Er zijn in Nederland honderdduizenden mensen die door een arbeidshandicap werkloos thuis zitten. Zouden die wel aan het werk kunnen als ze ondersteuning krijgen van nieuwe digitale technologieën en nieuwe werkmethodes? Bij sociale werkvoorziening Amfors in Amersfoort wordt ermee geëxperimenteerd, in samenwerking met onder andere TNO en Innolumis.
algemeen directeur Ronald de Koning
Voor Amfors vormt de samenwerking tussen arbeidsgehandicapten en cobots momenteel nog een experiment om uit te vinden hoe de twee interacteren. Maar ook om te achterhalen hoe je zo’n collaboratieve robot het best kunt introduceren op de werkvloer. ‘We willen voorkomen dat onze mensen het idee krijgen dat de cobot hun werk komt overnemen’, vertelt algemeen directeur Ronald de Koning. ‘Dus leggen we zorgvuldig uit dat dat niet zo is, laten zien wat de robot wel en niet kan en maken duidelijk dat zijzelf in de lead zijn en blijven.’
Het experiment maakt deel uit van de activiteiten binnen het Inclusive Fieldlab dat als doel heeft uit te vinden welke digitale technologieën en nieuwe werkmethodes geschikt zijn om mensen met een arbeidshandicap in hun werk te ondersteunen. De arbeidsparticipatie van deze groep is in Nederland volgens het CBS slechts een kleine 33 procent, tegen zo’n 73 procent van de mensen zonder zo’n handicap. Met maar liefst 1,8 miljoen arbeidsgehandicapten in ons land leert een eenvoudige rekensom dat honderdduizenden baat kunnen hebben bij die nieuwe technologieën en methoden. ‘Natuurlijk kan niet iedereen met een beperking daarmee alsnog aan de slag’, benadrukt De Koning. ‘Daarvoor lopen de aandoeningen te zeer uiteen. Maar dat hiermee een grote groep geholpen kan worden, is wel duidelijk. En naast deze maatschappelijke waarde zijn cobots voor ons ook van bedrijfseconomisch belang, omdat werk sneller of preciezer gebeurt. Zo’n cobot is onvermoeibaar en kan elke handeling exact repeteren. Die handelingen worden allemaal opgeslagen in het geheugen. Ontstaan ergens fouten, dan kan de oorzaak gemakkelijk worden getraceerd. Klanten stellen dat zeer op prijs’, weet hij.
Zodra een medewerker van Amfors getraind en een cobot geprogrammeerd is, gaan de twee aan de slag met de montage van een serie led-armaturen voor Innolumis Public Lighting, een van de bedrijven die deel uitmaken van het fieldlab-consortium. Innolumis is in het Inclusive Fieldlab gestapt om een bedrijfseconomische en een maatschappelijke reden, vertelt ceo Gert Grolleman. ‘We hebben de assemblage en ook een deel van het metaalwerk neergelegd bij sociale werkplaatsen in Amersfoort en Winschoten. Met die nieuwe technologie hopen we een verbeterslag te maken en te komen tot een foutkans van nagenoeg nul. Daarnaast dragen wij graag ons steentje bij aan het oplossen van een maatschappelijk probleem als mensen met een arbeidshandicap door die nieuwe technologie toch aan de slag kunnen.’ Innolumis is nauw betrokken bij de finetuning van het nieuwe productieproces bij Amfors/Metafors, om zeker te stellen dat die kwaliteitsverhoging ook daadwerkelijk tot stand komt.
TNO is een van de kennisinstellingen in het fieldlab-consortium en betrokken bij de experimenten met de cobot en met een smart beamer, gebaseerd op het Light Guide System van OPS Solutions. Deze projecteert werkinstructies op de werktafel en legt zo de operator stap voor stap uit wat hij moet doen. Dat scheelt instructietijd. Maar de beamer kan er ook voor zorgen dat de operator eerder zelfstandig aan de slag kan, omdat de technologie ’m voortdurend van geheugensteuntjes voorziet. Uit objectieve metingen van TNO bij Amfors blijkt dat vanaf de start van het werken met de beamer de productiviteit snel toeneemt en het aantal fouten navenant daalt. Ook wordt er sneller ‘ingeleerd’: al na het assembleren van drie producten is de cyclustijd met 30 procent gedaald en is er een werktempo bereikt dat gangbaar is voor ervaren medewerkers. Zonder die technologie duurt het inleren een aantal uur tot een dag, afhankelijk van het niveau van de medewerker en vergt het intensieve begeleiding.
Het Inclusive Fieldlab is ambassadeur binnen het nationale Smart Industry-programma dat gericht is op digitalisering van de Nederlandse industrie. Vandaar het streven de ervaringen uit dit fieldlab hun weg te laten vinden naar allerlei andere (sociale) maakbedrijven in Nederland én daarbuiten. Met organisaties in Duitsland en België wordt inmiddels samengewerkt. Voor de financiering wordt gebruikgemaakt van subsidies van onder meer het Instituut GAK, dat reeds een aanvraag heeft goedgekeurd, en van Interreg. Financiering voor de smart beamer-pilot bij Amfors kwam van de Kennisalliantie Inclusie en Technologie, het samenwerkingsverband van SBCM, Cedris en TNO. De Koning: ‘Binnenkort komen hier mensen langs van Pantar, een sociale werkvoorziening uit Amsterdam, voor een eerste indruk. Sociale werkplaatsen en ook andere bedrijven zijn van harte welkom om van ons te leren.’
