Waarom vertrekken er momenteel zoveel medewerkers? De Covid-pandemie en het tekort aan personeel lijken een voor de hand liggende reden. Maar dat verklaart nog niet dat een medewerker zelf het besluit neemt om te vertrekken. Natuurlijk, het vele thuiswerken zal ertoe bijgedragen hebben van het verloop, evenals de egostrelende lokverhalen van headhunters, maar er moet iets meer aan de hand zijn.
Vertrekken is als verhuizen. Als je een andere woning krijgt aangeboden met een mooi verhaal, stap je ook niet zomaar over. Verhuizen is namelijk lastig, het is niet een auto die je even verplaatst, het zijn je emoties en je relaties, die van je kinderen, je buren, je vrienden, je sport et cetera die je allemaal achter moet laten. Verhuizen heeft impact en dan zeg je niet zo maar: ‘Oh leuk, dat doe ik.’ Zo is het ook bij een baan. Daar spelen eveneens je emoties en je relaties mee. Je zet alle zekerheden aan de kant en neemt afscheid van je dierbare collega’s, klanten en andere relaties. Heel ingrijpend en het is dus onwaarschijnlijk dat je zomaar op een aanbod zult ingaan met: ‘Oh leuk, dat doe ik.’ Nee, er zit meer onderhuids.
Toch vertrekken dus veel medewerkers. Is dat omdat ze liever parttime willen werken en het liefst regelmatig vanuit huis met flexibele werktijden? Werktijden en locaties spelen zeker mee, maar die waren toch al bekend bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst? Nee, dit zijn niet de factoren waardoor medewerkers proactief vertrekken. Zou het dan het salaris zijn? Ook dat is onwaarschijnlijk. Mits het marktconform is, is de hoogte ervan geen reden voor vertrek. Dit geldt zeker voor die beroepen, waarvoor creativiteit en een flinke hoeveelheid cognitieve bagage nodig is.
Natuurlijk spelen al die factoren wel een rol, maar er zit meer achter. Net als bij een verhuizing. Het huis is opeens te klein, de buren maken al lange tijd herrie, de buurt is niet meer veilig en ga zo maar door. Het sluipt er langzaam in, eerst probeer je het zelf op te lossen: je kijkt of je niet zelf wat kunt verbouwen, vraagt de buren minder herrie te maken et cetera. Maar ja, wat nu als er geen ruimte te creëren is, er niet geluisterd wordt? Wat dan? Pas dan wil je weg, er ontstaat een afkeer van de plek, het huis en de buurt.
Zo ook bij een baan. Als er niet geluisterd wordt, de communicatie niet transparant is, de verwachtingen onduidelijk zijn, het vertrouwen wegebt en er onvoldoende veiligheid wordt ervaren, dan nemen angsten snel toe en schiet de werkontevredenheid omhoog. Je ziet geen andere oplossing meer en staat op scherp. Dan is er nog maar een klein zetje nodig.
Jan Tournois is expert en coach op het gebied van het mensgericht leidinggeven.
www.affectim.nl
