Onbemande en autonome voertuigen (auto’s, robots, drones, enzovoort) komen eraan. Sensoren, actuatoren en kunstmatige intelligentie voor de besturing van deze systemen worden steeds geavanceerder en dat biedt start-ups kansen voor ‘onbemande’ innovatie. Haal de mens uit (de omgeving van) deze systemen en ze worden sneller, flexibeler, krachtiger en/of veiliger. Dat spreekt een organisatie als Defensie aan.
Lastige vragen, verrassende antwoorden
De challenge is dan ook afkomstig van het ministerie van Defensie en Thales Nederland, ontwikkelaar en fabrikant van hightech elektronica voor defensie & veiligheid. Beide partijen zijn in beeld voor Space53, het innovatiecluster voor onbemande systemen dat op de voormalige vliegbasis Twenthe een proeftuin met veel veilige vliegruimte en test- en simulatiefaciliteiten heeft voor onder meer drones. Marc Sandelowsky, programmamanager bij Space53, fungeert als moderator van deze challenge. Er zijn al professionele dronebedrijven actief. Een van de deelnemers aan de challenge is Aerial Pro uit Zwijndrecht, in 2015 opgericht door een Nederlands team van experts uit de commerciële drone- en luchtvaartsector. Zij helpen klanten bij het opzetten van een veilige en professionele vliegoperatie met drones. Tegelijk hebben drones nog een hoog ‘toys for boys’-gehalte, logisch dus dat de challenge een zeer geanimeerde sessie oplevert.
Dronewerende constructies
De twee vragen die Defensie en Thales voorleggen zijn pittig. De eerste gaat over bescherming tegen een drone-aanval, bijvoorbeeld op een militair konvooi. Early warning voor die als horzels opererende drones is lastig, waardoor de reactietijd heel kort is. Geavanceerde anti-dronesystemen zijn al wel bekend maar er komt geen pitch voor een haalbare oplossing. Wel zorgt Phillip Jorgensen van Tetrapolitics voor een andere invalshoek op de vraag: als je een aanval niet kunt voorkomen, kun je dan wel de gevolgen ervan minimaliseren? Daarmee legt hij de vinger op een zere plek: een jeep bijvoorbeeld is niet ontworpen op bescherming tegen dergelijke bedreigingen van bovenaf. Zijn er geen dronewerende constructies met speciale eisen aan de toegepaste materialen te bedenken? Huiswerk voor Defensie.
À la Star Wars
Van hetzelfde laken een pak bij de tweede vraag: hoe kan ik snel met behulp van een drone een ruimte goed in kaart brengen ter ondersteuning van een militaire missie? Voor Defensie ligt hier de nadruk op ‘snel’: als men op het punt staat een ruimte binnen te vallen, wil men daar in één minuut mensen en obstakels herkennen. Sandelowsky: ‘Liefst wil Defensie door de brievenbus naar binnen gluren, een ‘pingpongballetje’ vol sensoren, à la Star Wars, naar binnen gooien dat de ruimte snel verkent. De pitches gaan juist over het nauwkeurig in kaart brengen van een ruimte en daar uitgebreid de tijd voor nemen. Een voorbeeld is het plaatsen van een drietal Bluetooth-zenders om het betreffende gebouw, zodat een drone in de ruimte door lokale driehoeksmeting nauwkeurig zijn positie kan bepalen; gps werkt binnen immers niet.’
Het winnende idee komt van Phillip Jorgensen van Tetrapolitics. Hij wil met een onbemand systeem het riool rond de ruimte ingaan om die vervolgens via echolocatie in kaart te brengen. Dat sluit goed aan op de pitch van Iddo Bante namens UT-spin-off Sherpa, die een flexibele robot voor de inspectie van gasleidingen heeft ontwikkeld.
Smart Base
Een andere pitch gaat over een heel andere dronetoepassing, die niks met de vragen van doen heeft. Dat betreft een drone voor de onbemande teelt van gewassen (voor monitoring, maar misschien ook wel bewatering en bemesting). Dat scheelt menskracht, maar is ook veiliger en daarom interessant voor een ander innovatie-initiatief van Defensie, Smart Base. Dat is een Smart Industry Fieldlab waarin Defensie samen met bedrijven innovaties wil ontwikkelen voor de mobiele basis die tijdens missies wordt gebruikt. Doel is de veiligheid te vergroten en de footprint (water- en energieverbruik, logistiek) te verkleinen. Direct bij de basis onbemand gewassen telen kan daar zeker bij helpen. Reden voor enthousiasme bij de mensen van Defensie.
Doordenken
Al met al een geslaagde sessie, aldus Marc Sandelowsky. ‘Meerdere keren werd er direct ‘bullshit’ geroepen, omdat een pitch totaal niet op de vraagstelling aansloot. Echter, bij enig doordenken werden de mensen van Defensie enthousiast en zagen ze oplossingen waar ze verder mee konden. De pitches waar ik op voorhand het minst van verwachtte, kregen de meeste respons.’ Missie geslaagd.
