Vertrouwen als basis om elkaar beter te maken. En ook: hoe vind je tussen alle ‘bullshit’ die disruptieve ‘golden nugget’? Vooral daarover ging het event ‘The Future of High Tech 2017’, eind september op het High Tech Systems Park in Hengelo (Ov). Zo’n 300 mensen – van start-ups, scale-ups, grote(re) ondernemingen, kennisinstellingen en investeerders – kwamen erop af. Een impressie.
Bullshit of disruptie?
Onder de vlag van ‘StartUpFest Europe’ vonden eind september, verspreid over Nederland, tal van events plaats. Het doel: start-ups en scale-ups in contact brengen met corporates en investeerders. Met ‘The Future of High Tech 2017’ – thema ‘Towards a smarter industry’ – had Twente een goede inbreng. ‘Wij hebben een specialist voor elk specialisme’, aldus Job van Harmelen, hoofd communicatie van Thales in de serie korte interviews waarmee het event onder leiding van Novel-T-directeur Jaap Beernink opent. ‘Maar jij, disruptieve start-up of scale-up, hebben we nodig om al die kennis en ervaring om te zetten in die golden nugget waar we naar op zoek zijn.’ Dezelfde drive heeft Carolien Nijhuis van KPN: zij wil bruggen slaan naar start-ups en scale-ups.
Victor van der Chijs, rector magnificus van de Universiteit Twente, wijst erop dat alleen de brug slaan tussen starters en grote bedrijven niet volstaat. Zijn advies: betrek tevens het middenbedrijf – om ook dat de groeispurt te geven die disruptie mogelijk maakt. Met een belangrijke rol, benadrukt hij, voor Novel-T, het samenwerkingsverband voorheen bekend als Kennispark Twente – en organisator van het event – dat als doel heeft het Twentse ecosysteem van innovatie en ondernemerschap te versterken. StartupDelta-ambassadeur Constantijn van Oranje komt als laatste aan bod. Hij zoomt in op een nog onbelicht werkterrein: het buitenland, met name België en Duitsland. Blij is hij dan ook met keynote spreker Alexander von Frankenberg, managing director van het Duitse High-Tech Gründerfonds – niet de enige deelnemer van over de grens. Niet voor niets is Engels de voertaal op het podium en in de meeste netwerkonderonsjes.
Brug slaan
De eerste The Future of High Tech in 2016, vertelt Beernink, ‘was bedoeld om start-ups en scale-ups te inspireren om te gaan ondernemen met de wereld als markt. Overigens zonder de realiteit uit het oog te verliezen. Een Nederlandse start-up mag al blij zijn met twee miljoen euro financiering.’ In de 2017-editie draait het vooral om een brug slaan tussen jonge ondernemers en anderzijds corporates en financiers, aldus Beernink. Het belang van samenwerking met grote ondernemingen en met hun netwerken in massamarkten heeft hij persoonlijk ondervonden – als co-founder van Golden Egg Check, dat onder meer een e-learning-applicatie voor ondernemerschapsonderwijs heeft ontwikkeld. ‘Wij hebben gemerkt dat je als klein bedrijf die early adopters nog wel kunt bereiken, de klanten die snel geboeid zijn door radicale innovaties en de bijbehorende ‘onzekerheid’ voor lief nemen. Maar voor de massamarkt bereiken, kan meer nodig zijn dan dat je als starter zelf (op korte termijn) voor elkaar krijgt. In ons geval zijn we daarom een strategische samenwerking aangegaan met Noordhoff Uitgevers.’
Samen innovatief
Bruggen slaan wil ook Carolien Nijhuis, managing director Internet of Things bij KPN, die een keynote verzorgt in het plenaire programma. Haar businessunit, KPN New Business, staat min of meer los van de corporate organisatie. Zodat start-ups en scale-ups waarmee ze samenwerkt de ruimte krijgen waarin ze gedijen. Met een eigen budget focust KPN New Business op bedrijven die technologie in huis hebben voor het internet of things (IoT) of security service – en die passen in het incubatorteam van KPN, om samen technologieën uit te werken zoals ook de blockchain.
Een scale-up in hun portfolio, Sensara Smart Monitoring Solutions, heeft intelligente technologie ontwikkeld die ouderen thuis kan monitoren en waarschuwt als ‘afwijkende activiteiten’ worden waargenomen. ‘Sensara brengt de sensortechnologie en disruptieve, zelflerende algoritmes in; wij het telecomnetwerk en de markt. Bij elkaar opgeteld een innovatief product waarvan is aangetoond dat het werkt en dat schaalbaar is’, duidt Nijhuis in hoofdlijnen waar zij op let bij het beoordelen van jonge ondernemingen die in haar vizier komen.
