De elektronicawereld evolueert zo snel, kijk naar de smartphones en tablets, dat iedereen het gevoel heeft dat de ‘normale’ productontwikkeling achterloopt. Maar ook een sector als de automotive versnelt. Zeven jaar werken aan een nieuw automodel kan niet meer bij de tegenwoordige, korte lifecycle van modellen. Je kunt beter voorspellen wat de markt over drie jaar vraagt dan over zeven jaar, dat is de belangrijkste reden om het ontwikkelproces te willen versnellen. Dus moeten met de productontwikkeling gelijk de productiesystemen worden ontwikkeld, first time right. De grap is dat dat nu ook kan – dankzij die snel evoluerende elektronica. De automatisering is veel sneller en slimmer dan in de jaren tachtig, toen we een hausse hadden in CIM (Computer Integrated Manufacturing) en flexibele productiesystemen. De it ervoor was echter niet goed genoeg en veel te duur.
Dertig jaar geleden droomde men al van sneller produceren, enkelstuks en onbemand (24/7). Maar daar heeft men zich op verkeken. Echt enkelstuks kwam bijna niet voor en bij manloos produceren kon men de volgende ochtend uitzoeken wat er was misgegaan. Iedereen was teleurgesteld, maar nu gaan we het met Industrie 4.0 opnieuw proberen. De technologie is nu beter, maar de vraag is of 100 procent flexibiliteit wel nodig is. Natuurlijk is er een niche voor fully customized producten, maar die zijn toch echt duurder dan grote series. Een Apple gaat niet op klantniveau produceren.
Massafabricage blijft dus belangrijk, in de consumentenelektronica maar ook in de automotive. Dankzij de automatisering is daar veel versnelling bereikt. Zo is factory simulation volwassen geworden. Een nieuwe productielijn voor auto’s kost miljarden euro’s, dus die moet je eerst – tegelijk met de ontwikkeling van de auto zelf – goed simuleren voordat je ’m fysiek gaat bouwen. Maar inmiddels dreigt de it een remmende factor te worden, de emmer achter de boot. Grote fabrikanten onderhouden duizenden informatiesystemen, legacy is een groot probleem, er wordt veel aan elkaar gebroddeld en alle oude data worden krampachtig bewaard.
Dus wordt er gesproken over een nieuwe, vierde generatie ontwerpsystemen. Waarin mensen wel op een goede manier aan één ontwerp kunnen werken, naast geometrische ook andere relaties tussen modellen goed worden beheerd, change management geen gigantisch databeheersprobleem meer is en terugkoppeling van field data naar ontwerpers wel in PLM past. Allemaal zaken die in de huidige derde generatie ontwerpsystemen nog niet goed geregeld zijn.
Misschien is het tijd om eens goed naar de ontwikkelingen aan de onderkant van de markt te kijken, waar de ‘Kickstarter’-bedrijven beseffen dat ze het beste met open source kunnen werken en daar elk hun eigen deel aan toevoegen. Zo zie je een lichtvoetige it-infrastructuur ontstaan. We hebben het zelf de afgelopen vakantie weer mogen ervaren: wie snel wil reizen, moet licht bepakt zijn.
Fred van Houten is hoogleraar ontwerp, productie en management aan de Universiteit Twente. Vanuit zijn expertise op het gebied van Industrie 4.0 en productietechnologie beschouwt hij met een kritische blik telkens een artikel in Link Magazine.
f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl
