Surtechno in Overpelt (B) vervult een sleutelrol voor Europese autofabrikanten. Het bedrijf met 35 medewerkers modificeert, herstelt en verfijnt matrijzen voor de productie van grote kunststofonderdelen voor onder meer Audi, BMW, Mercedes, Opel en Porsche. De Nederlandse automatiseerder cards PLM Solutions levert vanuit zijn vestiging in Genk (B) een bijdrage met slimme software van Siemens.
Belgische matrijzenspecialist sterk in automotive mede dankzij cards PLM Solutions
Door de sluiting van de Opel-fabrieken in Antwerpen en die van Ford in Genk heeft de Belgische auto-industrie ellendige jaren achter de rug. Het bescheiden en flexibele Surtechno, tot 2005 producent van matrijzen voor de regionale autoproducenten, wist het dreigende onheil tijdig af te wenden. ‘We zagen de bui hangen en zijn gestopt met de productie van matrijzen’, zegt Peter Vangansewinkel, managing director en een van de drie vennoten. ‘In plaats daarvan zijn we ons bijna volledig gaan richten op een nichemarkt: het aanpassen en verbeteren van matrijzen en die testen voordat de grote suppliers ze in productie nemen. We hebben drie miljoen euro geïnvesteerd in machines en een spuitgietafdeling. Een risicovolle stap, maar juist daardoor hebben we de crisis overleefd. We werken nu voor zowat alle grote toeleveranciers in Europa en de orderportefeuille is meer dan uitstekend gevuld.’
Duurste onderdeel
Surtechno anticipeerde op een trend die zich een jaar of vijf geleden aftekende. ‘We zagen dat vooral de grotere matrijzen voor het spuitgieten of persen van bijvoorbeeld bumpers, deurpanelen en dashboards werden uitbesteed naar Azië. Logisch, de matrijs is zowat het duurste onderdeel in het productieproces. De prijs kan oplopen tot één miljoen euro. En in een auto zitten tientallen onderdelen die met een matrijs zijn vervaardigd, dus reken maar uit. In China is de productie uiteraard goedkoper dan in Europa. Maar vaak wil de autofabrikant na een eerste goedgekeurd ontwerp veranderingen doorvoeren. Dat is lastig als de matrijs onderweg is. Terugsturen is geen optie vanwege het tijdverlies en de extra kosten. Om kort te gaan: de toeleveranciers moesten of zelf investeren in faciliteiten of op zoek gaan naar een partij die de matrijzen kon aanpassen en zo nodig herstellen of verbeteren. In die lacune zijn wij gestapt. En met succes.’
‘In de automotive is de druk vrijwel altijd hoog’
Het hielp dat het Amerikaans-Chinese Yanfeng, het vroegere Johnson Controls met 120 fabrieken in zeventien Europese landen, als eerste klant werd binnengehaald. ‘Dat was uiteraard een geweldige opsteker. Ze zochten een bedrijf dat snel kon opereren op korte afstand van de meeste fabrieken. We zitten dichtbij de havens; de matrijzen uit China zijn binnen een dag na aankomst hier. Vervolgens hebben we onze installaties zo ingericht dat we meteen aan de slag kunnen met de bewerkingen, veelal frees- of vonkwerk. De testinstallaties geven de doorslag; wij kunnen met de klant de matrijs testen en tot het laatste moment verfijningen doorvoeren en oneffenheden verwijderen. Het transport naar Duitsland, Hongarije, Spanje, Frankrijk of waar dan ook neemt daarna weinig tijd meer in beslag.’
Precies afwerken
Peter Vangansewinkel neemt zijn bezoek graag mee naar de werkplaats die de matrijzen bewerkt en speciale onderdelen maakt die weer in de matrijs worden gemonteerd. ‘De matrijzen worden steeds gecompliceerder. Neem een dashboard, daar zitten honderden gaatjes, lipjes en uitsteeksels in. Alles moet precies passen. Of bumpers met vaak diverse sensoren. Fabrikanten zijn bijzonder kritisch. De kleinste verstoring in een bumper is zichtbaar in de lak. Een middenconsole met een lasnaad is absoluut verboden. Daarom moeten de matrijzen uiterst precies worden afgewerkt. Juist daarbij komt onze ervaring met zelf matrijzen maken goed van pas. We hebben heel ervaren mensen in dienst die weten waar de kritische punten zitten en hoe de puntjes op de i te zetten.’