IoT-as-a-service
Vooral start-ups en scale-ups die invulling kunnen geven aan KPN’s businessmodel ‘IoT-as-a-service’, hebben Nijhuis’ interesse. ‘Neem Viloc, een tool tracking company in ons portfolio, met assetmanagementtechnologie voor de bouw. Samen met onze startklare en schaalbare IoT-oplossing ‘KPN Things’ (onlangs gelanceerd, red.) kunnen we een service aanbieden waarmee bouwbedrijven al hun gereedschappen, generatoren, verdeelkasten, et cetera kunnen monitoren. Om te checken of onderhoud nodig is, om diefstal tegen te gaan en ook om bij te houden wat welke klant hoe lang gebruikt, zodat je de kosten gemakkelijk aan de juiste klant in rekening kunt brengen. Typisch de samenwerking die wij zoeken: een jonge partner brengt de sensoren in voor generieke of specifieke toepassingen, wij verlenen de klant met relevante en betrouwbare data de service om zijn processen te optimaliseren, de klantervaring te verbeteren en zelfs nieuwe businessmodellen te ontwikkelen.’
Vertrouwen
Die samenwerking moet gestoeld zijn op wederzijds vertrouwen, besluit Nijhuis, refererend aan de keynote van de voormalige NASA-astronaut Dan Barry. Vandaag is hij dga van Denbar Robotics, dat kunstmatige-intelligentietechnologie (AI) toepast. Zonder de mens helemaal uit de loop te halen – wat hij illustreert met een dramatische animatie van de noodlanding die een US Airways-vlucht in 2009 maakte in de Hudson-rivier, tegen de autopilot in, die wilde terugvliegen. ‘De piloot vond dat te onzeker, wist dat dan bij de geringste tegenslag iedereen zou omkomen – en koos voor de rivier. Typisch een situatie waarin de beslissing beter aan de mens dan aan de machine kan worden overgelaten.’
Toch, AI zou een uitkomst zijn bij het doorgronden (big data analyse) van het eet- en beweeggedrag van diabetespatiënten. ‘Een arts kan daar niets mee, maar met AI kan een computer uitstekend een gepersonaliseerd advies geven over insulinegebruik. Maar in andere situaties’, aldus Barry, ‘is het beter op mensen te vertrouwen. Voor een lancering was ik niet bang – niet omdat ik die Shuttle vertrouwde, maar omdat ik persoonlijk kennis had gemaakt met alle mensen die ’m ontwikkeld en gebouwd hadden en hén vertrouwde.’
Bullshit
Spreker Alexander von Frankenberg van het Gründerfonds begint met een verzoek: verplaats de ring om je vinger naar een vinger aan de andere hand. ‘Bijna iedereen doet die ring binnen een etmaal – onbewust – terug aan de oorspronkelijke hand’, voorspelt hij. Om te illustreren dat mensen zich – onbewust – tegen veranderingen, tegen disruptie, verzetten. Ook hijzelf, biecht hij op, al is het herkennen van disruptieve innovaties zijn dagelijks werk. Niet eenvoudig, zo illustreert hij door de corporate strateeg van Nokia aan te halen; die zag in 2009, drie jaar na lancering, geen markt voor de smartphone van Apple. Maar goed, Von Frankenberg’s eigen fonds, dat een half miljoen euro stak in een Uber-achtige dienst om pakketpost te versturen en onderweg te volgen, had ook een zeperd. ‘Hooguit honderd pakketjes zijn verstuurd.’ Diverse andere, wel zeer succesvolle, investeringen compenseren dat ruimschoots. Zijn geheim? Doe een disruptief idee niet direct af als ‘bullshit’. ‘Zet eerst even een stap terug, om het bredere perspectief te zien. Geef niet te snel een oordeel dat strookt met dat van veel anderen. Verzamel eerst de feiten en baseer daarop je eigen mening.’
Die principes worden later die middag in praktijk gebracht tijdens de drie Pitch & Match-sessies met elk een eigen thema – Artificial Intelligence, Production Technology en Unmanned Systems – waarvoor bedrijven challenges hebben geformuleerd. Start-ups en scale-ups krijgen elk drie minuten om hun oplossing te presenteren. Jasper Wognum van Braincreators wint zijn sessie en krijgt tijdens de plenaire afsluiting uiteindelijk de meeste stemmen van de mensen in de zaal. Die dat tot uitdrukking brengen door elk een biljet van 5 euro – beschikbaar gesteld door Novel-T – in de glazen koker voor Braincreators te deponeren. Bij wijze van investering.
De grens over
Intussen is het netwerken in volle gang. Ook pitchers die niet raak schoten, weten zich verzekerd van geanimeerde aandacht. ‘Dat vind ik het sterke van dit event en het gehele StartupFest’, aldus Friedrich Ostermann van Konzeptwerk, die uit Keulen is overgekomen: ‘Het verbindt mensen, doordat het niet alleen hier in Hengelo plaatsvindt, maar ook in Amsterdam en veel andere steden. Disruptie vraagt dat je samenwerking zoekt, ook buiten de grenzen van je gemeente en land.’ Zo kun je van elkaar leren en elkaar versterken. Daarvoor is Levin Trautwein van start-up AER in feite ook vanuit Enschede naar Hengelo getogen. ‘Vandaag leer ik vooral hoe lastig pitchen is, om in drie minuten de kern van de toegevoegde waarde van je bedrijf over het voetlicht te brengen. Maar de sessies hier inspireren me wel het zelf meer te gaan doen.’