Tandartsen en chirurgen profiteren van nieuwe toepassingen van 3D-printen. Dit is het resultaat van een gezamenlijk project van de bedrijven Atum 3D in Tilburg en Xilloc op Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen.
3D-printen bij de tandarts
Atum 3D ontwikkelde een speciale 3D-printer waarmee tandartsen boormallen kunnen maken. Deze boormallen zorgen ervoor dat de tandarts in de juiste richting en tot de juiste diepte boort, waardoor dentale implantaten nauwkeuriger geplaatst kunnen worden. Deze 3D-printer maakt gebruik van DLP, digital light processing, waarbij licht wordt gebruikt om het 3D-geprinte materiaal uit te harden. Het gebruikte materiaal moet niet alleen geschikt zijn voor 3D-printen, maar ook medische toepasbaar, het is biocompatible.
De 3D-printer van Atum 3D is uitstekend geschikt voor (kleinschalige) toepassing in klinieken en tandartspraktijken. De verdere ontwikkeling van de technologie richt zich op dentale elementen, zoals kronen en bruggen.
3D-printen voor de chirurg
Xilloc ontwikkelde een prototype van een zaagmal voor chirurgisch gebruik. Zo’n zaagmal helpt de chirurg om precies daar te zagen waar hij/zij dat vooraf gepland had, wat weer resulteert in een snellere en nauwkeurigere operatie voor de patiënt. Voor de productie van dit soort zaagmallen werd geïnvesteerd in een professionele 3D-printer. Dit is een SLS-printer (selective laser sintering) van EOS (P 396), waarbij een laser wordt gebruikt om het materiaal, een polyamide in poedervorm, laag-voor-laag aan elkaar te smelten.
Het prototype van deze zaagmal wordt nu verder ontwikkeld en er vindt nader onderzoek plaats naar andere materialen en toepassingen, zoals implantaten, waarbij nauw wordt samengewerkt met materialenleveranciers.
Project ADAM
Atum 3D en Xilloc werkten in 2015 samen in het project Advanced Dutch Additive Manufacturing (ADAM). Een andere initiatiefnemer is Brightlands Chemelot Campus, die investeerde in 3D-printers en de business development deed.
ADAM is een project van OP-Zuid, het Operationeel Programma Zuid-Nederland, een Europees subsidieprogramma voor Zuid-Nederland. De totale investering bedroeg € 1,8 miljoen, waarvan € 0,8 miljoen subsidie van OP-Zuid, die werd betaald door EFRO (Europese Unie) en het Ministerie van Economische Zaken.
De ontwikkeling van Brightlands Chemelot Campus wordt (financieel) ondersteund door de Provincie Limburg. Zo werd investering in het ADAM-project mede mogelijk gemaakt door de Provincie via Chemelot Research Facilities. Twan Beurskens, gedeputeerde Economische Zaken en Kennisinfrastructuur voor de Provincie Limburg: “Dit project heeft verschillende partijen met succes bij elkaar gebracht. Het bewijst dat 3D-printen, aangeprezen als een veelbelovende technologie, die beloftes nu inlost en dat Limburg daadwerkelijk van de ontwikkeling ervan profiteert.“
Atum 3D
Atum 3D te Tilburg ontwikkelt en produceert 3D DLP printers. Dit is een unieke 3D-printtechniek waarbij met behulp van een projector lagen in een vloeibare hars worden geprojecteerd. Met deze methode kunnen 3D-objecten snel en accuraat worden geproduceerd. Atum 3D is in 2014 opgericht door Tristram Budel om deze techniek vanuit Nederlandse bodem te verbeteren en te commercialiseren.
