Vacatures voor vakmensen en technisch talent in de techniek zijn steeds vaker moeilijk vervulbaar, zo meldde het UWV in februari. In het derde kwartaal van 2017 stonden 61.000 vacatures in de technische sectoren open, zestien procent meer dan begin 2016. In de industrie en metaal gaat het onder meer om machinemonteurs en lassers. De komende jaren blijft de behoefte aan technische vakmensen onverminderd groot. Voor een aantal organisaties en bedrijven reden om zelf op creatieve wijze Generatie Z te interesseren voor techniek.
Creatief werven
December vorig jaar noemde FME het tekort aan technici nog ‘een acute bedreiging voor de groei’. In een brief aan het kabinet dringt de Industriecoalitie (een samenwerkingsverband van Metaalunie, FME, UNETO-VNI en Bouwend Nederland) aan op voortzetting van het Techniekpact. Dat is erop gericht meer studenten voor techniek te laten kiezen. Daarnaast wordt een numerus fixus bij de technisch-wetenschappelijke opleidingen ‘contraproductief’ genoemd: ‘Voorkomen moet worden dat TU’s zich genoodzaakt zien hun deuren voor studenten te sluiten. Dit belemmert mensen om hun talenten te ontwikkelen en remt groei en innovatie. Het kabinet moet daarom het bekostigingssysteem in het hoger onderwijs herzien. Met het beschikbaar stellen van (tijdelijk) personeel en ruimte kunnen bedrijven helpen als technische universiteiten capaciteitsproblemen ervaren.’
Studentenstop?
Ook vindt de Industriecoalitie dat het techniekonderwijs beter moet aansluiten op nieuwe materialen, technologieën en productieprocessen. ‘Belangrijke ambities zoals smart industry zijn daarvan afhankelijk. Ook zou de overheid bedrijfstakscholen en opleidingsbedrijven actiever moeten ondersteunen en stimuleren’, aldus Fried Kaanen, voorzitter Koninklijke Metaalunie op de site van FME. FME stelt zich op het standpunt dat het tekort aan technici op alle opleidingsniveaus moet worden aangepakt om te voldoen aan de vraag op de arbeidsmarkt en de hoogwaardige (internationale) technologische positie te behouden.
Victor van der Chijs, bestuursvoorzitter Universiteit Twente en voorzitter van het samenwerkingsverband 4TU, belichtte begin dit jaar in het FD de kant van de vier technische universiteiten in Delft, Eindhoven, Enschede en Wageningen. Hij stelt dat zijn instelling met de huidige financiële middelen maximaal 12.000 studenten aankan. Als dit aantal wordt overschreden, daalt de kwaliteit van het onderwijs en verliest de UT zijn kleinschalige karakter.
Bedrijfsschool
Een studentenstop is echter zo’n beetje het laatste waar bedrijven op zitten te wachten. Daarom is op diverse plaatsen de bedrijfsschool in ere hersteld. Zo leiden de circa zeventig lidbedrijven van de Regionale Elektro en Metaal Opleidingen (REMO) West-Twente in Rijssen schoolverlaters op op bbl-niveau 2, 3 of 4 in elektrotechniek, installatietechniek, mechatronica of metaal. Voor het praktijkgedeelte worden de jongeren gedetacheerd bij lidbedrijven. De leden zetten, met hulp ook van hun leveranciers, nieuwe machines in het praktijkcentrum van REMO neer en zijn verplicht om leerlingen voor het praktijkgedeelte op te nemen. Inmiddels telt REMO ruim tweehonderd leerlingen; de kans is groot dat ze na hun opleiding bij een van de lidbedrijven aangenomen worden.
Harderwijk kent een vergelijkbaar initiatief: De Techniek Academie, die al sinds 2012 technische beroepsopleidingen op bbl-niveau 2 en 3 aanbiedt, in samenwerking met Landstede MBO. Bedenker Piet Mosterd, destijds directeur van AWL-Techniek in Harderwijk, zag enerzijds een tanende belangstelling voor techniek bij jongeren en signaleerde anderzijds een kloof tussen de kennis van stagiairs en afstudeerders en de kennis die bedrijven nodig hebben. Deze discrepantie tussen onderwijs en praktijk kunnen scholen niet oplossen; dat moeten bedrijven zelf doen, zo stelt Mosterd in een kort interview in het rapport ‘Generatie Z op de fabrieksvloer – Hoe te vinden en te binden?’ van ABN AMRO. Inmiddels kent het bedrijf circa 75 interne trainingen die deels door eigen mensen, deels door externen gegeven worden.
Collegegeld vergoeden
Het personeelstekort in de IT-sector is zo nijpend, dat bedrijven nu zelfs het collegegeld willen vergoeden van studenten die bij hen een bijbaan willen nemen, zo meldde in februari Tubantia. Het initiatief komt uit de koker van de IT-bedrijven TRIMM, Sigmax en BetterBe uit Enschede en de Odin Groep uit Hengelo. De vier ondernemingen richten een consortium op, waarbij ook de gemeente Enschede, de Universiteit Twente en Saxion zijn aangesloten, aldus het dagblad.