Het zijn roerige tijden voor de Nederlandse elektronicamarkt: de vraag naar componenten stijgt exponentieel, import- en exportregels worden aangescherpt en prijzen rijzen de pan uit. Anton van Limpt (Bestronics) en Rens Wagter (EBV) schetsen de huidige problematiek, meevallers en hun strategie om problemen voor de eigen onderneming en hun klanten tot een minimum te beperken.
- ‘Je praat echt over een vervijfvoudiging van de prijs.’
- ‘Dankzij lean manufacturing kunnen we onze klanten bedienen tegen dezelfde prijs als in Oost-Europa.’
- ‘Te weinig productiecapaciteit, dat is het werkelijke probleem.’
- ‘Alle voorraad die je de komende twaalf maanden aan kunt leggen: doen!’
‘Eén week van tevoren product afroepen is dit jaar niet de beste inkoopstrategie’
Bestronics richt zich als productie- en assemblagebedrijf met circa veertig medewerkers op de industriële en elektronicamarkt, met als belangrijkste activiteiten productieontwikkeling, assemblage van pcb’s en eindassemblage. 80 procent van de klanten is gevestigd in de Benelux. De grootste klant van het bedrijf bevindt zich in Midden-Amerika, verder bedient Bestronics de medische markt in Duitsland. Al met al is 50 procent van de omzet exportgerelateerd. De handelsoorlog tussen China en de VS, die anderhalf jaar geleden begon en leidde tot aanscherping van import- en exportregels, laat zich voelen aan de inkoopkant van het Veldhovense bedrijf. ‘Importeren was altijd al lastig, ook vóór de beweging van America First’, verklaart directeur Anton van Limpt. ‘Exporteren ging voorheen redelijk makkelijk: in drie, vier dagen was de order bij de eindklant. Nu, met de strengere regels, is er sprake van een vervelende papierwinkel. De documentatie van goederen wordt bij de douane extra gecontroleerd en dat kost tijd. Laatst ben ik drie maanden bezig geweest om één zending bij een klant te krijgen, terwijl het spul al in de VS stond. Dan is de klant toch minder blij.’
Lachende derde
Bedrijven hebben te dealen met protectionistische maatregelen en Van Limpt wil het niet dramatiseren. Bovendien, in de handelsoorlog tussen de VS en China bleek Bestronics soms de lachende derde. Toen Van Limpt problemen vermoedde bij een paar Amerikaanse klanten die voorheen de bulk aan componenten in China inkochten en de speciale elektronica bij Bestronics, zocht hij hen op. ‘Uitgaande van de 25 procent toeslag die zij voor handel met China moesten betalen, gaf ik aan dat wij het voor hen met die marge ook konden maken. Bovendien konden wij hun kwaliteit en leverbetrouwbaarheid bieden. Dat was voor hen reden om de orders bij ons neer te leggen. Zo hebben we veel handel teruggehaald uit China.’
‘We komen uit een tijd waarin we geen voorraad wilden. Nu fabrikanten te weinig capaciteit hebben, ontstaat een probleem’
Zelf importeert Bestronics ook uit China. Dankzij een eigen hub en eigen mensen in dat land loopt dat doorgaans goed. ‘Vervoer is wel een probleem’, zegt Van Limpt. ‘Je moet maar zien dat je treinen, boten en vliegtuigen vindt om de goederen hier te krijgen. Vanwege corona zijn flink wat passagiersvluchten uitgevallen, terwijl hier een groot deel van de vracht mee werd getransporteerd. Daarnaast wordt veel vervoerscapaciteit gereserveerd voor vaccins.’ De prijzen rijzen dan ook de pan uit, aldus Van Limpt. ‘Pas moest ik 10.000 dollar betalen om vijf pallets hier te krijgen, waar ik normaal gesproken zo’n 2.000 dollar aan kwijt was. Je praat echt over een vervijfvoudiging van de prijs. Daar kun je in Nederland heel wat printplaatjes van laten maken.’
Een andere hobbel is digitalisering van de logistiek richting China. In eigen land en in Europa werkt Bestronics 24/7 volledig digitaal; klanten eisen ook track & trace, anders worden er geen zaken gedaan. ‘China laat zich lastig sturen qua digitalisering. Daarom laten we onze eigen mensen de goederen verzamelen en verzenden. Maar bij vervoer via trein of boot is het soms balletje-balletje waar goederen ingeladen worden en welke vracht in welke boot zit van welke provider.’
‘De productielevertijden voor key components in de markt zijn toegenomen van gemiddeld twaalf tot meer dan veertig weken’ aldus Rens Wagter, general salesmanager bij EBV. ‘Ik verwacht dan ook dat begin april veel klanten hun eigen product niet meer kunnen produceren.’ Foto: EBV
Made in Holland
Made in Holland is dan ook een van de stokpaardjes van de Brabantse ondernemer, die anderhalf jaar geleden de mogelijkheden onderzocht om de productie deels naar Oost-Europa over te hevelen. Het kwam er niet van. ‘Je hebt toch minder zicht op de kwaliteit en zit met vervoer en langere doorlooptijden. Daarom hebben we ervoor gekozen ons machinepark uit te breiden met een extra machinelijn. Dankzij lean manufacturing kunnen we onze klanten bedienen tegen dezelfde prijs als in Oost-Europa. En dat met snellere levertijden.’ Oem’ers bleken gevoelig voor het aanbod van Bestronics. ‘Als je het werk in lagelonenlanden neerlegt, moet je toch een paar keer per jaar naar China of Roemenië. Dat reizen gaat eraf, net als de transportkosten. En de contactmomenten verlopen toch een stukje makkelijker als je ook letterlijk dezelfde taal spreekt. Klanten hebben gewoon veel minder zorgen. Ik ben trots dat we zulke mooie bedrijven aan ons klantenportfolio hebben weten toe te voegen.’ Van Limpt ziet de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet. ‘Wij durven de uitdaging met lagelonenlanden wel aan. Zeker als je kijkt naar prijs versus kwaliteit, dan hebben klanten geen enkele reden om hun productie naar elders te verkassen.’
Dramatische situatie
EBV in Maarssenbroek, distributeur van elektronicacomponenten en gespecialiseerd in halfgeleiders, betrekt producten van fabrikanten in Europa, de VS en Azië. Kijkend naar de afgelopen maanden is door de almaar toenemende vraag naar componenten sprake van een dramatische situatie, aldus general salesmanager Rens Wagter. ‘Normaal gesproken kunnen we de vraag redelijk bijhouden, ondanks golfbewegingen en hier en daar een piek. Nu is er een hele hausse vanwege IoT-applicaties, de moderne Apple-telefoon en de opmars van de elektrische auto. Gewone auto’s hebben al snel tachtig microcomputers aan boord en elektrische nog meer. Plus de toevoeging van grote hoeveelheden Covid-toepassingen, zoals nieuwe beademings- en sneltestapparatuur. Die waren er vorig jaar nog niet.’
Toenemende levertijden
Oorzaak van het huidige tekort: veel fabrikanten hebben hun productie afgeschaald aan het begin van de coronacrisis. ‘Fabrikanten hebben geen eigen waferfabrieken meer en zijn afhankelijk van twee of drie grote producenten’, aldus Wagter. ‘Te weinig productiecapaciteit, dat is het werkelijke probleem. Daardoor zijn de productielevertijden voor key components in de markt de afgelopen drie maanden toegenomen van gemiddeld twaalf tot meer dan veertig weken. Ik verwacht dan ook dat begin april veel klanten hun eigen product niet meer kunnen produceren.’ Sinds half december vraagt EBV klanten daarom een jaar vooruit te bestellen. Ook ontvangen klanten wekelijks een update over de actuele levertijden. ‘In de hoop dat zij dat in hun logistieke systeem verwerken en bijtijds inkopen’, zegt Wagter. ‘Sommigen doen dat actief, anderen minder. Vooruitbestellen is heel moeilijk, want we zijn gewend flexibel om te gaan met levertijden. Nu is het: je moet nu bestellen en niks meer veranderen, anders heb je kans dat er helemaal niet geleverd wordt.’
Kopen waar het lucratief is
Momenteel vindt 80 procent van de productie van componenten plaats in Azië. Kan opschaling van productie in Europa wellicht uitkomst bieden? Wagter heeft er een hard hoofd in. ‘Dicht bij huis is natuurlijk altijd makkelijker. Maar investeringen in waferfabrieken zijn gigantisch en het duurt zeker vijf jaar voor er een product uit komt. Daar komt bij dat fabrikanten hier in Europa te maken hebben met strengere milieueisen’, zegt hij. ‘Bovendien koop je producten waar het het meest lucratief is. Als je het elders 20 procent goedkoper kunt krijgen en de concurrent zit 30 procent lager, dan ga je mee. Dat deden we in de Gouden Eeuw en dat doen we nog steeds. Daar komt pas verandering in als er mensen zijn die zeggen: dit vind ik beter en ik ben bereid daar 30 procent meer voor te betalen. Een goede, maar utopische gedachte.’ Van protectionistische maatregelen merkt EBV nog weinig (‘voor elektronicadistributie in Nederland op dit moment geen issue’), behalve de bekende Amerikaanse regelgeving die bijvoorbeeld bepaalt dat aan sommige landen geen high-end strategische componenten geleverd mogen worden.
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Bufferen in de keten
Vanwege de toenemende schaarste aan componenten gaat in de ‘wilde’ handel voorraad al tegen vijf tot zes keer de normale prijs van de hand. EBV heeft als distributeur voor de zekerheid heel veel goederen al meer dan een jaar vooruit ingekocht, vertelt Wagter. ‘Voor onze eigen klanten en voor de klant van de klant. Eerder ontwikkelde en produceerde iedereen een product van voor tot achter zelf, dan is de vraag goed te voorspellen. Nu zitten er steeds drie vier of schakels tussen en ben je zo een paar maanden verder voor je weet hoeveel je klant nodig heeft.’ Wagter onderstreept dan ook nadrukkelijk het belang van voorraad aanhouden. ‘We komen uit een tijd waarin we geen voorraad wilden. Daarvoor hebben we met z’n allen de afgelopen jaren de logistiek fantastisch geoptimaliseerd. Nu fabrikanten te weinig capaciteit blijken te hebben, ontstaat een probleem. Daarom is mijn advies: alle voorraad die je de komende twaalf maanden aan kunt leggen: doen! Daar ga je echt niet te veel van krijgen.’ En dat advies om voorraad te bufferen, geldt voor de hele keten: van fabrikant en distributeur tot klant en eindklant. ‘Eén week van tevoren bij de leverancier een product afroepen, is dit jaar niet de beste inkoopstrategie.’