Het afgelopen jaar heeft Atum 3D met behulp van het ADAM-project een grote sprong gemaakt in de ontwikkeling van de 3D-print technologie. Binnen ADAM heeft Atum 3D onder andere het printen met medisch gecertificeerde materialen ontwikkeld, met deze materialen kunnen hulpstukken geprint worden welke gebruikt kunnen worden tijdens medische operaties. Door gebruik te maken van deze zogenaamde drill guides kunnen operaties beter gepland worden en nauwkeuriger worden uitgevoerd. Hierdoor neemt het risico voor de patiënt af, wordt de hersteltijd voor de patiënt significant verkort en kan de operatie goedkoper worden uitgevoerd. Deze prints zijn met succes gebruikt in operaties voor het plaatsen van dentale implantaten in patiënten.
Tevens heeft Atum 3D met behulp van ADAM een start kunnen maken met het ontwikkelen van een super printer. Deze printer, liefkozend de “T-Rex” genoemd, heeft een printoppervlak dat zesmaal zo groot is als het standaard printoppervlak. Deze printer kan niet alleen ingezet worden voor het printen van grote objecten, maar ook voor het extreem snel printen van grote aantallen kleine producten. Het doel van de T-Rex is om voor kleine op maat gemaakte producten de productiesnelheid van spuitgieten te evenaren.
Xilloc
Xilloc levert patiënt-specifieke implantaten voor het reconstrueren van delen van het menselijk skelet. Het bedrijf is in 2011 opgericht door Maikel Beerens en bouwt voort op de ontwikkeling van de eerste 3D-geprinte titanium schedelimplantaten door een team bij Maastricht Instruments en IDEE, onderdeel van Maastricht University Medical Centre+ (MUMC+) en op zijn afstudeerthesis. Xilloc ontwikkelde de eerste 3D-geprinte titanium onderkaak en gaat binnenkort ook echt bot 3D-printen.
Afgelopen jaar is Xilloc tevens gestart met een Industriële divisie die 3D-geprinte onderdelen levert aan klanten in sectoren, zoals de luchtvaart- en automobielindustrie. Xilloc heeft een team van tien medewerkers en is gevestigd op Brightlands Chemelot Campus.
Brightlands Chemelot Campus
Op Brightlands Chemelot Campus wordt onderzoek en ontwikkeling uitgevoerd en wordt onderwijs gegeven op het gebied van chemie en materialen, en aanverwante life sciences. De thema’s zijn hoogwaardige materialen, biomedische materialen en biobased materialen. De campus ontwikkelt zich tot een creatieve broedplaats voor innovatie en nieuwe bedrijven, met duizenden hoogopgeleide werknemers. Deze dynamiek is het resultaat van de samenwerking tussen het bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen en de overheid. De campus draagt actief bij, onder meer door de bouw van proeffabrieken te bevorderen en de ontwikkeling van nieuwe bedrijven te versnellen.
Chemelot Campus werkt samen met Maastricht Health Campus en Campus Greenport Venlo onder de naam Brightlands; de drie campussen zijn gelegen in Limburg. Brightlands is ook verbonden met het onderzoeksprogramma van de Universiteit Maastricht, Hogeschool Zuyd en de provincie Limburg.
OP-Zuid
Het Operationeel Programma Zuid-Nederland (OP-Zuid) is een gezamenlijk subsidieprogramma van de provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, samen met de steden Breda, Tilburg, ’s Hertogenbosch, Eindhoven, Helmond, Venlo, Sittard-Geleen, Heerlen en Maastricht. Het is een economisch stimuleringsprogramma dat met bijna € 186 miljoen mede wordt gefinancierd uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en met € 46 miljoen door het Ministerie van Economische Zaken. OP-Zuid heeft als voornaamste doelstellingen de bevordering van het concurrerend vermogen, een duurzame economische groei en een versterking van de werkgelegenheid in Zuid-Nederland.
Voor meer informatie:
- Atum 3D, Tristram Budel, CEO, 06 14247189.
- Xilloc, Maikel Beerens, CEO en oprichter, 06 44670942.
- Brightlands Chemelot Campus, Klaas Bos, woordvoerder, 06 10918196.
