Frans Bastiaanssen: ‘Zoals elke jonge ondernemer zette ik alles wat ik ooit geleerd had aan de kant en ging er als een blind paard in.’
Door middel van aardobservaties vanuit satellieten grondeigenaren voorzien van cruciale informatie over de bodemgesteldheid en de gewassen op hun percelen. Een veelbelovende innovatie in het kader van precisielandbouw – tot donkere wolken zich samenpakten. Met een research roadmap hoopt eLEAF alsnog investeerders te interesseren.
Dankzij eLEAF is de groei van gewassen precies te volgen in kilo’s per hectare per week, zoals hier voor suikerriet in Zuid-Afrika.
Wim Bastiaanssen
Het idee ontstond zo’n vijftien jaar geleden. Met zijn bedrijfje WaterWatch voorzag Wim Bastiaanssen de Wereldbank van betrouwbare informatie over de landbouwopbrengsten voor en na de bouw van een door die organisatie gefinancierde stuwdam. Zijn broer Frans Bastiaanssen, een toen 60-jarige gepensioneerde oud-Philipsman, zag kansen om dit principe toe te passen op de Nederlandse landbouw. ‘Niemand anders kon die informatie leveren. Zoals elke jonge ondernemer zette ik alles wat ik ooit geleerd had aan de kant en ging er als een blind paard in’, herinnert hij zich. ‘Want als de wereld hier lucht van kreeg, zou iedereen op ons afkomen. Een fantastische prospect.’
‘Als je bij boeren wilt slagen, moet je product overdonderend zijn’
De twee zonen van een boer in de Noordoostpolder sloegen de handen ineen: Frans Bastiaanssen richtte BasFood op om de technologie van WaterWatch van broer Wim naar de markt te brengen. Er volgden proefprojecten in samenwerking met en gefinancierd door landbouworganisaties, Rabobank en de provincie Noord-Brabant, waarbij de aardappel-, bieten- en tarweopbrengsten per perceel berekend werden. Ook bracht WaterWatch de sterke en zwakke plekken van percelen in kaart met ‘pixels’ van 20 bij 20 meter. ‘Dat leidde tot heel mooie uitkomsten. Zo ontdekten we dat onder een hoogspanningsdraad gewassen het beter deden. De regen bleek langs de draden naar het midden te vloeien en daar naar beneden te vallen’, vertelt Frans Bastiaanssen. ‘Via mijnakker.nl konden boeren inloggen om gegevens op te halen, zodat ze wisten wanneer ze stikstof moesten strooien, et cetera. Een eclatant succes.’
Toppers in toegepaste wiskunde en digital image processing gezocht – en een investeerder
Toen verschenen er – letterlijk – wolken aan de hemel. ‘Het jaar erop ging het gigantisch mis. We misten bits & pieces als het bewolkt was. En juist in mei en juni, als planten de grond uit schieten en informatie essentieel is voor de boer om de groei te kunnen bijsturen, was het zes weken bewolkt en hadden we niks te melden. We zagen daarna wel hoe het met de planten was, maar wisten niet wat de boer ondertussen gedaan had. Er klopte niks meer van’, aldus Bastiaanssen. ‘Dus geld erbij en nog meer geld erbij. Maar het ging niet goed.’
Roer om
Om het tij te keren, trok hij extern een directeur aan, Ad Bastiaansen (met één s, geen familie dus), die naam had gemaakt met TeleAtlas, een bedrijf in cartografie voor navigatie dat hij later verkocht aan TomTom. ‘Hij had ervaring met technologie die ondanks alle hoge verwachtingen nog niet werkt. Een commerciële man die financiering wist te regelen en ons overal toegang verschafte’, verklaart Frans Bastiaanssen. WaterWatch en BasFood werden samengevoegd tot eLEAF, met twintig medewerkers. De ontwikkeling ging echter niet snel genoeg; te veel geld ging naar marketing, te weinig naar research. ‘We hadden één grote klapper nodig, één grote klant. Dan konden we daarna alle research aanzwengelen. Maar investeerders vonden dat we nog niet ver genoeg waren en stapten niet in.’
Dus ging drieënhalf jaar geleden het roer om en werd eLEAF afgeslankt. De financiën werden op orde gebracht, de directie werd opgeheven en de leiding kwam in handen van meewerkend voorman Maurits Voogt, de huidige directeur. Frans Bastiaanssen bleef op afstand betrokken, onbezoldigd. ‘De voornaamste stap die we toen gezet hebben, was het opstellen van een research roadmap. Het idee was geweldig – de hele wereld zit te wachten op de eerste die erin slaagt door de wolken heen te kijken – maar het researchproces moest ordelijk zijn. En we hadden investeerders nodig die konden omgaan met onzekerheden rond de ontwikkeling van een nieuwe technologie. Om echte doorbraken te realiseren, hebben we toppers in toegepaste wiskunde en digital image processing nodig, en verder een stimulerende omgeving zoals de campus in Eindhoven, waar je kunt profiteren van kruisbestuiving met andere disciplines.’
Erkenning
Momenteel ontbreekt het geld voor een verhuizing. Bastiaanssen blijft echter onverminderd positief. ‘De laatste drie jaar gaan we stap voor stap de goede kant op. De omzet ligt inmiddels rond de 1,7 miljoen euro en dit voorjaar hebben we een open tender van de FAO (wereldvoedselorganisatie van de VN, red.) gewonnen. Ondanks het feit dat we niet aan alle voorwaarden konden voldoen, mogen we de komende drie jaar heel Afrika en het Midden-Oosten in kaart brengen. Dat is toch een stuk erkenning.’ Want hoewel het probleem van de bewolking niet is opgelost, leveren de projecten het bedrijf steeds nieuwe kennis op. ‘Daarmee kunnen we producten maken waar grote delen van de wereld veel aan hebben.’
Frans Bastiaanssen (74) blijft onverminderd positief: ‘De laatste drie jaar gaan we stap voor stap de goede kant op.
Door de jaren heen is de betrouwbaarheid van de informatie verbeterd dankzij meer satellieten die nauwkeuriger zijn in plaatsbepaling. Ze leveren opnames met meer pixels en die beelden bestrijken een groter deel van het stralingsspectrum (radar, infrarood, zichtbaar licht, …), waardoor ze meer informatie opleveren. ‘De wolken zijn kleiner geworden’, lacht Bastiaanssen, die ervan overtuigd is dat boeren enthousiast zullen zijn als het product er eenmaal ligt. ‘Als je bij hen wilt slagen, moet je product overdonderend zijn. Want als het goed is, komen ze vanzelf.’ De echte doorbraak die moet komen na het doorlopen van de driejarige roadmap, laat dus nog even op zich wachten. Maar eLEAF is er klaar voor. ‘We boeken leuke resultaten, de omzet groeit waardoor we uit de lopende business al meer aan research kunnen doen. Het is een gezond bedrijf met inmiddels weer zestien medewerkers in dienst. De balans is schoon en er liggen goed doordachte researchplannen. Het wachten is op een geïnteresseerde investeerder. Als we de roadmap kunnen uitvoeren, zijn we over vijf jaar het mannetje.’