Behalve de Aziatische matrijzen perfectioneren werkt Surtechno ook voor Europese matrijzenmakers. ‘Niet omdat de kwaliteit niet deugt’, legt specialist calculation/CAD Paul Cuypers uit, ‘maar vooral omdat hun opdrachtgevers stelselmatig veranderingen willen doorvoeren. Dat zou betekenen dat de matrijzenmakers voortdurend hun productielijnen moeten omstellen en stilleggen. Wij zijn ingericht op snelle aanpassingen; we produceren immers geen matrijzen meer, we passen alleen aan. Daarvoor hebben we speciaal geïnvesteerd in installaties. Het is voor de matrijzenmakers efficiënter om ons de laatste slagen te laten uitvoeren.’
CAD/CAM-integratie
De snelheid heeft ook te maken met de vorig jaar door cards PLM Solutions geïnstalleerde Siemens NX-software. ‘Door naast de bestaande CAD-omgeving ook CAM te implementeren, is een geïntegreerde omgeving ontstaan’, verklaart Koen Valkenburg, accountmanager bij cards in Genk. ‘Dat betekent dat de ontwerper het digitale 3D-model kan aanpassen zoals de klant dat wil, terwijl de CAM-mensen de gereedschapsbanen al kunnen programmeren en simuleren. Met simulatiesoftware testen ze hoe de freesmachines moeten worden aangestuurd. Op het moment dat de matrijs arriveert, kan het bewerken beginnen. De integratie CAD/CAM levert ook kwaliteitswinst op. Vertaalslagen zijn niet meer nodig, de kans op fouten tijdens het frezen of vonken is aanzienlijk kleiner. Met de simulaties kun je beoordelen hoe het freesproces verloopt en of de freeskoppen, het werkstuk en de machine elkaar niet raken. Er vindt directe terugkoppeling plaats en veranderingen in het ontwerp worden meteen meegenomen en getest. Hiermee wint Surtechno kostbare tijd én het kan een kwaliteitsslag maken. In de automotive zijn dit cruciale factoren. De time-to-market wordt steeds korter en aan de componenten worden steeds hogere eisen gesteld. Zo dragen we met de integratie van CAD en CAM ons steentje bij.’
In één keer goed
Paul Cuypers is zeer tevreden: ‘De invoering van de nieuwe software is nagenoeg probleemloos verlopen. Onze mensen zijn door cards opgeleid, vooral aan de CAM-kant, maar ook in CAD/CAM voor onze doorgestroomde mensen. Zij maken in feite een stap van machineoperator naar engineer. Prima, want CAM-specialisten met praktijkervaring zijn heel schaars. Relevant, zeker nu de stap gezet wordt van 3- naar 5-assige freesmachines, waarmee nog complexere matrijzen zijn te maken, die op hun beurt weer ingewikkelde componenten en onderdelen afleveren.’
De relatie tussen cards PLM Solutions en Surtechno gaat terug tot 2005. Het project van vorig jaar is voor de automatiseerder belangrijk, aldus Koen Valkenburg. ‘De combinatie CAD en CAM met simulatiesoftware wordt in de machine- en matrijzenbouw hét hot item. In de ideale situatie wordt een ontwerp van een machine/matrijs of complete productielijn gesimuleerd en vervolgens start het productieproces. Je hebt geen prototype meer nodig, een machine of productielijn is in één keer goed. Zo ver is het nog niet, maar we hebben een forse stap gezet. Wat wij voor Surtechno doen, kunnen we ook voor andere producenten.’ Surtechno creëert door de geïntegreerde software extra capaciteit. ‘Essentieel tijdens piekmomenten’, besluit Peter Vangansewinkel. ‘In de automotive is de druk vrijwel altijd hoog door veel wijzigingen en strakke deadlines. De juiste matrijzen zijn cruciaal. Wij zorgen daarvoor.’
Peter Vangansewinkel (links) en Paul Cuypers (rechts) van Surtechno samen met Koen Valkenburg (cards PLM Solutions) in de werkplaats in Overpelt: ‘Wij zijn ingericht op snelle aanpassingen.’ Foto: Vincent Knoops
