installatie
De SALES Standaard en ETIM zijn ontwikkeld door Ketenstandaard Bouw en Installatie, het onafhankelijke platform voor artikelclassificatie en -identificatie en elektronische datacommunicatie. Inmiddels zijn ruim 2.400 bedrijven en vestigingen aangesloten, waaronder vastgoedbeheerders zoals woningcorporaties, bedrijven actief in vastgoedonderhoud, bouw- en installatiebedrijven en groothandels en fabrikanten die producten leveren aan de sector. Het platform richt zich op goede toepasbaarheid van de standaards door er samen met deelnemers voor te zorgen dat deze aansluiten op werkprocessen nu en in de toekomst. Daarnaast stimuleert het afstemming met aanpalende standaarden, nationaal en internationaal.
SCSN: esperanto voor de high-tech maakindustrie
Het fieldlab The Smart Connected Supplier Network (SCSN) is initieel opgezet door leden van Brainport Industries, hun softwareleveranciers, de topsector HTSM en TNO. Dit is gedaan vanuit de behoefte van de hightech maakindustrie, die vaak complexe producten in lage volumes produceert. Oem’ers bestellen bij een eerstelijnsleverancier complexe samengestelde producten – denk aan een module in een chipmachine van ASML – op basis van ontwerptekeningen en bijbehorende stukslijsten. Veel van die informatie moet doorgezet worden naar toeleveranciers verderop in de keten. Dat brengt veel overhead en kosten met zich mee. ‘Digitale uitwisseling van data tussen industriële partners kan tot wel twintig procent schelen in kosten en fouten. Daarom hebben wij een standaard voor berichtenverkeer ontwikkeld, waarmee door de hele keten klantorders automatisch in het systeem van de leverancier geladen en daar direct verwerkt worden’, stelt Rutger van der Male, projectleider van het SCSN.
?Rutger van der Male, projectleider van het SCSN.
SCSN maakt daarbij waar mogelijk gebruik van bestaande standaarden. Partijen die producten willen classificeren op basis van ETIM, bijvoorbeeld leveranciers van componenten en grondstoffen, kunnen dat dus gewoon blijven doen en deze informatie gebruiken binnen het SCSN. Van der Male: ‘Wij richten ons specifiek op de eigenaardigheden in de bedrijfsprocessen in de hightech machinebouw: welke informatie moet je minimaal geven zodat processen in de sector soepel draaien. Als machinebouwers één keer hun ‘dialect’ vertalen naar dit Esperanto, kunnen ze met alle andere deelnemers soepel samenwerken.’ SCSN telt 25 aangesloten bedrijven, maar verwacht volgend jaar te zijn gegroeid naar 100. In de toekomst zal ook de governance – die in de bouw al volledig is ingericht – verder worden opgezet.
