‘We mogen trots zijn op wat onze scheepsbouw, ondanks alle uitdagingen, heeft binnengehaald aan orders in 2017; een van de weinige grote orders uit de wereldwijde offshoremarkt, de sterkste cutterzuiger ooit, diverse andere baggerschepen én het eerste zeegaande cruiseschip in jaren. En ook de recordbrekende megajachten die in 2017 het licht zagen, de vele tientallen kleine snijkopzuigers die geëxporteerd werden, de vloot viskotters die in aanbouw was of de rap oplopende orderboeken in de binnenvaart’, aldus voorzitter van brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT), Bas Ort. ‘De enige mogelijkheid om in de wereldwijde scheepsbouw overeind te blijven is constante innovatie en aandacht voor een eerlijk internationaal speelveld.’
Voorzichtig herstel
In 2017 begon de wereldwijde scheepsbouw zich voorzichtig te herstellen, vooral in de laatste maanden van het jaar. Dat mocht ook wel na het dramatische jaar 2016. Het nieuw bestelde tonnage aan zeeschepen in 2017 was ruim twee keer zoveel als in 2016. Evengoed was dit bij lange na niet genoeg om alle werven te vullen. Resultaat: de orderboeken liepen nog verder terug en diverse werven kwamen in de problemen. Vooral in China en Zuid-Korea werden de gevolgen duidelijk zichtbaar. De Europese scheepsbouw liet als enige een stijging in het orderboek zien.
Hoewel het totale personeelsbestand van scheepswerven en maritieme toeleveranciers nog daalde in 2017, werden tegelijk diverse bedrijven in de sector verrast door een plotseling herstel van de vraag. Ondanks het begin van herstel in 2017 was er over het geheel nog steeds sprake van een omzetdaling van zo’n 5 procent van €7,3 miljard naar €6,9 miljard voor werven en toeleveranciers samen, terwijl het totale personeelsbestand afnam met iets meer dan 3 procent. Van bijna 29.000 FTE in 2016 naar zo’n 28.000 FTE in 2017. De dalingen vlakten daarmee wel af.
Eerlijk internationaal speelveld
Ort: ‘De enige mogelijkheid om in de wereldwijde scheepsbouw overeind te blijven is constante innovatie en aandacht voor een eerlijk internationaal speelveld. NMT zette zich daarom in 2017 volop in om weer een subsidieregeling voor innovaties op nieuwe schepen van de grond te krijgen. Zij blijft zich inzetten voor een level playing field, zowel buiten als ook binnen Europa. Tegelijkertijd zien ook steeds meer bedrijven dat Nederland in de positie is om internationaal één van de koplopers te worden in de verduurzaming van de scheepvaart. Een sterke Green Deal tussen de sector en Rijksoverheid (zoals aangekondigd in het Regeerakkoord in 2017) gaat hierbij helpen. De komende jaren wordt er allerlei regelgeving op milieugebied voor de scheepvaart van kracht en onze scheepswerven en maritieme toeleveranciers staan met innovatieve oplossingen klaar om schepen en techniek te leveren die aan de strengste eisen voldoen. Om ook op dit onderwerp een level playing field te behouden, zal samenwerking tussen overheid, reders en toeleveranciers nodig zijn om deze uitgesproken ambitie mogelijk te maken.’
DE NEDERLANDSE SCHEEPSBOUWCLUSTER 2017
Zeescheepsnieuwbouw
In totaal zijn er in 2017 58 zeegaande schepen opgeleverd (2016: 72). De orderintake betrof 56 schepen (2016: 42 schepen) met een waarde van €1143 miljoen (2016: € 642 miljoen). Het exportaandeel bedroeg 57% (2016: 79%).
Maritieme toeleveranciers
De maritieme omzet van de circa 800 Nederlandse maritieme toeleveranciers bedroeg in 2017 € 3,4 miljard (2016: € 3,8 miljard). De totale werkgelegenheid in de Nederlandse maritieme toelevering is 16.413 voltijds arbeidsplaatsen (2016: 16.838 fte). Daarnaast waren gemiddeld 1.460 fte aan tijdelijke krachten aan het werk bij de maritieme toeleveranciers gedurende 2017.
Zeescheepsreparatie
De omzet bedroeg in 2017 € 381 miljoen (2016: € 442 miljoen). De werkgelegenheid bedroeg 1.710 fte (2016: 2.020 fte).
Binnenvaart, visserij en kleine zeegaande schepen
In 2017 werden er 155 schepen (2016: 116 schepen) opgeleverd. De orderportefeuille bedroeg per 31 december 2017 198 schepen (2016: 126 schepen).
Superjachtbouw
In 2017 zijn 25 superjachten opgeleverd (2016: 19 superjachten) met een waarde van € 1,2 miljard (2016: € 1 miljard) en 18 nieuwe opdrachten zijn genoteerd (2016: 17) met een waarde van bijna € 1,2 miljard (2016: € 1,3 miljard). De orderportefeuille betrof eind december 57 superjachten (2016: 66 superjachten) met een waarde van bijna € 4,5 miljard (2016: € 4,6 miljard).
Bovenstaande cijfers werden op 24 mei 2018 tijdens de NMT Netwerkbijeenkomst van brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology gepresenteerd. Klik hier om het Sectorjaarverslag 2017 te downloaden.
