Natuurlijk is er anno 2016 niet opeens sprake van een slimme industrie: bedrijfsprocessen automatiseren en efficiënter organiseren gebeurde ‘altijd’ al. Toch kan het geen kwaad om te spreken van een industriële revolutie – de vierde, volgens de Duitse telling. Want bij de overgang naar een ‘smart industry’ 
zijn nog wel wat hobbels te overwinnen. In de techniek, zoals informatiesystemen, machines en productielijnen die nog niet met elkaar kunnen ‘praten’, maar vooral ook in de organisatie. Een terugkerende conclusie van de rondetafels die technologiebedrijf Koning & Hartman met enige regelmaat organiseert.
De door Koning & Hartman ontwikkelde KH Information Server (KHIS) ondersteunt de communicatie tussen bedrijfs- en productiebesturingssystemen en de analyse van big data.
Rondetafels Smart Industry
Koning & Hartman ontwikkelt oplossingen voor smart industry en internet of things (IoT). Zoals de KH Information Server (KHIS), die systemen voor bedrijfs- en productiebesturing met elkaar kan laten praten. Om mensen met elkaar in gesprek te brengen en zijn kennis te delen, organiseert de leverancier van producten, systemen en diensten voor telecom, industrie en infrastructuur rondetafels. In samenwerking met Ortec, specialist in de verwerking van big data. Zo’n rondetafel trapt af met een korte presentatie over smart industry en de rol die de KHIS daarin als enabler kan spelen. Een concrete bedrijfscase illustreert hoe deze tool kan worden gebruikt voor het verzamelen van productiedata, ten behoeve van visualisatie en analyse. Vervolgens gaan de deelnemers in discussie over hun eigen ervaringen.
Nummer 7: van kaas tot KvK
Half mei, bij alweer de zevende sessie, schoven op het Amsterdamse hoofdkantoor van K&H vertegenwoordigers aan van DOC Kaas, CêlaVíta, LyondellBasell, Mars Nederland, Vopak, Balluff, Accenture Consulting, GotoGemba, New Xperience, Vrije Universiteit Amsterdam en Kamer van Koophandel. Hun inbreng, die vooral draaide om sociale innovatie, was de basis voor bijgaande bespiegeling.
Weerstand
De valkuil van smart industry is technology push. Dan wordt bijvoorbeeld de fabriek volgelegd met ethernetkabels en worden machines uitgerust met slimme sensoren. Dat heeft geen zin als er geen visie achter zit: wat doe je met alle informatiestromen die je op gang brengt, en hoe richt je je werkwijze in op het slim benutten van alle kennis die hiermee wordt vergaard? Is die visie er wel, dan moet je die nog zien te vertalen in concrete actie. Want er zijn richting smart industry nog weerstanden te overwinnen.
Veiligheid
De heersende cultuur loopt niet over van innovatie. Veel managers zweren bij planning in Excel en willen niet altijd weten hoe het slimmer kan. Voor een plantmanager kan het confronterend zijn als uit een scan zou blijken dat hij niet het optimale uit zijn fabriek haalt. En procesoperators kunnen er een bedreiging in zien, een miskenning van hun huidige manier van werken. Als de nieuwe, smart aanpak niet meteen vlekkeloos werkt, luidt hun reactie: ‘Zie je wel.’ Veiligheid is ook zo’n weerstand. Letterlijk bijvoorbeeld in de procesindustrie, waar het streven naar (explosie)veiligheid noopt tot het zoveel mogelijk risico’s uitsluiten en dus innovatie belemmert. In figuurlijke zin ook in andere sectoren, zoals de zorg, waar mensen vanuit een gevoel van veiligheid en vertrouwdheid hechten aan bestaande werkwijzen.
Visie
Van nature willen en durven mensen vaak niet te veranderen en dus wordt overtuigingskunst gevraagd. Een rationele aanpak – met onderbouwing in business cases – ligt voor de hand, maar is niet zaligmakend. Want niet alle ‘opbrengsten’ van smart industry zijn meteen in harde cijfers te vangen. Bij het management ligt vaak de grootste uitdaging, zeker in grote concerns waar je door drie, vier lagen moet voordat je fiat kunt krijgen. Terwijl kiezen voor smart industry juist ook ondernemerschap en visie vraagt. Ontbreekt het daar aan, dan grijpt de boekhouder de macht en is men te veel gericht op de cijfertjes. Alleen maar denken in termen van business cases is ‘killing’ voor innovatie.
Tussenstap
Visie is dus geboden, liefst wel gevoed door concrete succesverhalen uit experimenten en voorbeeldprojecten. Neem het automatiseringsproject in een fabriek, waar men van een papieren procesbesturing naar een geoptimaliseerde, digitale werkwijze wilde gaan. Als tussenstap werden eerst de bestaande formulieren vervangen door nieuwe (papieren) formulieren. Daarmee kon laagdrempelig en betaalbaar de haalbaarheid van de nieuwe besturingswijze worden aangetoond, waarna de tweede stap – van papier naar beeldscherm – ‘vanzelf’ ging.
Kennisoverdracht
Een andere broodnodige digitaliseringsstap heeft te maken met de vergrijzing. Er is een grote uitstroom op handen van vakmensen met veel kennis van de producten en processen waar ze aan werken. 
Vaak zit die kennis alleen in hun hoofden: ‘Als ik dit geluid uit de machine hoor komen, dan is er dat aan de hand; als ik aan knop zus draai dan is probleem zo opgelost, enzovoort.’ De uitdaging is deze ervaringskennis in kennissystemen onder te brengen. Uiteraard blijft de kennisoverdracht van mens tot mens belangrijk. Reden waarom Koning & Hartman doorgaat met het organiseren van rondetafels over smart industry. Na de zomervakantie zijn er nieuwe sessies.
